Ежелгі Қазақ жерінде өмір сүрген түркі тілдес тайпалар әр түрлі дінді ұстанды. Тұрғылықты жеріне, үгіттеген адамына, патшаларына байланысты көкке, тасқа, кей бірі жануардардан жаралдық деп мүсіндерге табына бастады. Түркі тілдес ата- баларымызда ен алғаш Тәңірге табынды. Тәңірге табынудың аяғы Шаманизмге ұласты. Көне түркілердің, ежелгі қазақтардың тотемі қасқыр, Қырғыздардың бір бөлігі өздерін бұғыдан жаралдық деп есептеді.
Орта ғасырда бір деректерде Бұмын қағанның ұлы Мақан қаған будда дінін қабылдап, қол астындағы халықты үгіттеген. Будданы үгіттейтін кітапты түрік тіліне аударғызып, насихат жүргізген және бұл кейінгі ұрпақтарына дейін жалғасқан.
Кейін келе V ғасырда жерімізге Християн дідіде келіп қосылған.
Алдымен христиандықты қабылдаған қарлұктар болған, және де Тараз, Фараб т.б жерлерде Шіркеулер соғыла бастаған.
Ал VIII ғасырдан бастап Ислам діні пайда бола бастады. Ислам, алдымен, Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу жеріне таралды. X ғасырда ислам діні Қарахандар мемлекетінің ресми дініне айналды.
Ислам діні өте таза, адамды жақсы нәрселерге үгіттеген сон көп адамға ұнай бастады. Қазақстанның басым көпшілігі Ислам дінін қабылдай бастады. Жән жақтағы көзі түскен шекаралас халықтар көре алмаушылықтан, жолдан тайдыру мақсатында түрлі әрекеттер жасады. Басып алған жерлерін діндерін күшпен ауыстырды.
Кейінгі IVIII-IXI ғасырда Ресейдін қол астында болғанда да , қазақ халқын орыстандыру басты мақсаттары еді.
Мәтінді мұқият оқып, мазмұндаңыз, ондағы тірек сөздерді, негізгі және қосымша
ақпараттар мен көзқарастарды табыңыз.
Екі дос
Ертеде, ел арасында жаугершілік жиі болған кезде қазақтың екі жауынгері төс
қағысып, дос болады.
Бірде әскерлер бір өзеннің бойына шатыр тігіп дамылдайды. Сонда тұтқиылдан
жаудың қаптаған қалың тобы шабуыл жасайды. Тонаған мал-мүліктерін тиеп кетеді. Қолға
түскен қазақ жасағын айдап әкетеді.
Әлгі екі достың біреуі жау қолына түседі. Досының қолға түскенін естіген екінші батыр
күздің қара суығын елеместен өзенді малтып өтіп, жау жатқан жағаға келеді. Анталаған
жау әскерлері оны тарпа бас салады. Жауынгер өзін қолбасыларына алып баруын өтінеді.
Алып барған соң, ол жаудың қолбасына:
- Мен қолдарыңа түскен бір жауынгерге құн төлеп, сатып алуға келдім. Менің оған
айырбасқа берер мал-мүлкім жоқ. Бір-ақ нәрсе беремін. Ол - өзімнің өмірім. Досымды
босатсаңдар, ол үшін өзімнің өмірімді қияр едім, - дейді.
Қолбасы ойланып отырып, оны сынамақ болады да:
- Жарайды, мен сені қыршыныңнан қимай-ақ қояйын. Маған сол өміріңнің бір бөлшегін
ғана берсең болды, - дейді.
- Ол не? - деп сұрайды досын құтқаруға келген жігіт.
- Маған сенің көздерің керек, - дейді қолбасы.
- Ол да болсын, көзімді ал да, досымды босат, - дейді жігіт. Ол бұл сыннан сүрінбей
өтеді.
Әлгі жауынгер тұтқыннан босанған досының иығына қолын артып, зағип күйі қуана
күлімдеп келе жатады. Мұны көрген жаудың қолбасшысы: «Мұндай ерлері бар халықты
тұтқиылдан келіп, қапыда бас салған жағдайда болмаса, бетпе-бет ұрыста жеңу өте қиынға
соғар»,- деп түйеді. Сөйтіп өзінің әскерлеріне шегінуге бұйрық берген екен.
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат
Көзқарас
1.
2.
3.
Ежелгі Қазақ жерінде өмір сүрген түркі тілдес тайпалар әр түрлі дінді ұстанды. Тұрғылықты жеріне, үгіттеген адамына, патшаларына байланысты көкке, тасқа, кей бірі жануардардан жаралдық деп мүсіндерге табына бастады. Түркі тілдес ата- баларымызда ен алғаш Тәңірге табынды. Тәңірге табынудың аяғы Шаманизмге ұласты. Көне түркілердің, ежелгі қазақтардың тотемі қасқыр, Қырғыздардың бір бөлігі өздерін бұғыдан жаралдық деп есептеді.
Орта ғасырда бір деректерде Бұмын қағанның ұлы Мақан қаған будда дінін қабылдап, қол астындағы халықты үгіттеген. Будданы үгіттейтін кітапты түрік тіліне аударғызып, насихат жүргізген және бұл кейінгі ұрпақтарына дейін жалғасқан.
Кейін келе V ғасырда жерімізге Християн дідіде келіп қосылған.
Алдымен христиандықты қабылдаған қарлұктар болған, және де Тараз, Фараб т.б жерлерде Шіркеулер соғыла бастаған.
Ал VIII ғасырдан бастап Ислам діні пайда бола бастады. Ислам, алдымен, Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу жеріне таралды. X ғасырда ислам діні Қарахандар мемлекетінің ресми дініне айналды.
Ислам діні өте таза, адамды жақсы нәрселерге үгіттеген сон көп адамға ұнай бастады. Қазақстанның басым көпшілігі Ислам дінін қабылдай бастады. Жән жақтағы көзі түскен шекаралас халықтар көре алмаушылықтан, жолдан тайдыру мақсатында түрлі әрекеттер жасады. Басып алған жерлерін діндерін күшпен ауыстырды.
Кейінгі IVIII-IXI ғасырда Ресейдін қол астында болғанда да , қазақ халқын орыстандыру басты мақсаттары еді.
Объяснение: