Лексикалық жолмен жасалған туынды сөздерге мысал жаз.
Төмендегі сөздердің түбірін тап.
Қазақтың майталман үш биі Төле би, Қазыбек би, Әйтекелер бірде - Сайрамда, бірде - Сауранда, көбіне Түркістанда жиі-жиі бас қосып, әңгіме-кеңес өткізіп отырады екен. Әңгімелерінің арқауы -бүкіл қазақтың басын біріктіріп, алдағы жаздан кешіктірмей, жоңғарға қарсы азаттық ұрысқа аттану.
(Ж. Түрлыбаев)
II деңгей
1. Төмендегі түбірлерден түбірлес сөздер жаса.
Жақ, тақ, қар, орын.
Үл г і: алтын, алға, алма, алғыр
Біріккен сөздерге мысал жаз және оның қанша түбірден біріккенін айт.
Антоним және синоним қос сөздер жаз.
III деңгей
1. Күрделі сөзден тұрақты тіркестердің айырмашылығын айт және мысал келтір. Үл г і: Ала қарға, көк бауыр. (Күрделі сөз)
Көзі ашылды, жүрек жұтқан (Тұрақты тіркес)
2. Әз Жәнібек ханга жауап бер.
Ноғайлының ханы Әз Жәнібек халықты жинап:
- Үш арсыз, үш ғайып, үш жетім болады, соны кім табады? - депті.
(«Шешендік сөздер»)
3. «Менің анам» деген тақырыпта ойтолғау жаз.
23. СӨЗЖАСАМ 2 нұсқа
I деңгей
1. Сөзжасам дегеніміз не?
Туынды сөздердің түрлерін ата.
Төмендегі сөздердің сыңарларын тап және қандай жолмен жасалғанын айт.
Мая -
Жалт-
Қалт-
Тақ-
Үл г і: асты-үсті.
II деңгей
1. Омоним сөздерге мысал жаз және олар қай жолмен жасалған туынды сөз екенін айт.
2. Мына сөздерге жұрнақ жалғап түрлерін ажырат.
Қала, көл, жаз, кітап, етік, із, тоқ.
3. Бірігу жолымен жасалған батырлардың аттарын жаз. «Ел үмітін ер ақтар» деген тақырыпқа мәтін құра.
III деңгей
1. Тұрақты тіркестер жаз және оның мағынасын түсіндір.
2. Мәтінді сөздің жасалуына қарап талда.
Көшпелі сахаралықтың ішіп-жері де, киінері де малмен табылады, жанның тыныштығынан гөрі оған мал қымбат... Оның малды қалай қастерлейтінін, бала-шағадан бұрын осы мал амандығын сұрауының өзі-ақ парақ-парақ қып жазған түсіндірмелерден де артық дәлелдейді... Сәлемдесу дәстүрі халықтың сипатының бір белгісі сияқты. (Ш. Уәлиханов)
3. Жемқорлыққа байланысты не айтар едің? «Есебін тапқан екі асайды» деген тақырыпқа ойтолғау жаз.
В магазине модной одежды Сәлематсыз ба! Мен өзіме әдемі және қонаққа баратын костюм шалбарымен қарап едім -Біздің дүкенде Европадан келген коллекция бар,Мысалы мына киім Италиядан келген,Сіз қандай түсті ұнатасыз? -Мен ашық түстерді ұнатамын,мысалы ақшыл көк,ақ ,және қызыл, -Биыл жаңа түс трендке енді ол қызыл түс,бүкіл,Ресей әртістері,голивудтық кино әртістері қызыл түсті таңдауда! -Маған қызыл түс ұнамаса да,мен сіздің кеңесіңізді тыңдап қызыл түсті костюм шалбарымен таңдайын! -Сіз қандай киім өлшемін киесіз? -Мен 42 өлшеміндегі киімді киемін, -Мына костюмды Сізге ораймын! -Кеңесіңізге көп рахмет! Сау болыңыз! -Рахмет! Сау болыңыз!
В магазине канцелярии Сәлематсыз ба! Маған тор көзден он дәптер, сосын 3 қалам мен бір ватман беріңіз! -Сәлематсыз ба! Тағы не аласыз? -Бір өшіргішпен бір сызғыш беріңіз! Осылардың бағасы неше теңге болады? -Тор көздің бағасы 10теңге, бір қалам, өшіргіш және сызғыш 50теңгеден,ал бір ватман 100 теңге тұрады,Барлығына сіз төрт жүз елу 450 теңге бересіз! -Рахмет! Сау болыңыз! -Сау болыңыз!
деңгей
Жаңа сөздер қандай жолдармен жасалады?
Лексикалық жолмен жасалған туынды сөздерге мысал жаз.
Төмендегі сөздердің түбірін тап.
Қазақтың майталман үш биі Төле би, Қазыбек би, Әйтекелер бірде - Сайрамда, бірде - Сауранда, көбіне Түркістанда жиі-жиі бас қосып, әңгіме-кеңес өткізіп отырады екен. Әңгімелерінің арқауы -бүкіл қазақтың басын біріктіріп, алдағы жаздан кешіктірмей, жоңғарға қарсы азаттық ұрысқа аттану.
(Ж. Түрлыбаев)
II деңгей
1. Төмендегі түбірлерден түбірлес сөздер жаса.
Жақ, тақ, қар, орын.
Үл г і: алтын, алға, алма, алғыр
Біріккен сөздерге мысал жаз және оның қанша түбірден біріккенін айт.
Антоним және синоним қос сөздер жаз.
III деңгей
1. Күрделі сөзден тұрақты тіркестердің айырмашылығын айт және мысал келтір. Үл г і: Ала қарға, көк бауыр. (Күрделі сөз)
Көзі ашылды, жүрек жұтқан (Тұрақты тіркес)
2. Әз Жәнібек ханга жауап бер.
Ноғайлының ханы Әз Жәнібек халықты жинап:
- Үш арсыз, үш ғайып, үш жетім болады, соны кім табады? - депті.
(«Шешендік сөздер»)
3. «Менің анам» деген тақырыпта ойтолғау жаз.
23. СӨЗЖАСАМ 2 нұсқа
I деңгей
1. Сөзжасам дегеніміз не?
Туынды сөздердің түрлерін ата.
Төмендегі сөздердің сыңарларын тап және қандай жолмен жасалғанын айт.
Мая -
Жалт-
Қалт-
Тақ-
Үл г і: асты-үсті.
II деңгей
1. Омоним сөздерге мысал жаз және олар қай жолмен жасалған туынды сөз екенін айт.
2. Мына сөздерге жұрнақ жалғап түрлерін ажырат.
Қала, көл, жаз, кітап, етік, із, тоқ.
3. Бірігу жолымен жасалған батырлардың аттарын жаз. «Ел үмітін ер ақтар» деген тақырыпқа мәтін құра.
III деңгей
1. Тұрақты тіркестер жаз және оның мағынасын түсіндір.
2. Мәтінді сөздің жасалуына қарап талда.
Көшпелі сахаралықтың ішіп-жері де, киінері де малмен табылады, жанның тыныштығынан гөрі оған мал қымбат... Оның малды қалай қастерлейтінін, бала-шағадан бұрын осы мал амандығын сұрауының өзі-ақ парақ-парақ қып жазған түсіндірмелерден де артық дәлелдейді... Сәлемдесу дәстүрі халықтың сипатының бір белгісі сияқты. (Ш. Уәлиханов)
3. Жемқорлыққа байланысты не айтар едің? «Есебін тапқан екі асайды» деген тақырыпқа ойтолғау жаз.
Сәлематсыз ба! Мен өзіме әдемі және қонаққа баратын костюм шалбарымен қарап едім
-Біздің дүкенде Европадан келген коллекция бар,Мысалы мына киім Италиядан келген,Сіз қандай түсті ұнатасыз?
-Мен ашық түстерді ұнатамын,мысалы ақшыл көк,ақ ,және қызыл,
-Биыл жаңа түс трендке енді ол қызыл түс,бүкіл,Ресей әртістері,голивудтық кино әртістері қызыл түсті таңдауда!
-Маған қызыл түс ұнамаса да,мен сіздің кеңесіңізді тыңдап қызыл түсті костюм шалбарымен таңдайын!
-Сіз қандай киім өлшемін киесіз?
-Мен 42 өлшеміндегі киімді киемін,
-Мына костюмды Сізге ораймын!
-Кеңесіңізге көп рахмет! Сау болыңыз!
-Рахмет! Сау болыңыз!
В магазине канцелярии
Сәлематсыз ба! Маған тор көзден он дәптер, сосын 3 қалам мен бір ватман беріңіз!
-Сәлематсыз ба! Тағы не аласыз?
-Бір өшіргішпен бір сызғыш беріңіз! Осылардың бағасы неше теңге болады?
-Тор көздің бағасы 10теңге, бір қалам, өшіргіш және сызғыш 50теңгеден,ал бір ватман 100 теңге тұрады,Барлығына сіз төрт жүз елу 450 теңге бересіз!
-Рахмет! Сау болыңыз!
-Сау болыңыз!