4-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар (5-аудио). Сұрақтарға жауап беріңдер: 1. Елімізде алғашқы латын әліпбиі қашан құрастырылған?
2. Оны кім құрастырған?
Қазақтар арасында латын әліпбиіне көшу мәселесі өткен ғасыр-
дағы 20-жылдың орта тұсынан бастап сөз бола бастады. Осы жөнінде
қазақ оқымыстылары ба з беттеріне арнайы мақала жазды.
1920 жылдары, яғни араб жазуын қолданыстан мүлдем шығарып,
латын әліпбиін қабылдау алдында, қазақ зиялылары арасында
пікірталастар болды. Соңында латын графикасы негізіндегі әліпби
жүйесіне көшу жұмысы басталды. Жалпы Шығыс елдеріне жақын
орналасқан мемлекеттерге латын әліпбиінің енуі 1924-32 жыл-
дар аралығын қамтиды. Сол кезде дүниежүзі латын графика-
сын қабылдау мақсатын жүзеге асырды. Осы жаһандық мәселеге
байланысты біздің елімізде латын графикасы қабылданды.
Латын графикасы негізінде әліпби жүйесін алғаш құрастырған
қазақтың дарынды дипломаты Нәзір Төреқұлов. Жобада 28 дыбысқа
28 әріп арнаған.
Н.Әміржанова
Лев Николаевич Толстой
Білуге құмарлық рухтың қашанғы қанағатсыздығы
Джон Тейлор
Білім мен құдіреттілік — екеуі бір нәрсе
Френсис Бэкон
Адам білмегендіктен адаспайды, білгішсінем деп адасады
Жан Жак Руссо
Көп білем десең, аздан бастап үйрен
Джон Локк
Білімдіңнің сөзі — ем, мейірімі көп, өзі кең!
Мағжан Жұмабаев
Адамның біліміне ақыл серік, ақыл кен таусылмайтын жанға көрік
Ақансері Қорамсаұлы
Бақыт жолы біліммен табылады
Ахмед Югнаки
Білім — а ң ортақ қазынасы
Жүсіп Баласағұн
Білім туралы:
Білімің болсадағы ұшан-теңіз, пайдасы жоқ халқыңа қызмет етпей
Шал ақын
Білімдіңнің сөзін тыңда, айтқанын үйрен, іске асыр
Махмұд Қашқари
Еңбек туралы:
Еңбек - қуаныш, жалқаулық арылмас азап. Абай
Еңбексіз мал дәметкен - қайыршылық.Абай
Қыран құсты қастерлеген халықпыз.
Қыран құс - жыртқыш,жылдам әрі епті құс.Ал,көшпелі халықтарда,әсіресе,қазақтарда қыран құсты ерекше қастерлеген.Біздер үшін ол батырлықтың,еркіндіктің,алғырлықтың белгісі іспеттес.Республикамыздың мемлекеттік көк байрағында да азаттықтың айбыны ретінде алтын қыран құс бейнеленгені соның дәлелі.Байырғы замандарда қыран құсқа "Құс патшасы","Қанаттылар ханы","Құдайдың қазаққа еншілес берген құны" деп мадақтап,оның қастерлігін одан әрі танытқан.Бұнымен қоса қыран құстың ел ішінде құны да жоғар болған.Мысалы,Жеті жарғы заңында аңға салатын итті,бүркітті өлтірген адамнан олардың иесіне бір құл немесе бір күң беріледі делінген.Қыран құсты қолға үйретіп,баптап,саятшылыққа пайдалану қазақ халқының ежелден келе жатқан өнері,дәстүрі десек те болады.Қыран бүркіт Жеті қазынаның бірі екендігі тағы бар.Осының барлығы қыран құстың біздің халқымыздың тарихы мен бүгінінде,тұрмысы мен дәстүрінде алар орнының зор екендігін білдіреді ғой.