7-тапсырма. Мәтіндегі сөйлемдерге бірнеше нұсқада сұрақ қой. Осы
сұрақтарды пайдаланып, көршіңмен сухбат күр.
«Мәңгілік ел» идеясының тарихы үш негізден тұрады. Оның біріншісі –
көне түркі жазба ескерткіштеріндегі «Мәңгілік ел» идеясы. Тоныкек
ескерткішінде мемлекеттің тұрақты болуы үшін билікті ұстап отырған
қаған мен ақылгөй дананың ауызбіршілігі, елдің бірлігі үшін ынтымақ
болу қанттігі айтылады. Екіншісі - әn-Фарабидің «Қайырымды қала
тұрғындары» шығармасы Үuіншісі - Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік»
дастаны нүсіп Баласағұн дастандағы басты кейіпкер — Куттесінді түркі
маленінетін салғастырушы, мәңгілік ел бағдарының қолдауысы ретін
де нерсетед

1 хат

Сәлем менің құрметті досым! Қалың қалай? Сабағың жақсы ма? Ата-анаң аман ба?

Мен сені сағынып қалдым. Жазғы демалыста ата-анаммен ауылға баруым мүмкін.Осыны хабарлайын деп хат жазып отырмын. Маған да хат жазуды ұмытпа. Сенің жақын досың (Атың) Сау бол!

Жағдаят

Мен жайлаудан Түйе, жылқы, қой, ешкі, сиыр барлығын көрдім. Маған ұнады. Әсіресе төрт түліктің төресі жылқы. Өйткені мен жылқыға отыруды үйрендім және әжем мен атам маған жылқының көптеген пайдасы бар екенін айтты. Мысалы:жылқыны көлік ретінде қолданып, қымызын денсаулығы мықты болу үшін қолданады.

1. Дыбыстық талдау

Мойнақ – 2 буын, 2 дауысты, 4 дауыссыз дыбыс

М – дауыссыз, үнді

о – дауысты, жуан, ашық, еріндік

й – дауыссыз, үнді

н – дауыссыз, үнді

а – дауысты, жуан, ашық, езулік

қ – дауыссыз, қатаң

Күшік – 2 буын, 2 дауысты, 3 дауыссыз дыбыс

К – дауыссыз, қатаң

ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік

ш – дауыссыз, қатаң

і – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік

к – дауыссыз, қатаң

2. Зат есім және етістікті табу (3 сөйлем).

Күшік шеңберден қарғымады.

Күшік - зат есім, кім? деген сұраққа жауап береді

қарғымады – етістік, не істеді? деген сұраққа жауап береді

3. Жалқы есімдерді табу.

Мойнақ – күшіктің аты. Осы диктантта 1 жалқы есім бар.

Жалқы есім — жеке заттың, құбылыстың атауы болатын сөз, сөз тіркесі. Жалқы есімге адам аттары (антропонимдер), географиялық атаулар (топонимдер), діни атаулар (теонимдер), жануарлар атаулары (зоонимдер), аспан денелерінің атаулары (астронимдер), тарихи уақиғалармен байланысты мезгіл атаулары (хрононимдер), рухани нысандар атаулары (идеонимдер) т. б. жатады.