55. Технологиялар: бүгін және ертең
1. Мәтінді оқып, тілдік құралдары арқылы стилін анықтаңдар.
ғылым мен технологиялар біздің өмірімізді механизм-
дерге, құрылғыларға және аспаптарға толтырды. Бар-жоғы
бірнеше онжылдық бұрын CD-плеерлер, спутниктік теледи-
дар, ойын қосымшалары болмады дегенге сену қиын. Техни-
калық прогресс керемет жылдамдықпен алға жылжуда, не-
ғұрлым жетілдірілген және тиімді техникалар пайда болуда.
Технологиялар қолданыстағы нұсқаларды ескіртіп, жиі
жаңарады. Мысалы, 50 жылдан астам уақыт музыкалық жаз-
баларды ойнату үшін винильді дискілер пайдаланылды. Маг-
нитті таспалар бірнеше жыл қолданылды. Осыдан 30 жыл бұ-
рын эстафетаны компакт-дискілер қабылдап алды. Дыбысты
электронды микрочиптерге сақтайтын MP3-плеерлердің пай-
да болғанына 20 жылдай уақыт болды.
Эссе екіге бөлінеді: 1) субъективті; негізгі мақсаты – авторды жан жақты ашу, таныту. 2) объективті; негізгі мақсаты – белгілі бір ғылыми тақырып бойынша автордың көзқарасын ашу, таныту.
Қолданылуына қарай: әдеби жанрда, білімді бақылау әдісі ретінде, батыс елдерінде ЖОО-ға түсуде талап етіледі. Жазылу көлемі: 500 сөз, 1-2 беттен 20 бетке дейін.
Эссе жазу кезеңдері: Проблеманы анықтау -ойлану–жоспарлау –жазу–тексеру
ЭССЕ жазу барысында қатаң сақталынуы тиіс ТАЛАПТАР:
• Жеке көзқарастың көрінісі;
• Фактілі дәлелдер (аргументтер);
• Теоретикалық негіздеме;
• Терминдерді қолдану;
• Цитаталарды келтіру;
• Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;
• Логикалық заңдылықтың сақталынуы;
• Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану;
• Сауаттылық (пункт., орфогр.);
• Юмор, сарказм;
• Қолд. ғылыми еңбектерге сілтеме жасау.
Эссенің жазылу құрылымы:
1. Кіріспе. Тақырыптың негізгі мәні мен негіздемесі тезис түрінде көрсетіледі;
2. Тақырыпты дамыту: Тақырыпқа сәйкес бар біліміңізбен: теория, фактілер, идея, ақпараттар, паралелдеу, аналогия, ассоцация, теңеу, сұрақтар қою, т.б. қолданып, дәлелдейсіз (аргументация).
Мыс. 1. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер. 2. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер;
3. Қорытынды. Жалпылау мен аргументтеріңіздің логикалық қорытындысы. «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні».
Жиі кездесетін қателіктер:
1. Проблема ашылмайды;
2. Автордың жеке позициясы көрінбейді;
3. Теоретикалық негіздемесі жоқ;
4. Терминдерді орынсыз, сауатсыз қолдану;
5. Тым қарапайым өмірдің мысалдары көп;
6. Ауызекі сөздер, диалект, сленг, жаргон сөздер;
7. Келтірілген мысалдар автор позициясына қайшы;
8. Қорытындылау, түйін шығару деген жоқ;
9. Логиканың болмауы.