Шернияз Жарылғасұлы (1817-1881) – халық ақыны, Кіші жүз қазақтарының Исатай, Махамбет бастаған ұлт-азаттық көтерілісіне (1836-1837) қатысушы және оның жалынды жыршыларының бірі. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған шаруалар көтерілісінің бел ортасында жүрген Шернияз бұл қозғалыстың ұраншысы әрі ақыны болды. Көтерілісшілер жеңіліске ұшыраған соң, Шернияз қуғындалды және оған қатаң бақылау қойылды. Осыдан кейін ол Баймағамбет сұлтанның қол астынан пана тауып, қалған ғұмырын осында өткізді. Ақын азаттық, бостандық тақырыбын асқақ үнмен жырлады, сол арқылы Исатайдың батырлық бейнесін жасады: «Па, шіркін, Исатайдай сабаз тумас», «Ақ алмас, алтын сапты қылышым-ай», «Исатай ел еркесі, ел серкесі», т.б. жырларын шығарды. Шернияздың «Ай, Қазы би, Қазы би», «Тостағанды қолға алып», «Ай жігіттер», «Сөз сөйлеймін бөлмелеп», «Көл қылып құдайым талай судай ағын», т.б. өлеңдерінде өзі өмір сүрген қоғамның әділетсіздігі, өмірдің өзгермелілігі мен оның мән-мағынасы үлкен ой елегінен өткізіле жырланады. «Шернияздың Баймағамбет сұлтанға айтқаны» көркемдігі аса жоғары туынды болып саналады. Жалпы Шернияз поэзиясы мазмұндық сипатымен, стильдік айқындығымен, көркемдік бейнелеу нақыштарының шеберлігімен ерекшеленеді.
1) Сәулетшілерге неліктен қателесуге болмайды? Почему архитекторам нельзя ошибаться?
С) өйткені оның жұмысы адамның тұрмысымен тығыз байланысты.
Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырыңыз. Дополни предложения по тексту.
• Сәулетшілер ғимараттардың салуын бақылайды, сондақтан білімді болуы керек болуы керек.
• Сәулетшілер ғимарат салғанда, олар есепті дұрыс шығару қажет.
3) Мәтіннің мазмұнына сәйкес келмейтін сөйлемді анықтаңыз. Найди предложение не соответствующее содержанию текста. Д)
4) Берілген сұраққа жауап жазыңыз. Кейіпкер өз арманыңа жету үшін не істеу керек дейді? По мнению героя текста, что надо делать чтобы достичь своей мечты?
Сәулетшілер білімді болуы керек, өйткені ол ғимараттардың салуын бақылайды. Сонымен қатар климатқа көңіл бөлуі керек, қай жерде қандай үй салуды білу керек. Түрлі ғимарат салғанда, олар есепті дұрыс шығару қажет. Сәулетшіге қателесуге болмайды, өйткені оның жұмысы адамның тұрмысымен тығыз байланысты. Сәулетші болу үшін көп оқу керек. Сондықтан нағыз сәулетші болу үшін мен қазірден бастап өз оқуыма көңіл бөлемін.
Қолөнер шеберлері түрлі бұйымдар жасайды . Қазақ ұлттық аспаптары көбінесе ағаштан жасалған. Бұйымдарды көру үшін ауылға бару керек. Зергердің сақинасы, алқасы, білезігі қандай тамаша жасалған. Қазақ қолөнер бұйымдары -біздің мәдени мұрамыз .
1) Сәулетшілерге неліктен қателесуге болмайды? Почему архитекторам нельзя ошибаться?
С) өйткені оның жұмысы адамның тұрмысымен тығыз байланысты.
Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырыңыз. Дополни предложения по тексту.
• Сәулетшілер ғимараттардың салуын бақылайды, сондақтан білімді болуы керек болуы керек.
• Сәулетшілер ғимарат салғанда, олар есепті дұрыс шығару қажет.
3) Мәтіннің мазмұнына сәйкес келмейтін сөйлемді анықтаңыз. Найди предложение не соответствующее содержанию текста. Д)
4) Берілген сұраққа жауап жазыңыз. Кейіпкер өз арманыңа жету үшін не істеу керек дейді? По мнению героя текста, что надо делать чтобы достичь своей мечты?
Сәулетшілер білімді болуы керек, өйткені ол ғимараттардың салуын бақылайды. Сонымен қатар климатқа көңіл бөлуі керек, қай жерде қандай үй салуды білу керек. Түрлі ғимарат салғанда, олар есепті дұрыс шығару қажет. Сәулетшіге қателесуге болмайды, өйткені оның жұмысы адамның тұрмысымен тығыз байланысты. Сәулетші болу үшін көп оқу керек. Сондықтан нағыз сәулетші болу үшін мен қазірден бастап өз оқуыма көңіл бөлемін.
Қолөнер шеберлері түрлі бұйымдар жасайды . Қазақ ұлттық аспаптары көбінесе ағаштан жасалған. Бұйымдарды көру үшін ауылға бару керек. Зергердің сақинасы, алқасы, білезігі қандай тамаша жасалған. Қазақ қолөнер бұйымдары -біздің мәдени мұрамыз .