5-сынып. №1 ТЖБ 1-тоқсанда «Қазақстандағы жан – жануарлар мен өсімдіктер әлемі» бөлімі бойынша №1 –тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары ( )
Оқу мақсаты:
5.1.3.1 мәтіннің мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпаратты анықтау
5.3.5.1 оқылым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтау

Бағалау критериі:
-мәтіннің мазмұнын түсінеді, негізгі және қосымша ақпараттарды анықтайды.
- негізгі және қосымша ақпараттарды анықтайды

Оқылым
Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны. 1948 жылы дүние жүзінің ғалымдары халықаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ жойылып бара жатқан жануарлар туралы тұңғыш кітап шығарды. Кітап деректердің «Қызыл кітабы» деп аталады. «Қызыл кітап» деген атауды ағылшын зерттеушісі Питер Скотт ұсынды.
«Қызыл кітапқа» құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бірқазан, тырна, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ, аңдар мен құстар, өсімдіктер кіреді. Бүгінгі күні Қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қосмекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілер, өсімдіктер енгізілді.
Қызыл кітапқа мәңгілікке жойылғандар жазылады. Олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе көгершін, мамонт.
Жойылып кету қаупі бар жануарлар мен өсімдіктер қорықтарда қорғалып, сақталады.
Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды қорғау, сақтау керек! Қазақстанда он қорық бар. Олар: Ақсу-Жабағылы, Барсакелмес, Үстірт, Наурызым, Қорғалжын, Батыс Алтай, Алматы, Марқакөл, Алакөл, Қаратау.

Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
⦁ Мәтін мазмұнына сай тақырып қой
1б

2. Берілген сөздің синонимін мәтіннен тауып жазз.
Алғашқы - 1б

Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап жаз.
3. Мәтін не туралы ? 1 б

4 Жойылып кету қаупі бар жануарлар мен өсімдіктер қайда қорғалады?
1 б

Берілген суреттерді атап ,әр суретке сөйлем құрап жаз.

1. Бұл .
1 б

2. Бұл .
1 б

3.БұлҚыз 3. Бұл

Қазақста 1 б

Жазылым 8 б
Басқа қалада тұратын досыңызға өзіңіздің мектебіңізді, оның бөлмелерін, жабдықталуын сипаттап, хат жазыңыз. Хат мазмұнында хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді қолданып, хат стилін сақтаңыз
(60-70сөз).

Сұңқарлар (лат. Falconidae) — сұңқартәрізділер отрядының (Falconiformes) жыртқыш құстар тұқымдасы.

Сұңқарлар

Қазбалық ауқымы: Эоцен - Holocene, 50–0 MaТұқымдаста 11 тек пен 58 биологиялық түрі бар. Ең кішкентайы - ергежейлі сұңқар, дене тұрқы 15-19 см.Антарктидадан басқа жерлерде тундрадан тауға дейін (шөлді аймақтарда да) кең таралған. Қазақстанда 7 (ителгі, бөктергі, тұрымтай, жағалтай, лашын, ақтырнақ, бөктергі, күйкентай) түрі бар.

Объяснение:

Жұптасып тірлік етеді. Мекиені үш-төрт жұмыртқа табады. Көбіне тасқа ұялайды. Жұмыртқасын бір ай мөлшерінде басып, балапан шығарады. Балапаны бір жарым ай мөлшерінде ұядан ұшады. Сұңқарлар өз ауын (жемін) күндіз аулайды, ұшқан құстың көбіне қожа. Сұңқар өз жемін көбіне аспанда теуіп түсіреді. Кішігірім құстарды жерге жеткізбей, қайта оралып, іліп әкететін кездері де болады. Қонақтаған құстарды өздері үркітіп барып, теуіп түсіретін сәттері де жиі, Қоян сияқтыларды қашып бара жатқанда-ақ тебеді.[1]Тұқымдаста 11 тек бар:

Daptrius

Ibycter

Phalcoboenus

Caracara, бұрын Polyborus

Milvago

Herpetotheres

Micrastur

Spiziapteryx

Polihierax

Microhierax

Falco

Мен өзімнің хатымды жазамын.

《Менің қиялымдағы кейімкер》

Менің қиялымдағы кейіпкер, ақкөңіл әрі өте нәзік жанды адам. Егер, мен оған есім беретін болсам, онда оның аты- Айбике.

Айбике есімінің мағынасы Ай секілді аппақ әрі сұлу деген мағынада айтылады және ол кейіпкер айдай сұлу. Айбике өте ақылды, сыпайы, инабатты, адамгершілігі мол және өте мейірімді кейіпкер. Ол адамды сүйіспеншілік пен ынтымақтастыққа жетелейді. Әр қиындықты ақылмен, оймен, тілмен шешеді. Ол ешқашан кішкентай нәрсеге қапаланбайды. Айбике аллаға жақын, мұсылман қыз. Намаз оқып, өзін таза күтініп жүретін адам. Оның сүйікті ісі- тоқыма тоқу.

Бос уақытында тоқыма тоқиды, кітап оқиды, үй шаруасымен айналысады.

Айбикеге хат жазсам:

Сәлем, Айбике!

Қалай жағдайың? Үй іші аман ба?

Айбике, мен сені осы жылы 5 том кітап оқып бітірді деп естідім, бұл рас па өзі?! Сен мен ойлағаннанда өте ғажап екенсің! Сендей досты кездестіргеніме шын ниетпен қуаныштымын!

Айтпақшы, мен осы кеше бес сабақтан бес алдым, ал сен ше?

Сенің сабақ оқу үлгерімің қалай болып жатыр? Бәрі жақсы ма? Бұрын екеуіміз бірлесе отырып, сабақ оқитын едік қой, есің де ме?

Сол кезді қатты сағындым, сенде ме?

Бір айдан соң тағы да саған хат жолдаймын!

Жазған- (есім)

және Айбике деген есімнің орнына басқа есім қоюға да болады:)