5-тапсырма. Ая мен Райханның түсінігі бойынша нагыз оже кандай болуы керек? Не себепті олар ожені коруді армандады? Берілген үш эпизодты салыстырып, оз ойларындагы эжени пор третін құрастырыңдар. «Өзi мейірімді де ақылды адам. Ешкімге ешкашан ұрыспайды, урса қалса, орнымен, терiс кылыгына өзiн уялатындай етiп урсады. Үнi де, колы да, көзкарасы да жұмсақ, жұрттың бәрімен: Қарағым, айналайын», — деп жылы сөйлесетін иманжүзді қария. Өзі ылги шаруа істеп, күйбеңдейді де жүреді. Тіпті ештеңе істемеген күннің өзінде ұршық иіріп отырады...» «Ұршық деген немене?» дейді Ая сөзімді бөліп. Менің әңгімемде сәбилер түсіне бермейтін жайлар көп. Мен сонда да сөзімді әрі қарай жалғастыра түсіп, әжейдің үстіне қамзол, басына кимешек, шылауыш киетінін айттым. Есіктен кірісімен, кідірмей iздегенім елден кел ген шешей. Жанылыспай, дал танитын шыгармын», деп ойласам да, көзімді тиянақтата алмай, сәл-пәл іркіліп қалғаным. Дастарқан басына келіп жайғасқаннан кейін ғана байқадым ол кісіні. Өзінің сырт нұсқасы мен бiлетiн
Дәйек сөз, цитата (лат. cіto– келтіремін, шақырамын) – түпнұсқадан сөзбе-сөз алынған үзінді. Автордың ойын беделді пікірлермен тиянақтау үшін, біреудің пікіріне сын айту үшін, құнды дерек ретінде пайдалану үшін қолданылады.[1]
Дәйек сөз, негізінен, ба з материалдарында, ғылым еңбектерде, кітаптар мен әр түрлі қолжазбаларда, баяндамалар мен сөйлеген сөздерде келтіріледі. Дәйек сөздер ғылым еңбектерде пайдаланғанда, сол еңбекте айтылатын оймен логикалық тұрғыдан қабысып, жарасым табуы тиіс. Айтылмақ ойды одан әрі дамытып, жаңа деректермен толықтырып тұру керек. Сонда ғана ол өз міндетін атқарады. Әдетте, зерттеу еңбектерінде, көбінесе әдебиет, мәдениет, өнер, ғылым қайраткерлері пікірлерінен дәйек сөздер алынып отырады. Мұның өзі үлкен талғаммен, орынды алынса, еңбектің сапасын арттыруға есебін тигізеді.
Ғарыш қонақтарының бәрі түсініксіз және белгісіз. Оларда мүлдем басқа дене формасы, органдардың түрі, беті және т.б. болуы мүмкін. Алайда, егер бөтен адамдар адамның денесін қалай алуға болатынын білмесе, онда тіпті оларды оңай анықтау мүмкін емес.
Ең бастысы, жер бетіне келген шетелдіктерге бару олардың келуінің басты мақсаты болып табылады. Іс жүзінде бұл мақсат міндетті түрде достық болмайды. Егер олар бізден әлдеқайда дамыған деп есептесе және қандай да бір себептермен әлі келмеген болса, олардың сапары қажетті шара болады. Мүмкін, олар бізге бір нәрсе керек, мүмкін олар біздің планетамызға шабуыл жасайды. Бұл жағдайда шетелдіктердің сапары біздікі мен жер бетінен болатын өліммен күресетін болады.
Бірақ, әрине, сіз солай болатынын айта алмайсыз. Мүмкін, олар шынымен де кездесіп, ештеңе қаламайтын шығар. Егер бұл сапар бейбіт болса және оның мақсаты тәжірибе мен технологиямен алмасу болса, мұндай сапардан көп нәрсе болады деп ойлаймын. Мүмкін, бөтен адамдар бізге ғарышты зерттеуге мүмкіндік беретін кем дегенде озық технологияларды береді. Бұдан басқа, олар бізді пайдалы ақпаратпен қамтамасыз ете алады: бәлкім, кейбір дәрі-дәрмек, қоршаған айналаны білу, заманауи адамдардан айрылған айрықша дағдылар. Егер бұл шын мәнінде болса, адамзат басқа дамудың жылдам дамуына жол ашады, дегенмен, басқа планетадағы адамдар Жердің тұрғындарымен бір нәрсе бөлісуі керек.
Қалай болғанда да, менің ойымша, жер бетіндегі қонақтардың бейбіт өмірге баруының мақсаты өте ұнады. Егер олар шынымен бар болса, адамзаттың жай ғана жойылуына жеткілікті күші бар сияқты, сондықтан бұл сапар барлық адамдар үшін қайғылы болуы мүмкін. Егер олар қалыпты түрде әрекет етсе, мұндай қонақтардың артықшылығы артық бағалануы мүмкін, олар біздің өмірімізге, әсіресе ғылымға әсер етеді.