6-тапсырма. Қосымша ақпарат көздері мен мәтін мазмұнын пайдаланып, жұбыңмен Алакөл туралы әңгімелес.
• Алакөлге қандай күтім керек? Нақты жолдарын ұсын.
Алакөлдің суы адамдардың сауығуына қалай әсер етеді?
• Алакөлдегі қызмет көрсету сапасына көңілің тола ма?
• Алакөлге туристерді тарту үшін не істер едің?

ОЧЕНЬ НУЖН, ЖЕЛАТЕЛЬНО ПРЯМ СЕЙЧАС, Я ОТ ​

Ақтау қаласының өмірге келу тарихы туралыАқтау қаласының өмірге келу тарихы XX ғасырдың 40 жылдарының аяғы, 50-жылдарының басында екінші дүние жүзілік соғыстағы одақтас елдер – КСРО мен Америка Құрама Штаттары жанталаса атом қаруымен қарулана бастаған қырғи-қабақ соғыс дәуіріндегі саяси жағдаймен тығыз байланысты.Қысқа мерзім ішінде КСРО-ның сенімді ядролық қорғанысын құру мәселесі уран рудасына деген қажеттілікті алға тартты.1942 жылдың 28 қыркүйегінде КСРО Мемлекеттік қорғаныс комитетінің «Уран өндіру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру туралы» қаулысы қабылданып, КСРО Ғылым Академиясы жанынан атом ядросының арнайы зертханасын ашу міндеттелді, барлық геологиялық ұйымдар радиоактивті рудаларды іздеуге жұмылдырылды.КСРО Мемлекеттік қорғаныс комитеті 1944 жылдың 8 сәуіріндегі қаулысымен КСРО Халық Комиссарлар Кеңесі жанындағы геология мәселелері жөніндегі Комитеттің алдына Орта Азия, Казақстан, Батыс және Шығыс Сібір аймақтарынан уран кен-орындарын іздеуді ұйымдастыру міндетін қойды. Осы жылдың мамырында министрліктер мен ведомстволардың геологиялық басқармаларында арнайы топтар, партиялар мен отрядтар құрылып, алдымен тау жыныстарының, кендерінің коллекцияларына тексеру жұмыстары басталады.1945 жылдан бастап атом энергиясын игеру кең ауқымда жүргізіле бастаса да, елді табиғи уранмен қамтамасыз ету шешілмеген мәселенің бірі болып қала берді. И. В. Курчатовпен қатар кеңестік атом жобасының басты жетекшілерінің бірі ретінде КСРО орта машина жасау министрі Е. П. Славский «… алғашқы реакторға елде бар уран кенінің қоры түгелге жуық салынды. Реактордың әрі қарай жұмыс жасауы үшін қажетті уран тапшы еді…»,- деп еске алады. Осы уақытқа қарай КСРО-да бірнеше радиоактивті кен орындары белгілі бола тұра, олардың бәрі уран қорының аздығына байланысты атом өнеркәсібінің шикізаттық негізі бола алмады. Осындай жағдайда КСРО Халық Комиссарлар Кеңесі 1945 жылдың қазан айында радиоактивті шикізатты іздеу, барлау мақсатында өндірісті шоғырландыру және мамандандыру туралы қаулы қабылдап, барлық күшті атом өнеркәсібін аяққа тұрғызу үшін шикізатпен қамтамасыз етуге жұмылдыруға шақырды. Осы қаулымен мемлекеттік геология комитетінің құрамында алғашқы Бас геологиялық барлау басқармасы құрылып, 1946 жылдың сәуіріне қарай бүкіл ел территориясында геологиялық барлау, тексеру жұмыстарын жүзеге асыратын 270 арнайы далалық геологиялық партияларды құру жоспарланды.«Уран» стратегиясы 1946-1947 жж. алғашқы нәтижесін бере бастады: уран кен орындары орналасқан бірнеше жаңа аудандар анықталды.Алғашқылардың бірі болып, 1950-жылдары Маңғышлақта Меловое мүйісінде бірнеше жаңа уран кен орындары ашылды, оларды ашушылар қатарында – Л. Н. Скосырев, Н. М. Шармин, Ю. Н. Тереховтар болды.Е.П.Славский «…уран рудасы мұнда аса бай болмаса да, кешенді. Уранды осы жерден байыту оған деген аса мұқтаждықтан ғана туындады. Бұл – шөл далада жаңа қала салудың алғы шарты болды…»,- деп бірнеше жылдар өткен соң ғана қаланың салыну тарихының бір құпиясын ашады.
«…Жеті жылдықтың кейінгі екі жылында біз химия өнеркәсібінің дамуына баса назар аударуымыз қажет, және тек қана минералды тыңайтқыштар өндірісі саласы ғана емес, сонымен қатар синтетикалық материалдар, талшықтар, синтети-калық тері, техника үшін және тұрмыс қажеттіліктері үшін пластмасса өндіру жолға қойылуы тиіс. Химия өнеркәсібі адамдардың қажеттілігін қанағаттандыру үшін үлкен мүмкіндіктер ашады …»,- деп атап көрсетеді Н. С. Хрущев.Химия өнеркәсібін дамыту жөніндегі бағдарламаның жүзеге асырылуы –мемлекеттік маңызды іс болды, ал Қазақстан – химия өндірісін, соның ішінде фосфорит кен орындарын дамытуға үлкен мүмкіншіліктер ашқан республика болып табылды. Соның ішінде, Маңғышлақ өлкесі пайдалы қазбалардың байлығы мен кешенділігі жөнінен таулы Алтай, Орталық Қазақстан тәрізді геологиялық аудандармен иық тірестіретін бірегей аудан еді.

1. Қималардың әр түрлері белгісін, мекенін, мезгілін, мақсатын т.б. сипаттарын білдіретін сөз табын көрсетіңіз. 

A) етістік

B) етіс

C) сан есім

D) үстеу

ответ: D) үстеу

2. Үстеу мағанасына қарай неше түрге бөлінеді? 

A) 5

B) 6

C) 7

D) 8

ответ: D) 8

3. Бұл сұрақтар қай үстеудің сұрақтары?Қайда? Қайдан? Қай жерден? 

А) мезгіл

В) мекен

С) сын-қимыл

D) себеп

ответ: В) мекен

4. Мекен үстеуді табыңыз. 

А) ілгері, төмен

В) жазда, түнде

С) сәл, аз

D) ерте, кешке

ответ: А) ілгері, төмен

5. «Қашан?» деген сұраққа жауап беретін сөздердің қатарын табыңыз. 

А) төмен, алға, жоғарғы

В) өте, тым, аса

С) жаздыгүні, бүгін, кешке

D) жылдам, асығыс, мүлдем

ответ: С) жаздыгүні, бүгін, кешке

6.Сын-қимыл (қимыл-сын) үстеуін белгілеңіз. 

А) Жеті, он

В) Ақырын, жылдам

С) Аққу, тасбақа

D) Мен, біз

ответ: В) Ақырын, жылдам

7. Себеп- салдар үстеуін табыңыз. 

А) Бұл сөзді босқа айтпадым.

В) Маған көмектесу үшін алыстан келіпті.

С) Әзіл айтсаңда әділ айт.

D) Шәкен 20 жыл бойы драма театырында.

ответ: А) Бұл сөзді босқа айтпадым.

8. «Әдейі, қасақана, жорта» сөздері қай үстеуге жатады? 

А) мөлшер үстеуі

В) мақсат үстеуі

С) сын-қимыл үстеуі

D) мекен үстеуі

ответ: В) мақсат үстеуі

9. Мөлшер үстеулердің қатарын табыңыз. 

А) әбден, тым, ең

В) тысқары, ішкері,әрі

С) кеше, кешке, кешкісін

D) біраз, талай, қыруар, көп

ответ: D) біраз, талай, қыруар, көп

10. Күшейткіш үстеуін табыңыз. 

А) артық қалам

В) көп ел

С) өте жылдам

D) жап-жасыл

ответ: С) өте жылдам