3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар. II- нұсқа. Бөлім «Тарихи тұлғалар тағылымы», «Қызым - жағадағы құндызым, ұлым - аспандағ жұлдызым».Оқу мақсаты: 8.1 8.1.3.1 Оқу-еңбек тақырыптарына байланысты күрделі сөздер мен тұрақты тіркестерді мағынасын түсіну 8.2.3.1 Ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріп айту. Орындау уақыты 15-20 минут. 1 тапсырма. Бөлім бойынша берілген сөздерді аудар: Абырой жасөспірім қылықты жеңге сезім ар-ұят бойжеткен тектілік келін ибалы атастыру шежіре 2 тапсырма. Көп нүктенің орнына қажетті қосымшаларды,етістіктерді қойып мақал-мәтелдерді жаз: 1.Ер жігіт елі үшін…,елі үшін … 2.Қыз қылы… сүйкімді,ұл әдебі… сүйкімді. 3.Атаның баласы …,а … 4.Ақылды адам айтқызбай … 3 тапсырма.Берілген сөздерді жақшадағы сөздермен тірекстіріп жазып,мағынасын түсіндір.Сөздің тура және ауыспалы мағынасын ажырат. Қисық (ағаш,тәрбие,мінез,тақтай) Суық (жел,су,қол,хабар) Терең (өзен,ой,білім,құдық) 4 тапсырма.Сенің ойыңша жігіт (ұл бала) қандай болу керек? Сенің ойыңша бойжеткен (қыз бала) қандай болу керек? Жігіт бойжеткен 5 тапсырма. «Попс» формуласын қолданып, «Қозы Көрпеш - Баян сұлу» жырына байланысты бір ақпарат бойынша өз пікірлеріңді дәлелдеңдер. 6 тапсырма. Берілген сұрақтарға жауап беріңдер: 1. Халық ауыз әдебиеті - қандай мұра? 2. 2. Халық ауыз әдебиетінің қандай түрлері бар? 3. «Қозы-Көрпеш- Баян сұлу» жыры не туралы? 4. Қозы мен Баянның махаббатына кім кедергі келтіреді? 5. «Қозы-Көрпеш- Баян сұлу» жыры қандай жанрға жатады? 6. Қозы мен Баянның күмбезі кайда орналасқан? 7. Лиро эпостық жырлардың ішіндегі ең үздік туынды кандай және несімен еркешеленеді?
Үйірме жетекшісі мен оқушылар арасында диалог құрастыру.
Үйірме жетекшісі: Айымгүл, келер аптада жоспарлап қойған шаруаларың жоқ па?
Айымгүл: Әзірге, ешқандай жоспарым жоқ, апай. Бір нәрсе істеу керек пе?
Үйірме жетекшісі: Ия, солай десем де болады. Келесі аптада біздің сарайымызда ашық есік күндері өтеді. Соған әрбір үйірме өзінің оқушыларының қатысуымен түрлі іс – шаралар жүргізуі керек. Соған өзіміз кішігірім концерт ұйымдастырсақ деп ойлап отырмын.
Айымгүл: Жақсы, апай. Әрине қатысамын.
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, онда орындайтын күй таңдап қояйық.
Айымгүл: Маған Құрманғазы атамыздың «Балбырауын» күйі ерекше ұнайды. Концертімізді сонымен ашсақ қалай болады?
Самал: Ия, апай. Содан кейін барлығымыз жақында ғана үйренген «Шалқыма» күйін орындасақ, қалай қарайсыз?
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, жандарым! Міне, өздерің де концерт бағдарламасын құра алатын болыпсыңдар! Жарайсыңдар! Еңбегімнің зая кетпей жатқанына қуаныштымын!
Самал: Апай, біз бұл үйірмеде сізден көп нәрсе үйреніп жатырмыз ғой. Соны енді халыққа көрсетсек, бұл біз үшін де үлкен мақтаныш қой.
Айымгүл: Концертте өнер көрсеткеніміз сіздің арқаңызда жеткен жетістік деп білеміз!
Үйірме жетекшісі: Рахмет сендерге, жандарым! Ендеше күйлерді бір қайталап шығайық...
Абайдың өнерпаз шәкірттері.
Мұхтар Әуезов «Абай шәкірттері туралы» атты мақаласында:
«Абайдың өзі тірісінде, оның айналасына жинаған талапкер, өнерлі жастардың саны көп болған. Бұлардың ішінде әншілер, композиторлар, халық фольклорын жинаушылар, әнші ақындар емес, орыс мәдениетін білуге талпынған жай көзі ашық жастар аз емес еді. Бұлар әр буыннан шыққан болатын. Іштерінде жас шағынан Абайға тетелес: Көкбай, Мұқа сияқтылардан бастап, Абайдың балалары: Ақылбай, Мағауия және інісі Кәкітай сияқты көп адамдар болды.Ақылбай, Мағауия, Көкбай сияқты ақындар туралы айта келіп, М.Әуезов: «Бұлардың еңбектерін шолуда, алдын-ала есте тұтатын бір жайды ескерте кету керек. Ол – осы шәкірт ақындардың еңбек үлгілерінен айқындап көріне түсетін, Абайдың өзіндік ерекшелігі болады.Өзге ақындар «шәкірт» деп аталған соң, Абай әрине олардың басшысы – ұстаз ақын болмаққа керек" деп атап өткен екен.