18. Мәтіндерді салыстыр. Мәтіннің авторы Тақырыбы Негізгі ойы Он саусақ туралы тіркестер. әдебиеттік оқу, 116беттегі оң саусақ деген 2 өлен бар осыган комектесш коп коямын.
барлық жанға біз туыс-ұл тұнба көмектес-Қазақ тілге деген аудару көмектес- Барлық біз жанға туыс-ұл немесе қыз, аға немесе апалы-сіңлілі, күйеу немесе әйел, әке немесе ана... Ешбір осы қазақ немесе қазақ өзінің өмірінің без обшения туған-туыстармен ұсыну білмейді. Қиын сірә тап- сырттың мынадай халқын, қайда жақын узам бы мынадай абажадай мағына сомдалды. "Отбасы" -семья, қазақ ұғым киелі. Туа және отбасыда тәрбиелене, бала барлықты жұтады, не тән осы үйге. Ер жет- адам шаңырақ көтер- және жұқтыр- ал- ол тәрбие өзі бала-шаға. Тап сол себептен бала-шағаның тәрбиесінің қазақ отбасыларда үлкен мағына уделялось. Айрықша қарым-қатынастар ішінде отбасының мүшелерінің шық- халықтың атам заманғы жөн-жоралғыларымен болды. Осы жөн-жоралғылар қазақ халыққа алабұрт- ғасырларды және сақтал- сияқты біртұтас ұлттық білімге қойды.
Халқымызда «Кәрінің бәрі игі» деген ежелден келе жатқан нақыл сөздер бар. Қазақ халқы қашанда үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсеткен халық. Ата – бабаларымыздың сара жолын жалғастырып, бүгінгі күні өскелең ұрпаққа үлгі – өнеге көрсетіп, өмірден білген – түйгендерін жастарға үйретіп отырған осы ак сақалды аталарымыз бен ақ жаулықты әжелеріміз. Шынымен де, «қарт адам – қазына» деген сөздермен толықтай келісемін, себебі қария, ақсақалдар – үйдің берекесі, ақылын айтар дана кісілер. Шаңырақтың шаттығын сақтап, бірлігін бекем етуге ақылып айтар елі мен жерінің кеңесшісі, үйдің ажарын кіргізіп отыратын да– осы кісілер.
Менің де ата – әжем бар, олардың мен үшін алатын орындары да бөлек, оларды ерекше жақсы көремін. Ешбір мейрамды әжемнің пісірген тәтті, ыстық бауырсақтарынсыз елестете алмаймын. «Үлкен кісі - шежіре» демекші атам мен әжем әрқашан бізге ақылдары мен өсиеттерін айтып, тәрбиелеп отырады. Атам мен әжем өте қонақжай кісілер. Біздің үйге қонақ жиі келеді. Қонақ күткенді бәріміз ұнатамыз. Біз атамыз бен әжемізбен тұратындықтан біздің үй «қара шаңырақ» аталып кеткен, міне, сондықтан алыс жақындағы туған - туыстардың бәрі біздің қалаға жолдары түссе,міндетті түрд біздің үйге келіп, ат басын тірейді.
Біздің отбасымыз өте тату. Мен отбасымда жақсы көремін!
Барлық біз жанға туыс-ұл немесе қыз, аға немесе апалы-сіңлілі, күйеу немесе әйел, әке немесе ана... Ешбір осы қазақ немесе қазақ өзінің өмірінің без обшения туған-туыстармен ұсыну білмейді. Қиын сірә тап- сырттың мынадай халқын, қайда жақын узам бы мынадай абажадай мағына сомдалды.
"Отбасы" -семья, қазақ ұғым киелі. Туа және отбасыда тәрбиелене, бала барлықты жұтады, не тән осы үйге. Ер жет- адам шаңырақ көтер- және жұқтыр- ал- ол тәрбие өзі бала-шаға. Тап сол себептен бала-шағаның тәрбиесінің қазақ отбасыларда үлкен мағына уделялось.
Айрықша қарым-қатынастар ішінде отбасының мүшелерінің шық- халықтың атам заманғы жөн-жоралғыларымен болды. Осы жөн-жоралғылар қазақ халыққа алабұрт- ғасырларды және сақтал- сияқты біртұтас ұлттық білімге қойды.
"Қарт адам – қазына" (атам мен әжем туралы)
Халқымызда «Кәрінің бәрі игі» деген ежелден келе жатқан нақыл сөздер бар. Қазақ халқы қашанда үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсеткен халық. Ата – бабаларымыздың сара жолын жалғастырып, бүгінгі күні өскелең ұрпаққа үлгі – өнеге көрсетіп, өмірден білген – түйгендерін жастарға үйретіп отырған осы ак сақалды аталарымыз бен ақ жаулықты әжелеріміз. Шынымен де, «қарт адам – қазына» деген сөздермен толықтай келісемін, себебі қария, ақсақалдар – үйдің берекесі, ақылын айтар дана кісілер. Шаңырақтың шаттығын сақтап, бірлігін бекем етуге ақылып айтар елі мен жерінің кеңесшісі, үйдің ажарын кіргізіп отыратын да– осы кісілер.
Менің де ата – әжем бар, олардың мен үшін алатын орындары да бөлек, оларды ерекше жақсы көремін. Ешбір мейрамды әжемнің пісірген тәтті, ыстық бауырсақтарынсыз елестете алмаймын. «Үлкен кісі - шежіре» демекші атам мен әжем әрқашан бізге ақылдары мен өсиеттерін айтып, тәрбиелеп отырады. Атам мен әжем өте қонақжай кісілер. Біздің үйге қонақ жиі келеді. Қонақ күткенді бәріміз ұнатамыз. Біз атамыз бен әжемізбен тұратындықтан біздің үй «қара шаңырақ» аталып кеткен, міне, сондықтан алыс жақындағы туған - туыстардың бәрі біздің қалаға жолдары түссе,міндетті түрд біздің үйге келіп, ат басын тірейді.
Біздің отбасымыз өте тату. Мен отбасымда жақсы көремін!