3-тапсырма. Сөйлемдерден еліктеу сөздерді тауып жазып, түрлерін ажы- ратыңдар.
разы
1. Ол жүрісін кілт доғарып, жалт қарады. 2. Рақым өзіне-өзі
болмай, дел-сал күйде жүр. 3. Тамағын апыл-ғұпыл жеп, жұмысына
асықты. 4. Аяш қаңқ ете қалды. 5. Гүлшаттың ызыңдаған даусы
еміс-еміс естіледі. 6. Тарсыл-гүрсіл дауыстан аспан шайқалды, беліне
тиген соққыдан жер теңселді. 7. Амал жоқ, сықырлауық орындыққа
сылқ ете түскенім әлі есімде. 8. Етпеттеп біріне-бірі жақын келгенде
«ыр-р, ыр-р» етісіп, тістерін тигізіспей қағысып өтісті. 9. Үрпек
жүн, сап-сары, доп-домалақ кішкентай балапандар шиқ-шиқ етіп
енелерінің аяғының астында ерсілі-қарсылы шауып жүр. 10. Арт
жағындағы жол бойында қыбыр еткен жан жоқ, тым-тырыс сияқты.
Арғысы алты ғасырға созылатын қазақ әдебиетінің бастауында тұрған жыраулардың бірі һәм бірегейі – Жиембет Бартоғашұлы. Бір қызығы, туып-өскен жері, ата-қоныс атаулары күні бүгінге дейін өзгермесе де, кіндігінен тараған ұрпақтары өсіп-өніп, «жиембет тана» атанған бір қауымға айналса да, Батыс Қазақстан өңірінде Жиембеттің насихаты мүлде жоқ деуге болады.
Қазақтың ең атақты, ең әлеуетті хандарының бірі болған Еңсегей бойлы ер Есімнің оң тізесін басқан би, қол бастаған батыр, жалындап сөйлеген жырау бүгінде тіл мамандарын даярлайтын ЖОО-ларда бірер семестр жүретін «Хандық дәуір әдебиеті» атты курстың кейіпкері ғана болып қалған. Жиембет жыраудың өмірі мен өнерін, тарихтағы орнын, күні кешегі Махамбетке дейінгі жырауларға әсер-үлгісін ден қойып зерттеген ғалым жоқ секілді. Жыраудың аты-жөнінде, өмір жолындағы тарихи даталарда бірізділіктің болмауы сондықтан болса керек.
1. Тусацлы мал узамас.
2. Сайгуликьын аркасын жауыр кылма.
3. Ат шабады ер шаттанады.
4. Ат тобелы ай болмас.
5. Серкеш ети ем болар
Ешкы ети жел болар.
6. Уйдегы бузау огиз болмас.
7. Туйенын озы дау болганымен кумалагы дау болмайды.
8. Туйе силкинсе есекке жук шыгады.
9. Алыс жолдын издерин туйе билер.
10. Сузеген сиырга Кудай муйыз бермес.
Объяснение:
Торт тулик байлыгымыз.
Торт тулик болганы жаксы. Себеби торт тулик малдын пайдасы коп. Сиырын болса сутин ишесин, курт аласын, май аласын, айран ишесин ари етинде жеуге болады.
Жылкын болса типты жаксы Ер атымен Кус канатымен деген. Жылкынын да пайдасы мол. Кымыз саумал ишесин денсаулыкка оте пайдалы. Ети де пайдалы. Ешкин болса да жаксы ешкинын сути ана сутимен бирдей дейды. Ешкы ети кунарсыз болганымен сути кунарлы. Койын толсын корага дейды. Койдын да оз пайдасы бар терисин алады. Етин куйрык майын алады оте пайдалы женил.