6. Кестедегі сөйлемдерді сабақтас құрмаласқа айналдырыңдар. Өз сөйлемдерің
Берілген сөйлемдер
Америка 1983 жылы биология-
лық қару жасау барысында гендік
модификацияланған өсімдіктерді
өндірген. 1986 жылы гендік моди-
фикация өсімдіктерді үсіп кетуден
сақтау үшін пайдаланылды.
ГМО-ның шаруашылықтағы пайда-
сы өте көп. Мәселен, өнім тез піседі,
тез жетіледі, ұзақ уақыт сақтауға
болады, құрт түсуден, зиянды ағза-
лардан сақтайды.
ал
Жер шарында адам саны жыл санап
жедел қарқынмен өсіп келеді, сол
себепті ғалымдар оларды аштық-
тан аман алып қалудың жолдарын
қарастыруда.
Жер шары осыншама адамды асы-
рай алмауы мүмкін, сондықтан да
ГМО-ға қажеттілік пайда болды.
2000 жылы биоқауіпсіздік туралы
Картахен келісімі қабылданды. Бұл
құжатқа 166 мемлекет қол қойған.
90
Қазақстанда бастауыш кәсіптік білім беру жалпы орта білім негізінде кәсіптік мектептерде және кәсіптік лицейлерде 2-3 жыл бойы сатып алынады. Орта кәсіптік білім 3-4 жылда колледждер мен негізгі жалпы білім негізінде конкурстық негізде алынады.
Қазақстандағы жоғары білім.
Қазақстанда жоғары білім орта білім негізінде жүзеге асырылады. Университетке түсу үшін мектеп бітірушілері бірыңғай ұлттық тестілеу (ҰБТ) немесе кешенді тестілеу (өткен жылдар түлектері үшін) түрінде түсу емтихандарын тапсырады. Қазақстанның азаматтары конкурстық негізде шетелде оқуға арналған «Болашақ» халықаралық стипендиясын тағайындауға құқылы. Университеттің түлегі бакалавриат (4 жыл), мамандығы (5 жыл) немесе магистр (6 жыл) алады. Қазақстанда екінші жоғары білім тек жеделдетілген оқу кезеңімен (2-3 жыл) ақылы негізде алынады.
- Бұдан бірнеше жыл бұрын сіздің жорықшыларыңыз елімізді шауып кетіпті, малымызды айдап, қолға түскен батырымызды байлап алып кетіпті. Міне, сол батырды босатып әкетпек болып келдім. Бұл - бірінші. Екінші жоғым мынау: бір күні малда жүргенімде аспандап ұшқан алты аққудың алтын кебісі менің қолымда қалды. Сол алтын кебіс сіздің елдікі дейді. Соны табыс еткелі келдім, - деп, Кендебай алтын кебісті ханға ұсынады. Хан: - Дұрыс, балам! Сіздің елдің малын айдатып, батырын байлатып алдырғаным рас. Мергенбай батыр әйелімен екеуі біздің қолда. Зынданда жатқан Мергенбай батырға: «Маған қызмет етсең босатам», - деп елші жіберіп едім, қарысқан батыр екен. «Жауыма қызмет істемеймін. Бірақ, қол-аяғымды босатсаң, содан кейін сөйлесем», - деп, қарысып жатып алды. Босатуға корықтық. Ондағы мақсат: сені қолға түсіру еді. Сенің атағың бізге де мәлім еді. Сені алдыртып, құлынымды қоймайтын қара құсқа жұмсамақ едім. Өзім іздеп таба алмаған сон, намысы болса, іздеп келер деп елінді шаптырып, батырыңды байлатып алдыртқан едім. Одан кейін де екі жылдай келмедің, содан соң алты қызым сені іздеп барған болатын. Бұл менің кіші қызымның кебісі. Енді сенің алдыңа қоятын тағы бір шартым бар. Ол мынау: дүниеде жеті басты дәу бар, ақырған арыстан бар, жалмауыз кемпір бар. Осы үшеуін өлтіріп, бастарын алып кел. Осыны орындасаң, батырыңды босатып, беремін, малыңды өзіңе қайтарамын. Кіші қызымды беріп күйеу етемін, - деді. Кендебай Керқұла аттың қанжығасындағы қоржынын алып келіп, арыстанның азуын, кемпірдің басын, жеті басты дәудің көздерін ханның алдына төгіп тастайды. Хан разы болып, зынданда жатқан Мергенбай батырды, оның әйелін, қолға түскен басқа адамдарды азат етеді. Шауып алған малын қайтарып береді. Кіші қызын Кендебайға қосып, отыз күн ойын, қырық күн тойын істеп, көп сыйлықтар беріп, Кендебайды еліне аттандырады. Кендебай елдің малын айдап келіп, иелеріне табыс етеді. Ата-анасына қосылып, бала қуанады. Баласына қосылып, ата-ана қуанады. Ұлы думан, үлкен той істейді. Кендебай тұрғанда елге батып ешбір жау тие алмайды. Сөйтіп, бұл ел Керқұла атты Кендебай батырдың елі болып атаныпты.