55. Қазақ балуандары 1. Мәтінді түсініп оқыңдар, негізгі, қосымша және детальді ақпарат
тарды анықтаңдар.
Қазақ даласының батыры
Әр халықтың маңдайына біткен
жарық жұлдыздай жайсаң, ерлері бар.
Олар - ел мақтанышына айналған көр-
некті қайраткерлер, ғұлама ғалымдар,
заңғар ақын-жазушылар, туған жерін
жаудан қорғаған батырлар, еңбек май-
талмандары, өнер мен спорт саңлақта-
ры. Сондай мақтан ететін тұлғалары-
мыздың бірі – халқымыздың ұлы пер-
зенті Қажымұқан балуан.
Қажымұқан - дүниежүзілік спорт
аренасына шығып, шетелдердегі жа-
рыстарда атақ-даңққа ие болған тұң-
ғыш қазақ. Ол Парижде, Лондонда,
Варшавада, Берлинде, Будапеште,
Жайсаң ер – жарқы-
раған, бетке ұстар кісі.
Көрнекті қайраткер -
белгілі, танымал қоғам-
ЕСЛИ ЗНАЕТЕ ОТВЕТ ОЧЕНЬ
Сәлем ! Мен бүгін саған хат жазып отырмын, хатымды бастамас бұрын жағдайынды сұрап алайын. Жалпы жағдайын қалай? Денсаулығыңше? Ауырмай шаршамай жүрсінба? Жалпы үй-ішіңнің халі қалай? Асылхан есіңдеме біз алғаш мектеп табалдырығын аттағанда сенде менде кіп -кішкентай едік. Ол кездерде қызық еді ия? Мен қуанамын сендей досыммен бір сыныпта оқығаныма. Біз осы сәтке дейін керемет уақыттарды бірге өткіздік мен оған қатты қуанамын. Есіңдеме , сен 4-ші сыныпта деп . Мен осы хат арқылы бір сырымды ашсам димін сен сыныптағы достарымның ішінде маған ең жақын ең жақыны болып келесін. Қазақта мынандай ұлы сөз барғой дос жолдында құран олу емес, нағыз досты тау қиын деген менің аитқым келгені сенімен танысқалы нағыз досты тапқандаймын !
Күйші туралы.
Күйші дегеніміз - ұлттық аспапта (домбыра, қобыз, сыбызғыда) күй орындаушы. Күйші дегенде алдымен есімізге Құрманғазы Сағырбайұлы, Дина Нұрпейісова, Дәулеткерей, Тәттімбет секілді атақты күйшілеріміз оралатыны сөзсіз.
Жалпы күй өнері қазақ халқына ғана тән өзіндік орындау мәнері бар өнер түрі. Күйшілер халықтың мұң - мұқтажын, арман - тілегін, өмірін , салт - дәстүрін ұлттық аспаптар арқылы көрсетіп отырған. Күйлердің тақырыптары да әр алуан болып келеді.
Бұрынғы кездері күйшілер күйлерді өздері шығарып, өздері халық арасында таратып отырған. Күйлер қобыз, домбыра, асатаяқ, шаңқобыз, дауылпаз, жетіген секілді ұлттық аспаптардың сүйемелдеуімен орындалады.
Күйдің әуендік құрылысы мен ырғақтық - орындаушылық әдістері сан алуан болады. Мысалы, Құрманғазы күйлері екпінді, жігерлі келсе, Дәулеткерейдің күйлері терең толғауға, романтикалық лирикаға негізделген; Тәттімбеттің күйлері әуені әсем, тәтті мұң мен қоңыр сазға толы болса, Қазанғаптың күйлері құбылмалы, ойнақы, төкпе жыр іспетті болып келеді. Күйлер орындаушылық дәстүріне, қағыс түріне қарай, негізінен, екі стильдік мектепке - төкпе және шертпе күй мектептеріне бөлінеді.