4. Берілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және қорытынды бөлімдерді қамтитын қара- пайым жоспар құрыңдар. - Сөз өнерін қазақ халқы аса жоғары бағалаған. Сөзді киелі деп те түсінген. Қазақ мақалы «Адамға келер он бәленің тоғызы тілден» деп сақтан- дырады. «Тіземнен сүріндірсең де, тілімнен сүріндіре көрме» деген тілекті айтушы да ата-бабаларымыз. «Ат жүйрігі айырады, тіл жүйрігі қайырады» деген мақалдың мазмұны «кеткенді келтіріп, кемтігіңді толтыратын да тіл» дегенді аңғартпай ма?! Тілді аса жоғары бағалағанын, сөзді құдіретті деп таны- ғанын халықтың осындай қазыналы сөздерінен де аңғаруға болады. Тіл мәдениеті үшін күрес екінші бір тілді мұқату үшін күрес емес, ана тілі қызметінің өрісін кеңейту, оны білім мен тәрбие, таным мен түсініктің мықты кұралына айналдыру үшін күрес.
Тау мен тасты су бұзады, адамзатты сөз бұзады» деген ауыздан шыққан әр лебізге жауапкершілікпен қараған бабаларымыздан көп ілгері кете қойған жоқпыз-ау! Өйткені, бүгінгі сөйлеген сөзіміздің түпкі нәтижесі шынайылықты мәнінен қиын. Көпшіліктің басы жиі қосылатын той-томалаққа бара қалсақ, асабалардың: «Зима халада, гуси-гуси га-га-га, толыватыр тамада, қуыс-қуыс қалада, қол соқпайсыздар ма, ойыншық па сіздерге тамада» деген секілді «әдемі» әзілдеріне «қарық болып» қайтамыз. Мағынасыз сөзі, анайы қалжыңдарына қайта-қайта қошемет сұрап алатын оларға қарап, «ұялмас бетке талмас жақ бітетінін» тағы мойындаймыз. Анығында «оттың шаласынан сөздің шаласы жаман» емес пе еді? Осы шала сөздердің бізге тигізер зияны туралы ойланып көрдік пе? Сөз жауапкершілігі, сөйлеу мәдениеті – мамандар талқылауындағы бүгінгі тақырып осы.
Объяснение: