2-тапсырма «Ішіне-сыртына» әдісі арқылы диалект сөздер
мен кәiби создерді кестеге орналастыру
Сөздер
Шалбар, шиіт, тұқым, қоза, торлама, жейде, астау, терімші, шербек,
бәдiрен, тегеш, ожау, пісте, пəс, нән, дүмбіл, жуа, атыз, жүйек, науа
Ішіне (диалект)
Сыртына (кәсіби)
Дескриптор
- диалект сөз, касіби сөздердің қолда
МІсаа​

Халықтың наным- сенімі мен салт- дәстүріне байланысты атын тура айтуға тыйым салынған сөздер табу деп аталады.

Қазақтың ескі әдет- ғұрпы бойынша келін болып түскен қыз күйеуінің туған – туыстарының атын өз атауымен атамайтын болған.

 Қазақ тіліндегі табудың ендігі бір түрі қатал табиғи құбылыстарға, жыртқыш аңдар мен қауіпті жәндіктерге, түрлі ауруларға байланысты қалыптасқан.

Еркежанның шолпысы да дыбыс бермеді ау.

Әжем қатты ашуланғанда ғана "қорасан келгір" деуші еді.

Қойына итқұс шапқан шопанның еңсесі түсіп кетіпті.

Төребалада ертерек келе алмады ау.

Әттең, енемді ертіп келерде, Сырғалымды да тастамау керек еді.

Кәсіби сөздер дегеніміз – жұрттың бәріне белгілі бола бермейтін, белгілі бір кәсіппен я шаруашылық саласымен шұғылданатын адамдардың арасында ғана айтылатын сөздер. Кәсіби сөздерді үлкен екі салаға бөлуге болады

Қолөнершілікке ( ағашшылық, ұсталық, өрімшілік, тоқымашылық, зергерлік, т.б.) қатысты сөздер: пышқы, ( араның бір түрі), шербек (үлкен ара), ыңғыру (ағаш оятын құрал), тышуыр (бұрап кесетін құрал), пәрбі (ағаш оятын тескіш ), атауыз( шеге суырғыш), т.б.

Ауыл шаруашылығына (мал , стық, балық, аңшылық, бау – бақша, темекі, мақта, күріш, қызылша) байланысты сөздер: 1) мақтаға қатысты қоза ( мақта өсімдігі), шит (мақтаның тұқымы), терімші(мақта теруші), балдаң (мақтаның сабағы); 2) жүгері түрлері: дүмбі,пәшік,сота,т.б. 3)қауын аттары: әңгелек, жәмше, торлама, т.б. 4) қызылша шаруашылығына байланысты: қылша, түбір, өркен, түбіртек, жом, т.б.

Объяснение:

Атам әңгелекті әкеліп, соя басады.

Терімшілер таң атқаннан бері тыным таппады.

Болаттың жұмысы атауызбен ағашты шегеден  тазарту болды.

Ұсталық қасиет Арсланға ерте қонды.

Шит еккен машинаның қарасы көрінбейді.