4-жаттығу. Берілген салалас құрмаластарды (ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі) топтап жазыңыздар. 1. Жас әйелдер үй иесі әйелдің ассуына жәрдемдесті, өзгелері қонақтармен кеңеске кірісті. 2. Бүл жөнінде көп қызық мәліметтер жазуға болар еді, – оның бұл хатта қажеті жоқ қой деймін. 3. Ақан өрт болып жанған жүректен шыққан жалынды өлеңдер жазады, бірақ Жамал Ақан-ның жанын қайдан үға алсын? 4. Кім біледі, баға берген де шығар-ау, бірақ елуден асқан адаммен қалай өмірін қоса алсын? 5. Ақын – жел, есер, гулер жүйрік желдей. Акын – от, лаулап жанар аспанға өрлей. (Мағжан Жұма-баев.) 6. Жанына батыра бірдеңе айтып салғысы келіп еді, – қапелімде аузына ондай ызғарлы сөз де түсе қоймады. 7. Сапардың сүйетін екі нәр-сесі барды: біріншісі – көгершін ұшыру да, екіншісі – көл бетінде қайық-пен жүзу болатын. (М. И.)
"Алаш"
Осуждая меня со стороны,
Считая, что принадлежу к элите богатых,
Презирая меня и не желая беседовать по душам,
Бежит от меня юное племя.
"Слух в народе (про меня): что, мол, "выжил из ума".
Муллы твердили, что я нарушитель канонов религии.
Нашлись и такие, что упрекали в "вознесении
отжившего".
"Остался я теперь перед всем миром нагой.
Все перекочевали, я - одинок,
Скажи, мой народ, чем тебе я не угодил,
И какую беду я тебе принес?
Ведь товарищи мои только карандаш и бумага.
О себе
Кану я, но будут жить мои стихи,
Молодые все запомнят до строки.
Кто-то с верой примет это, кто-то нет,
Нет, не каждому стихи мои близки.
Так ушедших обсуждаем мы порой,
Все плохое, наносимое молвой,
Отвергаем, чтобы память добрых дел
Не тускнела в стороне его родной.
После смерти отстоять я не смогу
Чувство жизни, что легло в мою строку.
Это мненье в своем сердце сохранив,
Вот что высказать хочу, пока я жив:
Не суди о человеке, не познав,
Не суди, в кругу его не побывав.
И над путником не смейся, тяжкий груз
На свои в дороге плечи не приняв.
Словно в лодке, что на море, - в те года...
Не забыть эпоху эту никогда.
Мое время не похоже на твое,
Если сядешь в эту лодку, что тогда?...
Сам отсек я пуповину, выбрал путь,
Тьму раздвинул, никуда мне не свернуть.
Так что полностью судьбу мою познай,
Верю, что поймешь меня когда-нибудь.
Дәрігердің кәсібі - сол бір ең ескі және абадан кәсіптерден. Арада терең қадімде адамдар қадірледі және бағала- ана, кім ауру шешу білді, қыңқыл-сыңқылдың шипасының ақы-пұлдарын біле. Орыс әдебиетте доктордың бейнесі көрікті мес- ана қарызға алады. Айрықша терең әсерді А. П. әңгімеле- Чеховтің жасайды. Туралы жас адамның А. П. адамдық паденьесінде Чехов оқырмандарға "Ионыч" әңгімеле- поведал. Қандай абзал ниеттермен, биік аусарлықтармен қарияның жас докторы губерниялық қалаға С. деген келді! Басында ол бұдан әрі на қысқа уақыт қалдыр- аурухана қорықты. Бірақ ақырын-ақырын, пасық тоғышардың сәрсенбісінің ықпалының астында, ол өзгерді. Ақшаларға деген әуестік, наживы зары барлық адами онда погубили. Ол көмектес- адамдарға бескорыстно туралы дәрігердің қарызының ұмытты. Оның өмірінің мақсатымен ақшалар стали. Сырттың Чеховтің әңгімеле-, "попрыгунья", біз өзге дәрігерді көреміз. Түтіннің докторының, ша пікір жолдас, ұлы ғалым, келешек ғылымның шам-шырағының. Алайда ол тек ғылым өзі ша себе, бірақ және нақты адамның өмірі маңызды бол-.