4. Ғаламтор желісінен алынған үзінділерде кездесетін стильдік ауыр қуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын редакциялау
,
түзетіп жазыңдар.
1. Түркі қағандығының ел құраған қайраткерлері мен е,
қорғаған қолбасылары Білге қаған, Тоныкөк, Күлтегіни,
ерлік істері ескерткіш тілінде ерлікті, туған жер, атамекен
сүюді ұлығылайтын мол дүние деп есептейміз.
2. Сол дәуірдегі көптеген ғалымдар В.Томсеннің бү,
еңбегін жоғары бағалады. Бұдан соң, көп ұзамай В.Радло,
бірқатар ескерткіштерді өзінше бұл игілікті дөстүрді одан әр
жалғастырды. Жазба ескерткіштер кейін көптеген ізденімпи,
ғалымдардың зерттеу объектісіне айналды.
3. Осынау ұлан-ғайыр жерге қоныстанған үлыстың тілі
бір-бірінен өзгешеленіп кеткен. Жақын орналасқан түркілер
жақсы бірін-бірі түсінсе, керісінше, алыс орналасқандар
аудармашысыз үғыныса алмайды.
4. Күлтегін - түркі халықтарының ерлік туралы ұғымы
ның жиынтық бейнесі. Оның тұлғасында түркілерге төн
ержүрек, өршіл, қайсар, қайтпас мінездер бар. «Сондай
батырым болса» деген ел арманында Күлтегін ерліктерін
сипаттау арқылы берілген.
Белкотерер- жасы келген адамдарды қонақ ету. Ол адамдарға дәмді тамақтарды әзірлейды, ал ең бастысы- жұмсақ тағамдар, мысалы, қазы, қымыз, ірімшік және т.б. Ол дәстүрлі сол а немесе жақындары, тіпті көршілері де жасайды. Белкотерер салты жасы келген үлкен адамдарға құрмет көрсетудің үлгісі ретінде қолданылады.
Той дастарқан- Мейрам той немесе сол уақыттагы маңызды жайт. Мереке кезінде түрлі ойындар, әндер, билер, айтыстар өткізіледі.
Үйірме жетекшісі мен оқушылар арасында диалог құрастыру.
Үйірме жетекшісі: Айымгүл, келер аптада жоспарлап қойған шаруаларың жоқ па?
Айымгүл: Әзірге, ешқандай жоспарым жоқ, апай. Бір нәрсе істеу керек пе?
Үйірме жетекшісі: Ия, солай десем де болады. Келесі аптада біздің сарайымызда ашық есік күндері өтеді. Соған әрбір үйірме өзінің оқушыларының қатысуымен түрлі іс – шаралар жүргізуі керек. Соған өзіміз кішігірім концерт ұйымдастырсақ деп ойлап отырмын.
Айымгүл: Жақсы, апай. Әрине қатысамын.
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, онда орындайтын күй таңдап қояйық.
Айымгүл: Маған Құрманғазы атамыздың «Балбырауын» күйі ерекше ұнайды. Концертімізді сонымен ашсақ қалай болады?
Самал: Ия, апай. Содан кейін барлығымыз жақында ғана үйренген «Шалқыма» күйін орындасақ, қалай қарайсыз?
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, жандарым! Міне, өздерің де концерт бағдарламасын құра алатын болыпсыңдар! Жарайсыңдар! Еңбегімнің зая кетпей жатқанына қуаныштымын!
Самал: Апай, біз бұл үйірмеде сізден көп нәрсе үйреніп жатырмыз ғой. Соны енді халыққа көрсетсек, бұл біз үшін де үлкен мақтаныш қой.
Айымгүл: Концертте өнер көрсеткеніміз сіздің арқаңызда жеткен жетістік деп білеміз!
Үйірме жетекшісі: Рахмет сендерге, жандарым! Ендеше күйлерді бір қайталап шығайық...