Томирис-яғни,Тұмар ханша бейбіт жатқан сақ еліне шабуыл жасап, аяусыз қырған қанішер Кирді және оның сарбаздарын аз ғана әскерімен далалық ұрыс әдісін тиімді пайдалану арқылы жеңіп, елін аман сақтап қалған. Шайқас аяқталған соң, сарбаздарына Кирдің денесін таптырып алып, басын кестіріп, қан толтырылған меске салған.Осылайша күнгей түркі сақтар өздерін жаулауға жасанып келген басқыншылардан елінің тәуелсіздігін сақтап қалады. Томирис ханша осы елбасылық ұлы тұлғасымен, қолбасшылық асқан ерлігімен тарихқа енеді.
Спитамен-Спитамен өз елі мен жерінің еркіндігі, тәуелсіздігі үшін жан аямай күрескен қолбасы еді. Ол бүкіл Орта Азия халықтарының шетелдік басқыншыларға қарсы күресін шеберлікпен ұйымдастырды. Жарты әлемді дірілдетіп, қарсы келгендерді аяусыздықпен жазалап, қатыгездігімен аты әйгілі болған, бүкіл әлемді жаулап алуды көксеген Александрға бірнеше рет тойтарыс берген соғдылықтар, бактриялықтар мен сақтар болды. Олардың үш жылдан астам уақытқа созылған ерлік күресі Александрдың әскерін қалжыратты. Оның жауынгерлері мен қолбасыларының арасында соғысты тезірек аяқтап, елге қайту туралы пікір көбейді. Ақыры бүкіл әлемді бағындырмақ болған Александр кері қайтуға мәжбүр болды.
Шырақ батыр-Б.з.д. 520 жылы Дарий бастаған 700 мыңдық әскер, қазіргі Қазақстан мемлекетінің аумағына баса-көктеп кірді. Дарий көшпенді тайпаларды бағындырған соң, Азия мен Еуропаны жаулап алуды көздеген. Бірақ, оның жоспары сәтсіз аяқталды. Бұл заманда сақтардың біртұтас билігі болған жоқ. Көптеген тайпалар, бір-бірімен жер үшін күрес жүргізіп отырған. Скунха есімді тайпа көсемі, парсы әскеріне тойтарыс беруге шешім қабылдады. Оның ұлы – Шырақ, сақтардың ішіндегі ең мықты жауынгерлердің бірі болып саналған. Ол бейбіт өмірді жақсы көрген. Бірақ, Шырақтың тайпасына жаулар шабуыл жасап, ұрыс кезінде оның әйелі көз жұмды. Өз сүйіктісін жерлеп, жеті күн қатты қайғырды. Жетінші күні әйелінің өлімі үшін кек қайтарамын деп ант берді. Парсыларға қарсы тұру мақсатында әскери кеңес құрылды. Бұл кеңесте Шырақ өз жоспарын ұсынды. Ол былай деді: «Біз шөлді далада өмір сүріп жатырмыз. Соңымыздан өз әскерімен Дарий келе жатыр. Егер парсыларды алдап, шөлдің ортасына апарсақ, онда олардың көзін құртамыз. Бірақ, менде бір өтінішім бар: мен қайтыс болғаннан кейін, балаларыма қамқор болыңыз, олар жетім болып қалмасың». Осыдай кейін, Шырақ өзінің құлағы мен мұрнын кесіп тастап, парсыларға келді. Дарийдің алдына келгенде, ол өз халқына не үшін опасыздық жасап жатқанын түсіндіре бастады. «Міне, олардың маған не істегендерін қараңыз! Мен олардан кек алуым керек! Сіздерді бұрма жол арқылы, скиф армиясының тылына әкелемін. Осылайша, олардан өз өшімді аламын!» деді. Шөл далада жеті күн бойы жүрген Дарийдің сарбаздары, шөлден және ыстықтан өле бастады. Ақыры, патшаның шыдамы таусылып, парсылар Шырақты өлтіріп тастады. Бұл тұзақтың кесірінен, парсы әскерінің жартысы қырылып қалды. Мыңдаған жыл өтсе де, осы батырдың жасаған ерлігі, әлі күнге дейін ұмытылған жоқ!
Дереккөздер:
1. Р. Жұматаев, тарихшы «Сақ» атауы қайдан шыққан? (қаз.). ukkz.net. «Үш қиян» газеті (23 Ақпан 2012). Тексерілді, 9 наурыз 2012.
2. Тараз энциклопедиясы
3. «Қазақстан тарихы» (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 1-том. — Алматы: Атамұра, 2010.—59 ISBN 978-601-282-026-3
4. Ежелгі Қазақстан тарихы. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Алматы : " Атамұра " 2009
Мен бүгін сіздерге өзімнің күнделікті тамақ рационым туралы айтпақпын. Бұған дейін ешкімге бұл туралы ешқашан айтқан емеспін. Мен өзім күнделікті қолданатын тағамдарымның құрамында дәрумендер болғанына көңіл бөлемін. Себебі, дәрумендер денсаулыққа пайдалы. Мен тағамды күн сайын белгілі бір уақытта ішемін. Ағзам соған дағдыланған. Бірақ, ұйықтар алдында тек су ішемін. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдарды қолданбаймын. Тіпті қолданбақ түгіл, маңына да жоламаймын. Өйткені оның зияны туралы көп естимін, оқимын. Денсаулық сақтау үшін тек пайдалы аспен қоректенген дұрыс.
Томирис-яғни,Тұмар ханша бейбіт жатқан сақ еліне шабуыл жасап, аяусыз қырған қанішер Кирді және оның сарбаздарын аз ғана әскерімен далалық ұрыс әдісін тиімді пайдалану арқылы жеңіп, елін аман сақтап қалған. Шайқас аяқталған соң, сарбаздарына Кирдің денесін таптырып алып, басын кестіріп, қан толтырылған меске салған.Осылайша күнгей түркі сақтар өздерін жаулауға жасанып келген басқыншылардан елінің тәуелсіздігін сақтап қалады. Томирис ханша осы елбасылық ұлы тұлғасымен, қолбасшылық асқан ерлігімен тарихқа енеді.
Спитамен-Спитамен өз елі мен жерінің еркіндігі, тәуелсіздігі үшін жан аямай күрескен қолбасы еді. Ол бүкіл Орта Азия халықтарының шетелдік басқыншыларға қарсы күресін шеберлікпен ұйымдастырды. Жарты әлемді дірілдетіп, қарсы келгендерді аяусыздықпен жазалап, қатыгездігімен аты әйгілі болған, бүкіл әлемді жаулап алуды көксеген Александрға бірнеше рет тойтарыс берген соғдылықтар, бактриялықтар мен сақтар болды. Олардың үш жылдан астам уақытқа созылған ерлік күресі Александрдың әскерін қалжыратты. Оның жауынгерлері мен қолбасыларының арасында соғысты тезірек аяқтап, елге қайту туралы пікір көбейді. Ақыры бүкіл әлемді бағындырмақ болған Александр кері қайтуға мәжбүр болды.
Шырақ батыр-Б.з.д. 520 жылы Дарий бастаған 700 мыңдық әскер, қазіргі Қазақстан мемлекетінің аумағына баса-көктеп кірді. Дарий көшпенді тайпаларды бағындырған соң, Азия мен Еуропаны жаулап алуды көздеген. Бірақ, оның жоспары сәтсіз аяқталды. Бұл заманда сақтардың біртұтас билігі болған жоқ. Көптеген тайпалар, бір-бірімен жер үшін күрес жүргізіп отырған. Скунха есімді тайпа көсемі, парсы әскеріне тойтарыс беруге шешім қабылдады. Оның ұлы – Шырақ, сақтардың ішіндегі ең мықты жауынгерлердің бірі болып саналған. Ол бейбіт өмірді жақсы көрген. Бірақ, Шырақтың тайпасына жаулар шабуыл жасап, ұрыс кезінде оның әйелі көз жұмды. Өз сүйіктісін жерлеп, жеті күн қатты қайғырды. Жетінші күні әйелінің өлімі үшін кек қайтарамын деп ант берді. Парсыларға қарсы тұру мақсатында әскери кеңес құрылды. Бұл кеңесте Шырақ өз жоспарын ұсынды. Ол былай деді: «Біз шөлді далада өмір сүріп жатырмыз. Соңымыздан өз әскерімен Дарий келе жатыр. Егер парсыларды алдап, шөлдің ортасына апарсақ, онда олардың көзін құртамыз. Бірақ, менде бір өтінішім бар: мен қайтыс болғаннан кейін, балаларыма қамқор болыңыз, олар жетім болып қалмасың». Осыдай кейін, Шырақ өзінің құлағы мен мұрнын кесіп тастап, парсыларға келді. Дарийдің алдына келгенде, ол өз халқына не үшін опасыздық жасап жатқанын түсіндіре бастады. «Міне, олардың маған не істегендерін қараңыз! Мен олардан кек алуым керек! Сіздерді бұрма жол арқылы, скиф армиясының тылына әкелемін. Осылайша, олардан өз өшімді аламын!» деді. Шөл далада жеті күн бойы жүрген Дарийдің сарбаздары, шөлден және ыстықтан өле бастады. Ақыры, патшаның шыдамы таусылып, парсылар Шырақты өлтіріп тастады. Бұл тұзақтың кесірінен, парсы әскерінің жартысы қырылып қалды. Мыңдаған жыл өтсе де, осы батырдың жасаған ерлігі, әлі күнге дейін ұмытылған жоқ!
Дереккөздер:
1. Р. Жұматаев, тарихшы «Сақ» атауы қайдан шыққан? (қаз.). ukkz.net. «Үш қиян» газеті (23 Ақпан 2012). Тексерілді, 9 наурыз 2012.
2. Тараз энциклопедиясы
3. «Қазақстан тарихы» (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 1-том. — Алматы: Атамұра, 2010.—59 ISBN 978-601-282-026-3
4. Ежелгі Қазақстан тарихы. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. Алматы : " Атамұра " 2009
Мен бүгін сіздерге өзімнің күнделікті тамақ рационым туралы айтпақпын. Бұған дейін ешкімге бұл туралы ешқашан айтқан емеспін. Мен өзім күнделікті қолданатын тағамдарымның құрамында дәрумендер болғанына көңіл бөлемін. Себебі, дәрумендер денсаулыққа пайдалы. Мен тағамды күн сайын белгілі бір уақытта ішемін. Ағзам соған дағдыланған. Бірақ, ұйықтар алдында тек су ішемін. Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдарды қолданбаймын. Тіпті қолданбақ түгіл, маңына да жоламаймын. Өйткені оның зияны туралы көп естимін, оқимын. Денсаулық сақтау үшін тек пайдалы аспен қоректенген дұрыс.
Объяснение: