4-тапсырма. Мәтінді оқы. Кестен толтыр. 1-бағанға мәтіндегі жаңа сөздерді жаз. 2-бағанға мәтіннен жаңа сөзге байланыс ты сөз тіркесін жаз. 3-бағанға жаңа сөзді өзің бұрыннан білетін басқа сөзбен тіркестір.
Заман қамын ойлаған саналықтың белгісі. Бұл тарихи кезең. Көгінде қыран қалықтап, жерінде түйесі боздап, жылқысы құлындаған байтақ қазақ жері небір қан майдандады өткерді. Дұрысын білмейтін надандардың басшы бола бастағанын, ақша деген дүниенің шыққанын байлардың ұрлық жасап, билердің парақор болғанын, бір бірлерін көре алмай, орыстарға жем болатынымызды, барлығының ойлағаны мал және бұрынғы заман қайта келмейтінін айтып күйінеді. Өзгеріспен жаңашылдық болып жатқанын көреміз. Ш. Қанайұлы ойын жалғастыра көптеген ақындарда сол өлеңдеріне арқау етті.
Әр елдің астанасы- мемлекеттің алтын бесігі болып табылады. Өйткені ол мемлекеттің бет-бейнесі, оның жүрегі. Ал біздің Елордамыз Астана күннен-күнге қарыштап дамып келеді. Ол- болашақтың қаласы, ел тәуелсіздігінің ордасы. Адамзат тарихында астанасын жаңартқан мемлекет аз емес. Ғасырлар бойғы бабалар арманын төрт-бес жылда Астанадай қала салған мемлекет болған емес. Біз Елбасының сындарлы саясатының арқасында жаңа ғасырға, мыңжылдыққа өркениетті ұлт, тарих сахнасында егеменді ел ретінде ендік. Әлемдік қауымдастықтың көшіне жеке, жаңаша керуен болып қосылдық. Тәуелсіздігіміздің айғағындай, елдігіміздің белгісіндей, алтын күндей елтаңбамыз бен көкте қалықтаған қырандай желбіреге көк туымызды көргенде, әуелеп ұшқан әнұранымызды естігенде бойыңды ерекше бір асқақ сезім билері анық. Мұны көру мен сезіну мен үшін үлкен бақыт! Аз уақыттың ішінде көркейіп, гүлденіп, тәуелсіздігіміздің тірегі, отанымыздың жүрегі болған Астананы көрудің өзі бір ғанибет. Ол еліміз үшін жаңа дәуірдің жаңа парағын ашқанмен пара-пар болып, егемен ел екенімізді айғақтап тұр. Жастарымызды болашаққа бастайтын бас қаламыз, арман қала болған Астана-өнер, білім және мәдениеттің, ғылымның ордасына айналуда. Бүгінде бүкіл әлем тамсанып, болашақтың қақпасы деп көз тігіп отыр. Шетелдіктер қызыға қарап, еліміздің беталысын жіті бақылап отыр. Халықаралық "ЭКСПО-2017" көрмеснің де Астанада өтуі тегіннен-тегін емес. Ол Елорданың әлемдік деңгейдегі шараны лайықты өткізе алатын орталық ретінде қалыптасқанын, мемлекетіміздің табыстары жоғары бағаланғанын және даму келешегінің кемелдігін айғақтайды. Бұл көрмеде мемлекетіміз өзінің ең үздік технологиялық, ғылыми, мәдени жетістіктерін көрсетеді. Мұндай іс-шараға әлемнен милиондағн адам қатысады. Міне, осылайша әлемге өзін мойндата, күн сайын құлпырып келе жатқан Астанамыз бүгінде арманы асқақ, бағыты айқан арғымаққа мінген бозбаладай, әсем таранып, сұлулана түскен бойжеткендей сылаң қаққан Астананың болашағы зор. Осындай еңселі ордамыз бар біз бақытты ұрпақпыз.
Объяснение:
Заман қамын ойлаған саналықтың белгісі. Бұл тарихи кезең. Көгінде қыран қалықтап, жерінде түйесі боздап, жылқысы құлындаған байтақ қазақ жері небір қан майдандады өткерді. Дұрысын білмейтін надандардың басшы бола бастағанын, ақша деген дүниенің шыққанын байлардың ұрлық жасап, билердің парақор болғанын, бір бірлерін көре алмай, орыстарға жем болатынымызды, барлығының ойлағаны мал және бұрынғы заман қайта келмейтінін айтып күйінеді. Өзгеріспен жаңашылдық болып жатқанын көреміз. Ш. Қанайұлы ойын жалғастыра көптеген ақындарда сол өлеңдеріне арқау етті.
Әр елдің астанасы- мемлекеттің алтын бесігі болып табылады. Өйткені ол мемлекеттің бет-бейнесі, оның жүрегі. Ал біздің Елордамыз Астана күннен-күнге қарыштап дамып келеді. Ол- болашақтың қаласы, ел тәуелсіздігінің ордасы. Адамзат тарихында астанасын жаңартқан мемлекет аз емес. Ғасырлар бойғы бабалар арманын төрт-бес жылда Астанадай қала салған мемлекет болған емес. Біз Елбасының сындарлы саясатының арқасында жаңа ғасырға, мыңжылдыққа өркениетті ұлт, тарих сахнасында егеменді ел ретінде ендік. Әлемдік қауымдастықтың көшіне жеке, жаңаша керуен болып қосылдық. Тәуелсіздігіміздің айғағындай, елдігіміздің белгісіндей, алтын күндей елтаңбамыз бен көкте қалықтаған қырандай желбіреге көк туымызды көргенде, әуелеп ұшқан әнұранымызды естігенде бойыңды ерекше бір асқақ сезім билері анық. Мұны көру мен сезіну мен үшін үлкен бақыт! Аз уақыттың ішінде көркейіп, гүлденіп, тәуелсіздігіміздің тірегі, отанымыздың жүрегі болған Астананы көрудің өзі бір ғанибет. Ол еліміз үшін жаңа дәуірдің жаңа парағын ашқанмен пара-пар болып, егемен ел екенімізді айғақтап тұр. Жастарымызды болашаққа бастайтын бас қаламыз, арман қала болған Астана-өнер, білім және мәдениеттің, ғылымның ордасына айналуда. Бүгінде бүкіл әлем тамсанып, болашақтың қақпасы деп көз тігіп отыр. Шетелдіктер қызыға қарап, еліміздің беталысын жіті бақылап отыр. Халықаралық "ЭКСПО-2017" көрмеснің де Астанада өтуі тегіннен-тегін емес. Ол Елорданың әлемдік деңгейдегі шараны лайықты өткізе алатын орталық ретінде қалыптасқанын, мемлекетіміздің табыстары жоғары бағаланғанын және даму келешегінің кемелдігін айғақтайды. Бұл көрмеде мемлекетіміз өзінің ең үздік технологиялық, ғылыми, мәдени жетістіктерін көрсетеді. Мұндай іс-шараға әлемнен милиондағн адам қатысады. Міне, осылайша әлемге өзін мойндата, күн сайын құлпырып келе жатқан Астанамыз бүгінде арманы асқақ, бағыты айқан арғымаққа мінген бозбаладай, әсем таранып, сұлулана түскен бойжеткендей сылаң қаққан Астананың болашағы зор. Осындай еңселі ордамыз бар біз бақытты ұрпақпыз.