2-тапсырма. Сөйлемдерден сөз тіркестерін тауып, байланысу түрлері мен тәсілде ріне ажыратыңдар.
1. Еламан күрсінді де, балық салған қапты көтеріп иығына салды(Ә.Нұрп.).
2. Кескенге жұмсақ болғанмен, жер мен суға берік сар кемік тастың,
ортасын ойып, шыр айнала қырнап, тоқаштан аударып алғысыз
Тығырық кейіпке келтіреді (Ә.К.).
3. Балқия үйіне жетсе де, ішіне кіре алмай төлтіректеп барып
босағаға отыра кетті, иығындағы зіл көтерем күрегі де ұшып түсті
(Ә.Ә.)
Өткен жұмада Аян деген досым екеуміз хайуанаттар бағына саяхатқа барғанбыз. Ол
жерде ине шаншар орын жоқ екен. Досым екеуміз бір шетінен бастап аңдарды қарай
бастадық. Алдымен бірінші торда қолдарына білезік таққан қос маймыл отыр екен.
Жанымыздағы адамдардың айтуынша Африкадан әкелінсе керек. География сабағында
мұғалім Африканы мекендейтін хайуанаттар туралы қызықты мәліметтер айтқан
болатын. Аян екеуміз соны қасымыздағы балаларға айттық.
Әрі қарай жүре берегенімізде сусар мен тасбақаларды көрдік. Бұл тасбақалар
әлдеқайда үлкендеу екен. Бүркіт, сұңқар, бірқазандар да темір тордың ішінен орын
алыпты.
Сөйтіп келе жатқан екеуміз бір қызыққа ұшырастық. Әдетте ерсілі-қарсылы ұшып
жүретін қарлығашты бір жігіт бұлбұлдай сайратып қойыпты. Қазақ киелі санаған
құстың бұлбұлша сайрағанына қайран қалдым. Иелерінің айтуынша алдағы уақытта піл
мен көкқұтан әкелінбекші екен. Міне, біздің қызықты саяхатымыз осылай аяқталды.
1.Мәтіндегі екі дос өздерінің танымдық білімдерін қолдана алды ма? Осы жайлы
ойыңызды 3 сөйлеммен жазыңыз.
Есімдігі бар мақал – мәтелдер.
Біреуге өмір тілегенше өзіңе өмір тіле.
* * *
Өзің білсең өзіңе сен.
* * *
Өзінікі дегенде өгіз қара күші бар кісінікі дегенде анау-мынау ісі бар.
* * *
Кісі елінде сұлтан болғанша,
Өз еліңде ұлтан бол.
* * *
Өз елім, өлең төсегім.
* * *
Ана сүтін ақтамағанды
Ешкім мақтамайды.
* * *
"Сіз","Біз" деген жылы сөз,
Ағайынға жарасар.
* * *
Өзін - өзі билеген ер бақытты,
Өзін - өзі билеген ел бақытты.
* * *
Біреу тойып секіреді,
Біреу тоңып секіреді.