2-тапсырма. Мұғалім оқыған етіс түрлерін тұлғасына қарай ажыра- тып, графикалық диктант жазыңдар.
Үлгі:
1) тіктіртті;
Ырықсыз етіс
2) жалданды;
3) тазалатты;
Ортақ етіс
4) жуысты;
5) боянды;
Өздік етіс
6) үтіктелді;
Өзгелік етіс
7) көмектесті;
8) төгілді.
1 2 3 4 5 6 7 8
1. Дыбыстық талдау
Мойнақ – 2 буын, 2 дауысты, 4 дауыссыз дыбыс
М – дауыссыз, үнді
о – дауысты, жуан, ашық, еріндік
й – дауыссыз, үнді
н – дауыссыз, үнді
а – дауысты, жуан, ашық, езулік
қ – дауыссыз, қатаң
Күшік – 2 буын, 2 дауысты, 3 дауыссыз дыбыс
К – дауыссыз, қатаң
ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік
ш – дауыссыз, қатаң
і – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік
к – дауыссыз, қатаң
2. Зат есім және етістікті табу (3 сөйлем).
Күшік шеңберден қарғымады.
Күшік - зат есім, кім? деген сұраққа жауап береді
қарғымады – етістік, не істеді? деген сұраққа жауап береді
3. Жалқы есімдерді табу.
Мойнақ – күшіктің аты. Осы диктантта 1 жалқы есім бар.
Жалқы есім — жеке заттың, құбылыстың атауы болатын сөз, сөз тіркесі. Жалқы есімге адам аттары (антропонимдер), географиялық атаулар (топонимдер), діни атаулар (теонимдер), жануарлар атаулары (зоонимдер), аспан денелерінің атаулары (астронимдер), тарихи уақиғалармен байланысты мезгіл атаулары (хрононимдер), рухани нысандар атаулары (идеонимдер) т. б. жатады.
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата - бабаларымыз “тәні саудың – жаны сау” - деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады.
Спорт денсаулыққа өте пайдалы. Денедегі бұлшық еттер қозғалады. Спорттын түр түрі бар: жүзу, секіру, футбол,баскетбол, және таы басқалары. осылардың ішіндегі ең пайдалысы шаңғы. Шаңғыны қыста тебеді. Шаңғы тебу оңай емес.