4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР «Экология және тұрақты даму» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты 5.6.1.4 Табиғи және жасанды экожүйелерді салыстыру
5.6.1.1 Экожүйенің құрамдас бөліктерін анықтау
5.6.2.1 Ағзаларды тірі табиғат дүниелеріне жіктеу
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. а) Жасанды экожүйені көрсетініз.
A. бақша
B. көл
C. орман
D. шалғын
b) Табиғи және жасанды экожүйелерді салыстырыңыз.
Ерекшеліктері:
Табиғиs
Жасандыs
Ортақ қасиеттеріs
2. (а) Экожүйе ұғымына анықтама беріңіз.
s
(b) Берілген ағзаларды түзушілер, тұтынушылар және ыдыратушыларға мысалдар келтіріңіз
Түзуші
Тұтынушы
Ыдыртушы
3. (a) Тірі ағзалардың ерекше қасиеттерін жазыңыз
1. Өсімдіктер
2. Жануарлар
3. Бактериялар
4. Саңырауқұлақ
тар
5. Протоктисттер
(b) бактериялардың айрықша белгілерін жазыңыз.
s
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор
№
Білім алушы
Экожүйе түрлерін 1 а Жасанды экожүйені көрсетеді; 1
анықтайды 1 b жасанды және табиғи экожүйелердің 1
ұқсастығын көрсетеді;
жасанды экожүйенің ерекшелігін 1
көрсетеді;
табиғи экожүйенің ерекшелігін көрсетеді; 1
Экожүйенің 2 а экожүйе ұғымына анықтама береді; 1
компоненттерін 2 b түзушілерді анықтайды; 1
атайды тұтынушыларды анықтайды; 1
ыдыратушыларды анықтайды; 1
Ағзаларды тірі 3 а өсімдікті анықтайды; 1
табиғат дүниесі жануарды анықтайды; 1
бойынша бактерияны анықтайды; 1
топтастырады саңырауқұлақты анықтайды; 1
протоктистті анықтайды; 1
3 b «С» ағзаның айрықша белгілерін атайды; 1
Барлығы 14
1)Жібек Жолы» (Ұлы «Жібек Жолы») — Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шыңжаң, Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты.
2)Атауды алманиялық ғалымдары Ф. фон Рихтһофен (F. von Richthofen) бен А. Һерман (А Hеrman) 19 ғасырда ұсынған.[
3)Жібек жолы - адамзат өркениеті жасағын тарихи ескерткіштердің бірі. Біздің дәуірімізден бұрынғы II ғасырдан басталған бұл жол, Еуропа мен Азияның-Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір болған.
4)Жол бұдан 3-4 мың жыл бұрын болған. Ол Қытайдың Хан патшалығы кезінде ғана өркендей бастаған, себебі Хан патшалығының Хан Уди патшасы Жаң Чянды батыс өңірге екі рет жіберіп, Орталық Азиядағы елдермен достасуға пейілді болған.
5)1991 жылы Қазақстанда «Жібек жолы» атты Ұлттық комитет құрылды. Ұлы Жібек жолы көне дәуірде де, қазір де Еуразия халқы үшін мәдени байланыс, саяси рухани мәселелерді шешуде маңызы үлкен.
Жер бетіндегі әрбір адам өз елінің елордасын мақтан тұтады. Біздің мақтанышымыз – Сарыарқа төсіне қанат жайған шырайлы шаһар. Астанамыз жыл санап көркейіп, гүлденіп, ажарланып келеді. Келбеті асқақ та, айбарлы. Өзге жұрт қызыға, қызғана қарайды. Тамсанып, таңдай қағады. Сөзім дәйекті болсын деп мына бір мысалды келтіре кетейін. Анау жылы ресейлік телеарналардың бірінде танымал режиссер Ақан Сатаев түсірген «Ликвидатор» фильмін талқыға салды. Сондағы ерекше есімде қалған бір жайт – ресейлік киногерлер туындыдағы Астана көріністеріне таңғалып, «біз мұны Еуропаның немесе АҚШ-тың, әлде басқа бір дамыған елдің қаласында түсірілген шығар деп ойладық» деді. Бұл сөзді ешкім оларға зорлап айтқызған жоқ. «Бізге жағынбақ болып, жалбақтап отыр», деу де қисынға келмейді. Анығында, бұл – біздің елдің жетістігін мойындау. Ару Астананың келбетіне шынайы сүйсініп отыр деген сөз. Осыны түсінген сәтте арқаланып, кеудемді мақтаныш сезімі билеп кеткен болатын.Астана-елімнің жүрегі.Себебі, ол біздің Республикамыздың астанасы.