4-тапсырма. Үзіндіні оқи отырып, жалғасын өз ойларыңмен қорытын- дылаңдар.
«Күндерден күн өтіп, тәңірі Байбөріге ұл, Байбіжанға қыз берді.
Мұны есіткенде бүкіл оғыз елі қуанып, той жасады. Байбөрі бек өзінің
саудагерлерін шақырып алып, бұйрық берді: «О, саудагерлерім, тәңірі
мені жарылқап ұл берді. Балам өскенше Рум еліне барып, соған жақсы
қару-жарақ әкеліңдер», деді. Саудагерлер жол шегіп, Стамбулға келді.
Бағалы бұйымдар, оған жақсы тартулар сатып алды. Олар Байбөрі бала-
сына бір теңіз айғырын (су жылқысын), бір емен садақ, бір күрзі (шоқпар)
сатып алды. Сөйтіп, еліне қайта тартты. Бұл уақытта Байбөрінің баласы
бес жасқа толып еді. Одан соң ол онға, он беске толды. Өзі сұлу, жақсы
жігіт болып өсті».
5-тапсырма
In
Қазақстан үкіметі жан-жануарлар әлемінде шешімін таппаған мәселелерді биыл шешуге ниеттеніп отыр. Бұл туралы ақпанның 7-і Азаттық радиосына берген сұхбатында ауыл шаруашылығы министрлігінің орман және аң шаруашылығы жөніндегі комитет мамандары мәлімдеді. Олар бұл мәселені жаңа заң бойынша іске асыруды көздеп отыр.
Бүгінгі таңда Қазақстанда омыртқалы жануарлардың 900-дей түрі бар. 100 мыңдай омыртқасыз жанауар бар. Қазақстанның зоология институтының маманы Мұхтар Байжановтың айтуынша, омыртқасыз жауарлардың басым көпшілігі толығымен зерттелмеген.
- Ғалымдардың айтуына қарағанда 100 мыңдай түрі бар, бірақ оның 30-40 проценті ғана зерттелген, қалғанын зерттеу керек. Қазіргі кезде бұл зерттеулерді жүргізу үшін ақша керек, арнайы зерттеу жүргізетін мамандар керек, - дейді Мұхтар Байжанов.
Қазақстанның экологиялық қоғамының мүшесі Асылхан Артықбаевтың сөзіне жүгінсек, бүгінгі таңда мамандар республикада қанша жануардың түрі барын және олар қалай қорғалатыны туралы нақты айта алмайды.Қазіргі таңда және әртүрлі жануарларды,жабайы жануарларды атуға тиым салынады.Қорытындылай келе, қазіргі таңда қызыл кітапқа енген жануарлар көп.Оларды біз атпауымыз қажет.
Саяхатқа шығу.
Саяхатқа шығуды ұнатпайтын адам жоқ шығар. Мен өз басым саяхат десе, ішкен асымды жерге қоюға дайынмын. Мейлі ауыл болсын, қала болсын, қыдырғанды өте қатты ұнатамын. Сапар шеккен адам ел көреді, жер көреді, ой – өрісі кеңейеді, бой жазып қайтады. Саяхатқа қатысты менің арманым бар, ол - ұлан байтақ еліміздің ірі қалаларын аралау, себебі Қазақстанда көрікті жерлер жетерлік. Әзірге осы арманымды ата - анамның арқасында ақырындап жүзеге асырып келемін. Жазғы демалыста отбасымызбен демалуға бір қаланы таңдап, сонда жол жүреміз. Әзірше біз киелі Түркістан, жер жәннаты Жетісудың орталығы - Талдықорған, оңтүстік астанамыз Алматы және еліміздің бас қаласы Нұр - сұлтанға сапар шектік. Әр қаланың өзіндік қайталанбас ерекшеліктері бар. Мысалы, Түркістанда біз киелі жерлерді аралап, аптап ыстықта жер асты құдығының суын ішіп, бұрынғы заманның сәулет өнері туындыларына тамсандық. Ал Жетісу өңірінде таудан сырқырап аққан Қаратал өзенінің бойында серуендеп, таза ауада демалып, табиғаттың сұлулығына тәнті болдық. Оңтүстік астанамыз аталып кеткен Алматыда серуендеп қыдыру мен аты әлемге әйгілі Алматы апортын татып көрудің өзі арман ғой, Алматыны тіпті өлең - жырға қосқан ақын - жазушылар қаншама десеңші... Алматыда серуендейтін жерлер өте көп. Солардың ішінде біз Көктебеге көтеріліп, әсем Алматыны жоғарыдан алақанымыздағыдай көріп таң қалдық. Аты әлемге әйгілі Медеу мұз айдынында коньки тептік, Абай атындағы ұлттық опера және балет теартының кезекті қойылымын тамашалап, Ә.Қастеев атындағы сурет галереясына да барып үлгердік. Еліміздің жүрегі – Нұр – сұлтан қаласының да көрікті жерлері аз емес, жыл сайын олардың қатары толықтырылып келеді. Тәуелсіз Қазақстанның сәулеттік символына айналған «Бәйтерек» монументі, «Хан-шатыр» сауда және ойын-сауық орталығы және «Думан» ойын-сауық кешені біздің отбасымыздың сүйікті демалу орындары.
Келешекте тек Қазақстан қалалары ғана емес, сонымен қатар алыс шетелге де сапар шексем деп армандаймын және осы арманым іске асу үшін мен сабақты жақса оқып, шет тілдерін меңгеруім қажет.