3. Кестені толтыр. Заполни таблицу жылдар оқиғалар
1 Ауыл молдасынан сауат ашу
2 Ауыл мұғалімінен білім алу
3 Қарқаралыдағы саяси-бұқаралық жұмыстарға қатысты
4 Петербургте «Жастарға» өлеңі жарық көреді
5 «Оян, қазақ!» өлеңдер жинағы жарық көреді,
6 «Бақытсыз Жамал» атты романы жарық көрді.
7 Абайға арналған алғашқы қысқа ғана мақаласы татардың «Уақыт» газетінде жарияланған
Ребят Только даты
Газообмен у рыб происходит при специальных дыхательных органов – жабр. Каждая жабра поддерживается вертикальным хрящём – жаберной дугой. У костных рыб жаберная дуга состоит из костной ткани. От перегородки, лежащей над жаберной дугой, отходит ряд горизонтальных складок – жаберных лепестков, на каждом из которых образуются вертикальные вторичные лепестки. Свободные края жаберных перегородок вытянуты и работают как откидные клапаны. Когда дно ротовой полости и глотки опускается, давление в них уменьшается, и в жабры через рот и брызгальца устремляется вода. Клапан при этом предотвращает попадание в жабры воды с другой стороны. Многочисленные капилляры, пронизывающие жабры, насыщаются здесь кислородом и объединяются в жаберные артерии, выносящие из жабр богатую кислородом кровь. Отметим, что дыхательная система костных рыб более совершенна, чем у рыб хрящевых, так как у костных рыб жабры имеют бóльшую площадь поверхности, а движение крови навстречу току воды обеспечивает более эффективный обмен газов.
Үстеулері бар мақал мәтелдер:
1. Еріншектің ертеңі бітпес.
2. Ақсақ қой түстен кейін маңырайды.
3. Жылы - жылы сөйлесең, жылан інінен шығады.
4. Көш жүре түзеледі.
5. Қайтып келер есікті қатты жаппа.
6. Еріншекке бүгіннен ертең оңай.
7. Ерте жатып, кеш тұру - еріншектің белгісі.
Үстеулері бар жұмбақтар:
1) Айуан ЕКІ аяқты, асқан батыр,
Басына о батырдың тіккен шатыр.
Шешерсің дана болсаң бұны біліп,
Кел-кел деп, қан майданға шығысқанда,
Бір айла адамзатта болып жатыр. (Бүркіт)
2) БЕС жігіт біреуінен біреуі аласа,
Тұрады төрті көрші, бірі оңаша.
Бастары бірікпесе кетер әлі,
Ырқына бір-бірінің ұнамаса.
Тастайды тау қпарып, көл қотарып,
Бесеуі бір ниетпе шыға қалса. (5 саусақ)
3) БІР итім бар үрмейді,
Ары-бері жүрмейді.
Тамақ берсең жемейді,
Су ішуді білмейді.
Ол тұрғанда еш адам,
Үй ішіне кірмейді. (Құлып)
4. Түнде адассаң егерде, Компасың бар төбеңде. (Ай)
Үстеулері бар жаңылтпаштар:
1. Абжылаңдай арбамасаңшы, абдырамай тал жинасаңшы.
2. Алты алманы алды Алма,
Алды алманы Алдан да.
Алдан, Алма алды алма,
Ал есебін, алданба.
3. Қырық үш қызғыш құсқа
қырық үш қызғыш құсты қосса
қанша қызғыш болады?
4. Үш кісі ішік пішті,
Бес кісі ішік пішті,
Қанша кісі ішік пішті?
5. Сексен сегіз сәбізді
Күнде өгізге жегізді.
Күнде сексен сегіз
Сәбіз жеген өгіз семіз.