2-тапсырма. Мәтінді оқы. Аудар. Байқоңыр – ғарыш айлағы. Қызылорда облысы Қармақшы ауданының аумағында орналасқан. Іргесі 1955 жылы қаланған. 1957 жылы 4 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан тұңғыш ғарыш ракетасы сәтті ұшырылды. Байқоңыр әлемдегі ең ірі жербеті ғылыми ғарыш полигоны саналады. 1961 жылы 12 сәуірде адамзат тарихында тұңғыш рет Юрий Гагарин Юрий Алексеевич Байқоңырдан «Восток» кемесімен ғарышқа аттанып, ғарышты бағындырды.
Байқоңырдан Ай, Марс пен Шолпанды зерттеуге арналған ғарыш аппараттары бар РТ да ұшырылады. 1991 жылы 2 қазанда қазақтың тұңғыш ғарышкері – Тоқтар Әубәкіров «Союз Т-13» ғарыш кемесімен Байқоңырдан ғарышқа көтерілді. Қазақ ғарышкері – Талғат Мұсабаев ғарышта 2 рет (1994, 1998 жылдар) болды.
«Байқоңыр» ғарыш алаңы 1991 жылы Қазақстан Республикасының иелігіне өтіп, 1993 жылы Ресей Федерациясына 20 жылға жалға берілді. «Байқоңыр» кешенінен Қазақстан Республикасының аумағына жылына 30-35 мың тонна улы зат таралады. Ракеталардан түскен қалдықтар Қарағанды, Павлодар және Шығыс Қазақстан облыстарының табиғатына көп зақым келтірді.
3-тапсырма. Сұрақтарға жауап бер.
1.Мәтін не туралы?
2.Қазақтың тұңғыш ғарышкері кім?
3.1991 жылы не болды?
4.Еліміздің аумағына Байқоңыр кешенінен не таралады?
5.Ракетаның қалдықтары қайда түседі?
6.Байқоңыр қайда орналасқан?
7.Оның іргесі қашан қаланды?
1. Байконыр туралы.
3. Токтар Аубакыров "союз Т-13" гарыш кемесымен байконырдан гарышка котерылды.Казак гарышкеры-Талгат Мусабаев гарышка 2 рет (1994,1998 жылдар) болды.
3. Токтар Аубакыров, Талгат мусабаев.
4. "Байконыр" жылына 30-35 мын тонна улы зат таралады.
5. Рекаталардан тускен калдыктар Караганды,Павлодар жане Шыгыс Казакстан облыстарынын табигатына закым келтыреды.
6. Байконыр - гарыш айлыгы. Кызылорда облысы Кармакшы ауданнынын аумагында орналаскан.