7-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша бір-біріңізге сұрақтар қойып, диалог құры- ңыздар.
Вот текст:
Құрылыс қызу жүріп жатыр. Мұндағы адамдардың көбі осы маң-
дағы Күрті болысынан келгендер көрінеді. Кешегі «мен көшемін»
деген кісі сайдан топырақ тасып жүр.
Лашығын өзен бойына қалдырып, жол құрылысының бастығы
тіккен шатырға жүгіріп келген жігіт көп кідірмей-ақ шатырдан
қуана шықты. Әуелі ол шатырға кірерде, «осылар қазақша сөзімді түсінбес» деп жүрексініп еді, олай
болмады, кіріп барған жігітке:
- Амансың ба? - деп қазақша
сөйлеп, мұртты сары кісі Столяров
орнынан тура келіп, қолын өзі
берді.
- Амансыз ба? - деді, не айта-
рын білмей қалған Әліш те.
Жүмыс сүрай келдің бе?
- Иә.
- Ендеше, мен қағаз жазып берейін, ана Тарасов деген кісіге бар,
ол саған жүмыс береді, Ендігі сенің бастығың сол болады.
- Қүп.
Осыдан кейін ол жұмысқа кірісті. Оның жұмыс істеуіне сары атан
тиді. Осы сары атанды жетелеп, Әліш бірнеше күн басқалармен бірге
топырақ тартты, Азғана күннің ішінде жап-жазық далада топырақ
жалданып, тау болып үйіліп қалды. «Көп түкірсе - көл» деген осы
екен-ау деп ойлады Әліш.
Аз күнде Өліш құрылысшылармен үйренісіп кетті. Ауылдағы
жолдастарының да көбісі осында келді. Жұмысшылардың бірсыпырасы
тасылған топырақты тегістеп, нықтаптап, енді бірсыпырасы
тақтай тілуге кірісті…
Ыңғайлас: Далада жел соғады және сіркіреп жаңбыр жауады.
қарсылықты: Далада жел соғып тұр, дегенмен сіркіреп жаңбыр жауып тұр.
түсіндірмелі:Далада жел соғып тұрғаны сонша, сіркіреп жаңбыр жауып тұр.
В.Ән басылып қалды. Гитара сазы толқалған жоқ еді.
Ыңғайлас: Ән басылып қалса да, гитара сазы толқалған жоқ еді.
қарсылықты: Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқтаған жоқ.
түсіндірмелі: Ән басылып қалғаны онша, гитара сазы толқаған жоқ.
С.Сабақ бізге ұнағаны соншалық.Уақыт өткенін білмей қалыппыз.
Ыңғайлас: Сабақ бізге ұнады, әрі уақыт өткенін білмей қалдық.
қарсылықты: Сабақ бізге ұнады, бірақ уақыт өткенін білмей қалдық.
түсіндірмелі: Сабақ ұнағаны сонша, уақыт өткенін білмей қалыппыз.
Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Жеке адамның бойындағы ар-ұятын, ақыл-ойын ,адамгершілігін , мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы – алғашқы қадам.Отбасы – өте қажетті, басқадай еш нәрсемен өзгертуге болмайтын баспалдақ.
Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім – жақындарына, туған-туысқандарына деген сүйіспеншіліктен басталады. Сол себепті де біз отбасын Отанның кішкентай бір бөлшегі ретінде қарастырамыз.
«Отбасы шағын мемлекет» демекші, өз отбасымды, әрине, айрандай ұйыған, тату тәтті, бірлікте өмір сүріп жүрген қарапайым қазақ отбасылардың біріміз. Атам мен әжемнің тоғыз балалары бар. 31 немерелері, 5 шөбересі бар. Мен атамның бірінші ұлының қызымын. Біз бір әкеден алтаумыз. Қара шаңырағымыздың ақылшысы, арқа сүйеріміз – әкем, қамқоршымыз – анам.
«Әке- асқар тау,
Ана- етегіндегі бұлақ,
Бала-жасындағы құрақ» -деп тегін айтылмаған болар. Ата-анасын, аға-сіңлілерін сыйлай білген, жақындарына жақсылық тілеген адам, менің ойымша, болашақта қоғамда да ізгі ниеті арқылы еліне, оның дамуына көп септігін тиетінін күмәнданбаймын.