2-тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқы. Өлеңде не туралы айтыл-
ғанын қысқаша тұжырымдап жаз.
Ақшам түсе Қанат
Ашық көкке қарап,
Күбірлетіп ернін,
Жатыр жұлдыз санап.
Батқан мөлдір көлге
Секілді алтын теңге,
Көрінеді анық
Темірқазық елге.
TA
Оған таныс еді
Жұлдыздардың көбі.
Шашыраған көкке
Көбіктей Құс жолы.
Білмепті бұл бұрын,
Байқалды тек бүгін,
Жұлдыз санау деген
Жұмыс екен қиын.
(Қастек Баянбай)
ЖАзылым
3-тапсырма. Өлең жолдарындағы зат есім мен сын есімдерді
кестеге салып жаз.2-3 тапсырмаларды орындауға көмек беріңіздерші
Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол магистралі 1894 жылдың 25 қазанында Покров слободасы (бүгінде РФ Саратов облысындағы Энгельс қ.) - Орал тар табанды темір жол телімінің құрылысы аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері арқылы өткен. Арада 4 жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды темір жол іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті.
Солтүстік Қазақстанның дамуы үшін 1891-1896 жылдары салынған Транссібір магистралінің, дәлірек айтқанда, оның «қазақстандық» 190 шақырымының маңызы зор еді. Бұл жол қазақ пен орыс халықтарының экономикалық және мәдени жақындасуына үлкен үлесін қосты.
1901-1906 жылдары Қазақстан жерінің 1660 шақырымдық аумағын алған, Орта Азия мен Ресейдің орталығын қосатын, Орынбор-Ташкент темір жолы салынды.
1914-1917 жылдары болашақ Түрксібтің бір бөлігі Жетісу жолының Арыс-Пішпек телімі салынды.
1915 жылы Челябинскі-Троицкі-Қостанай (Қазақстан арқылы 166 км.) магистралі салынды.
1915-1917 жылдары соғылған Алтай темір жолының (Новосибирск-Семей) 122 шақырымы Қазақстан жері арқылы өтті. Бұдан басқа 1918 жылға дейін 117 шақырымдық Екібастұз-Ермак тар табанды темір жолы жұмыс істеп тұрды. 1918 жылға қарай Қазақстан аумағындағы шойын жолдың жалпы ұзындығы 2,6 мың шақырымға жетті.
Кеңес заманының алғашқы темір жолы 1920-1922 жылдары салынған Петропавл-Көкшетау телімі болды. Қазақстанның түкпірдегі аймақтарын дамыту және астықты шығару қажеттілігіне байланысты 1926-1931 жылдары Бурабай-Курорты және Ақмола стансалары арқылы Қарағандыға дейін жалпы ұзындығы 700 шақырымнан асатын жол салынды. 1924 жылы Құлынды-Павлодар теміржол желісі құрылды. Ембідегі мұнай кәсіпшілігінің дамуына 1926 жылдан басталған Гурьев-Доссор тар табанды жолы ықпал етті.
1927-1930 жылдар аралығында салынған ұзындығы 1444 км Түркістан-Сібір (Түрксіб) магистралінің аяқталуы заманалық оқиға болды. Ол Қазақстанды Сібірмен байланыстырып, республиканың экономикалық дамуына және шөлді жерлердің игерілуіне әсер етті.
Орталық Қазақстан өңірінің өндірісі үшін 30-шы жылдары салынған Ақмола-Қарағанды, Қарағанды-Балқаш (490 км), ал оңтүстік үшін Шымкент-Ленгір жол телімдері зор маңызға ие болған. Алтай тау кен өндірісінің дамуында 1930 жылы салынған Локоть-Защита (235 км), сосын Лениногорскіден Зыряновскіге дейін созылған жол шешуші рөл атқарды.
Мәтіннің атауы: Тіл
Tip Тірек сөздер: тіл, үлкен өнер, ерекше
қабілет, рухани даму, ұлы
қасиет, жетістіктерге жету, қарым
қатынас.
Негізгі ақпарат: Тіл ұлы қасиет.
Қосымша ақпарат: Тілім менің - таусылмайтын байлығым.
Ең құдіретті де қастерлі өз ана тілім.
Шыр етіп дүниеге келгеннен бері ана
тіліммен өсіп келемін. Ана тілі арқылы
алғашқы Әліппені таныдым. Содан бері
міне, өз ана тіліммен сусындап келемін.
Өз тарихымды танып білдім. Түған
тіліміздің абыройын асқақтату - әрбір
азаматтың борышы. Себебі, біздің
23:54
Қазақ тілі @
болмысымыз, салт - дәстүріміз, дініміз,
мәдениетіміз осы тілімізде жатыр.
Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты,
білімді, іскер, қабілетті, ұлтжанды
етіп қалыптастыруда мемлекеттік
тіліміздің атқаратын қызметі өте
жоғары. Сондықтан да туған еліміздің
мемлекеттік тілін білуге міндеттіміз.
Өйткені, тіл - ата - бабамыздан бізге
қалған аманаты. Ата - баба мұрасын
жалғастыру, оның мәртебесін көтеру
мына баршамыздың міндетіміз,
парызымыз. Тіл арқылы ақындарымыз
бен жазушыларымыздың. даналардың
сөздерін, өлең - жырларын оқып
білеміз, олардан ғибрат аламыз.
" "Өнер алды - қызыл тіл" деген осыдан
шыққан болар. Елінің болашағын
ойлаған, құрметпен қараған әрбір
азамат ана тілін сақтап қалуы үшін