7 - тапсырма. Оқылым мәтіні бойынша дұрыс жауабы бар екі сұрақ және дұрыс жауабы жоқ бір сұрақ құра . Мәтін:
Әлкей Марғұлан
Еліміздің аса көрнекті ғалымы, Қазақ КСР-інің
еңбек сіңірген қайраткері, Қазақ КСР мемле-
кеттік сыйлығының лауреаты Әлкей Хақанұлы
Марғұлан - Қазақстан ғылымының тарих, әдебиет,
өнер, археология, этнография, география, архи-
тектура сияқты алуан саласында қажырлылықпен
еңбек етіп, өзіндік із қалдырған ғалым. Ғалымның
«Ежелгі Қазақстан қалалары мен құрылыс өнері-
нің тарихынан», «Орталық Қазақстанның ежелгі
мәдениеті», «Қазақстанның киіз үйі мен оның жасалуы», «Ежелгі
ежелгі
мәдениет куәлары», «Шоқан және Манас» кітаптары туған өлке.
міздің мыңдаған жылдық тарихи-мәдени шежіресін зерделеген
құнды еңбектер болып саналады.
Ғалым бірнеше археологиялық ескерткіш тауып,
қорым-қоныстардың орнын анықтады. Талас, Шу, Сырдария
өзендері бойындағы ежелгі қалалардың орнында қазба жұмыс
тарын жүргізді. Ортағасырлық Отырар, Тараз, Сығанақ, Сайрам
қалаларының мәдениетін зерттеді. Орталық Қазақстан төңірегіндегі
қола дәуірінің Беғазы-Дәндібай мәдениетін
ашты. Қазақстан
жерінде ежелден сазбалшықтан ыдыс жасау, металл өңдеу кәсібі
және сәулет, құрылыс өнері болғандығын дәлелдеді.
Құрманғазы күйлерінің шығу тарихы
Құрманғазының есею кезі патша өкіметіне қарсы бас көтерген Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған халық көтерілісімен тұспа-тұс келген. Сол көтеріліс кезінде күйшінің алғашқы туындыларының бірі "Кішкентай" күйі дүниеге келеді.
Бұл күй халық композиторының үлкен шабытпен, жүрек толғанысынан туған классикалық үлгідегі толыққанды шығарма. Ахмет Жұбанов аса дарынды домбырашы-күйші Оқап Қабиғожиннің берген мағлұматына сүйене отырып, "Құрманғазы бұл күйді "Кішкене інісінің үлкен ағасы — Исатайға арнапты", — дейді.
Ал "Қайран, шешем" күйін Құрманғазы абақтыда жатқан кезде шығарған.
Бір күні түрмеде жатқан Құрманғазыға анасы Алқа келеді. Баласының түрмеде езілгенін көрген бірбеткей, ер мінезді ана ұлының жағынан бір тартып жібереді. "Мен ұл тудым ба десем, ез туған екенмін ғой, мына қас дұшпандарыңның алдында оныңды көрсетпе" деп, қапаста жатқан ұлына жігер берген екен. Осыдан кейін күйші қолына домбыра алып, "Қайран, шешем" күйін күмбірлете жөнеледі.
керегін өзіңе ал.