3 -тапсырма.
Мәтінді оқы.
Тауда аң-құс көп. Кәдімгі қоңыр аюлар бар. Ерен-Қабырға (Тянь-Шань тауын өте
сирек кездесетін ақ тырнақты Тянь-Шань аюы мекен етеді.
Тауда түлкілер мен құнулар да бар. Бұл жақта қасқырлар да жүреді. Әдеттегі сұр
қасқыр мен қызыл қасқыр да кездесуі мүмкін. Әсіресе сусар тұқымдастарға жататын аң
түрлері көп. Олар – сусардың өзі мен соған ұқсайтын ақ тышқан. Тау биігінен тауеш-
кілер мен арқарларды көруге болады. Бірақ барыстар азайып кеткен. Сондықтан бары-
стар «Қазақстанның Қызыл кітабына» енгізілген. Оларды мемлекет өз қорғауына алған.
Жылдан-жылға таутеке саны кеміп, көз алдымызда құрып барады. Ал құстарға
тауда еркіндік мол. Орман ішінде қорек етіп, шоқитыны көп. Жартастарда ұларлар
айқайлайды. Таңертеңнен кешке дейін Альпі ұзақ қарғалары қарқылдап жүреді. Қалың
шырша ормандарынан жапалақты кездестіруге болады. Орманда жапалақтың жақын
туыСЫ
үкі де бар. Жапалақ пен үкі — түнгі аңшылар. Олар тышқандарды жеп күн
көреді. Тышқан секілді басқа да ұсақ кеміргіштерді жейді.
ПЕРЕВИДИТЕ ТЕКСТ
Әр халықтың ұлттық танымын, көзқарасын, өзіне тән жеке ұлттық ерекшелігін білдіретін наным-сенімі, әдет-ғұрып, салт-дәстүрі бар. Ата-бабадан келе жатқан салт-дәстүрдің қаймағын бұзбай, ұмытылып кетуіне жол бермей, қазіргі қоғамда өте жарасымды етіп қолданып жүрген халықтың бірі – қазақ халқы. Халқымыз дәстүрге өте бай. Ал салт-дәстүрге бай болу - елдің мәдениетті әрі тәрбиелі екендігінің айғағы.
Салт-дәстүр деген не, соған тоқталып өтейін. Салт-дәстүр – ел өмірімен біте қайнасып кеткен рухани және мәдени азық. Біздің халқымыз өз ұрпақтарын қасиетті салт - дәстүрмен, өнегелі әдет-ғұрыппен, ырым-тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл мен инабатты қызды теріс жолға түсірмей тәрбиелей білген. Бауыржан Момышұлы «мен өзімнің ұрыстағы тәжірибемнен жауынгерлік қасиетті тәрбилеуде ұлттық дәстүрдің маңызы зор екеніне көзім жетті» деп жазады. Бұдан отаншылдық, ерлік, мәрттік, жомарттық, адамгершілік қасиеттердің бәрі салт-дәстүр арқылы даритынын түсінуге болады. Яғни, салт-дәстүр адамды адастырмас тура жолмен жүруге, жөн-жосықты біліп, үйренуге және өмірде қолдануға үгіттейтін мызғымас заң іспетті десем де қателеспесім анық.