6-тапсырма. Тірек сөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап бер.

сұрақтар

Қазақстанның табиғаты қандай?

Онтүстігіндегі ауа райы қандай?

Солтүстігіндегі ауа райы қандай?

Республиканың оңтүстігінде не өсіріледі?

Солтүстікте не өсіріледі?

тірек создер

ұқсамайды, бір-біріне

ыстық, ауа райы

ыстық емес, жиі жауады

күріш, қант қызылшасы, мақта

көгөніс, бидай

Өткен жұмада Аян деген досым екеуміз хайуанаттар бағына саяхатқа барғанбыз. Ол

жерде ине шаншар орын жоқ екен. Досым екеуміз бір шетінен бастап аңдарды қарай

бастадық. Алдымен бірінші торда қолдарына білезік таққан қос маймыл отыр екен.

Жанымыздағы адамдардың айтуынша Африкадан әкелінсе керек. География сабағында

мұғалім Африканы мекендейтін хайуанаттар туралы қызықты мәліметтер айтқан

болатын. Аян екеуміз соны қасымыздағы балаларға айттық.

Әрі қарай жүре берегенімізде сусар мен тасбақаларды көрдік. Бұл тасбақалар

әлдеқайда үлкендеу екен. Бүркіт, сұңқар, бірқазандар да темір тордың ішінен орын

алыпты.

Сөйтіп келе жатқан екеуміз бір қызыққа ұшырастық. Әдетте ерсілі-қарсылы ұшып

жүретін қарлығашты бір жігіт бұлбұлдай сайратып қойыпты. Қазақ киелі санаған

құстың бұлбұлша сайрағанына қайран қалдым. Иелерінің айтуынша алдағы уақытта піл

мен көкқұтан әкелінбекші екен. Міне, біздің қызықты саяхатымыз осылай аяқталды.

1.Мәтіндегі екі дос өздерінің танымдық білімдерін қолдана алды ма? Осы жайлы

ойыңызды 3 сөйлеммен жазыңыз.

Барыс жалғаулы тұйық етістіктен кейін “бол”, “тура кел” деген көмекші сөздердің келуі арқылы (“Бұдан бірдемелерді ойлап шығаруға болады”); “-Ғы, -гі”, “-қы, -кі” жұрнақты қалау рай арқылы (“Оның ештеңеге қарағысы келмейді”); Атау я барыс септік жалғаулы тұйық етістікке, “керек”, “қажет” сөздері тіркесу арқылы (“Енді бізге ауылдағы адамдардың көңіл күйін білу керек”); Тәуелдік жалғаулы тұйық етістікке “мүмкін”, “тиіс” сөздері тіркесу арқылы (“Біздің баруымыз керек”); Иұрақты сөз тіркестерінен (“Оның ішек-сілесі қатты”. “Мұртын балта кеспейді”) жасалады.