СУ ТАСҚЫНЫ - бұл қардың еруі, жауын-шашын, суды желмен айдаған және кептелу кезінде өзендердегі, көлдер мен теңіздердегі су деңгейінің көтерілуі нәтижесінде жерді айтарлықтай су басу. Өзендер арнасына суды желмен айдау арқылы болған су тасқыны ерекше түрге жатады. Су тасқыны көпірлер, жолдар, ғимараттар, құрылымдардың қирауына, елеулі материалдық шығынға, ал судың көп жиналуы (4 м/с астам) және су үлкен биіктікке көтерілсе (2 м көп) адамдар мен жануарлардың опат болуына әкеліп соқтырады. Қираудың негізгі себептері ғимараттар мен құрылымдарға су массасының, жоғары жылдамдықта жүзіп жүрген мұздардың, әртүрлі сынықтар мен жүзіп жүрген заттардың, т.б гидравликалық соққысы болуы мүмкін. Су тасқыны кенеттен пайда болып және бірнеше сағаттан 2-3 аптаға дейін созылуы мүмкін.
Асқар Жұмаділдаев — физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан ның Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы 25 ақпанда
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Шиелі кентінде дүниеге келген. Ол Алматыдағы дарынды балаларға арналған арнайы физика-математика мектебін бітіреді. Содан кейін Мәскеудегі М. В. Ломоносов атындағы университеттің механика-математика факультетіне оқуға түседі. Қазақ мектебін бітірген балаға орыс тілі сынағынан өту қиын болады. Орыс тілінен жақсы баға алмаса да, қабылдау комиссиясы оның математикадан ерекше қабілетін бағалап, аппеляциядан өткізуді ұсынады. Асқар талмай ізденіп жүріп, үшінші курста ғылыми жұмыс жазады. Бұл еңбегі үшін Петровский сыйлығымен марапатталады. Одан кейін Лениндік стипендияға ие болады. Мәскеу мемлекеттік университетін үздік аяқтап, одан кейін аспирантурасын бітіреді. Отыз екі жасында атақты В. А. Стеклов атындағы Математика институтында докторлық диссертациясын сәтті қорғайды. Ғалым 80-ге жуық ғылыми мақалалардың авторы.
Асқар Жұмаділдаев—қазақ елінен көптеген шетел университеттеріне дәріс оқуға, ғылыми еңбектер жасауға алғаш шақырылғандардың бірі. Ол 1995 жылдан бастап он жылдай Еуропада қызмет істеді. Гамбург, Мюнхен, Бильфельд, Киото, Оксфорд, Стокгольм университеттерінде профессор болды. Ғалым математика ғылымының дамуына үлкен үлес қосты. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасы мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеді. Векторлық өріс алгебрасының бөлшектенбейтін кеңеюін есептеді. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты.
Ғалым ғылымға қосқан орасан еңбегінің арқасында 1981жылы физика-математика ғылымдарының кандидаты, 1988 жылы физика-математика ғылымдарының докторы, 1990 жылы Қазақ Ұлттық университетінің профессоры, 1995 жылы ҚР ҰҒА-ның корреспондент мүшесі, 2004 жылы ҚР ҰҒА-ның академигі атақтарына ие болды. Асқар Жұмаділдаев Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Бильфельд университеттерінің профессоры атанды. 1986-2001 жылдары Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында , Италиядағы А. Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Лефлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс атындағы Математика институтында қызмет атқарып, дәрістер оқыған. Германияның, АҚШ-тың мемлекеттік стипендияларын, Швеция корольдік Ғылым Академиясының грантын алған.
СУ ТАСҚЫНЫ - бұл қардың еруі, жауын-шашын, суды желмен айдаған және кептелу кезінде өзендердегі, көлдер мен теңіздердегі су деңгейінің көтерілуі нәтижесінде жерді айтарлықтай су басу. Өзендер арнасына суды желмен айдау арқылы болған су тасқыны ерекше түрге жатады. Су тасқыны көпірлер, жолдар, ғимараттар, құрылымдардың қирауына, елеулі материалдық шығынға, ал судың көп жиналуы (4 м/с астам) және су үлкен биіктікке көтерілсе (2 м көп) адамдар мен жануарлардың опат болуына әкеліп соқтырады. Қираудың негізгі себептері ғимараттар мен құрылымдарға су массасының, жоғары жылдамдықта жүзіп жүрген мұздардың, әртүрлі сынықтар мен жүзіп жүрген заттардың, т.б гидравликалық соққысы болуы мүмкін. Су тасқыны кенеттен пайда болып және бірнеше сағаттан 2-3 аптаға дейін созылуы мүмкін.
Асқар Жұмаділдаев — физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан ның Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы 25 ақпанда
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Шиелі кентінде дүниеге келген. Ол Алматыдағы дарынды балаларға арналған арнайы физика-математика мектебін бітіреді. Содан кейін Мәскеудегі М. В. Ломоносов атындағы университеттің механика-математика факультетіне оқуға түседі. Қазақ мектебін бітірген балаға орыс тілі сынағынан өту қиын болады. Орыс тілінен жақсы баға алмаса да, қабылдау комиссиясы оның математикадан ерекше қабілетін бағалап, аппеляциядан өткізуді ұсынады. Асқар талмай ізденіп жүріп, үшінші курста ғылыми жұмыс жазады. Бұл еңбегі үшін Петровский сыйлығымен марапатталады. Одан кейін Лениндік стипендияға ие болады. Мәскеу мемлекеттік университетін үздік аяқтап, одан кейін аспирантурасын бітіреді. Отыз екі жасында атақты В. А. Стеклов атындағы Математика институтында докторлық диссертациясын сәтті қорғайды. Ғалым 80-ге жуық ғылыми мақалалардың авторы.
Асқар Жұмаділдаев—қазақ елінен көптеген шетел университеттеріне дәріс оқуға, ғылыми еңбектер жасауға алғаш шақырылғандардың бірі. Ол 1995 жылдан бастап он жылдай Еуропада қызмет істеді. Гамбург, Мюнхен, Бильфельд, Киото, Оксфорд, Стокгольм университеттерінде профессор болды. Ғалым математика ғылымының дамуына үлкен үлес қосты. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасы мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеді. Векторлық өріс алгебрасының бөлшектенбейтін кеңеюін есептеді. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты.
Ғалым ғылымға қосқан орасан еңбегінің арқасында 1981жылы физика-математика ғылымдарының кандидаты, 1988 жылы физика-математика ғылымдарының докторы, 1990 жылы Қазақ Ұлттық университетінің профессоры, 1995 жылы ҚР ҰҒА-ның корреспондент мүшесі, 2004 жылы ҚР ҰҒА-ның академигі атақтарына ие болды. Асқар Жұмаділдаев Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Бильфельд университеттерінің профессоры атанды. 1986-2001 жылдары Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында , Италиядағы А. Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Лефлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс атындағы Математика институтында қызмет атқарып, дәрістер оқыған. Германияның, АҚШ-тың мемлекеттік стипендияларын, Швеция корольдік Ғылым Академиясының грантын алған.
Ғалымның ғылымдағы бұл еңбектері жастарға үлгі.
это токо текст