10-ыншы маусымда Нұр-Сұлтанда күн ашық, жауын- - Алматыдан Қызылордаға ұшатын «кс 621» рейсіне
отырғызу басталды.
Ата-анаңның мамандықтары туралы суреттер жина. Оларды
ағазға жапсырып, хабарлама дайында. Оқушыларға таныстыр.
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҮЗІЛІС
56. «Бұл қай мамандық иесі?» ойынын ойна. Ол үшін төмендегі
сөйлеу түрлері кімдерге тиесілі екенін тап.
Абайлаңыздар. 1-жолға №3 «Алматы-Нұр-Сұлтан»
пойызы келіп тоқтайды. Пойыз тоқтағанша, вагондарға
шашын жоқ. Таңертең 9-19°, күндіз 19-21°, кешке 11-21°,
түнде 9-12° аралығында жылы болады.
жақындамаңыздар.​

Қазақстанда неше ұлт өкілдері тұрады? Сколько представители наций проживает в Казахстане? А) 150 ұлт өкілдері Б) 500 ұлт өкілдері В) 130 ұлт өкілдері Г) 10 ұлт өкілдері 2.Болымсыз етістіктің жұрнағын тап. Найди оканчание отрицательного формы глагола. А) –ған,-ген,-қан,-кен; Б) –ма,-ме,-ба,-бе,-па,-пе; В) –қа,-ке,-ға,-ге; Г) –қы,-кі,-ғы,-гі. 3. «Атамекен» әнінің әнін жазған кім? Кто написал музыку песню «Атамекен»? А) Роза Рымбаева Б) Қайрат Нұртас В) Ескендір Хасанғалиев Г) Мадина Садуақасова 4. Мұхтар Мағауин қайда және қашан дүниеге келген? Где и когда родился Мухтар Магауин? А) 1940жылы 2 ақпанда Семей облысында Б) 1960 жылы 8 ақпанда Шығыс Қазақстан облысында В) 1980 жылы 15 ақпанда Орталық Қазақстанда Г) 1941 жылы 2 ақпанда Семей облысында 5. Мұхтар Мағауин қандай сыйлықтың лауреаты? Мухтар Магауин лауреат какой премии? А) Зерде Б) Қыран В) Оскар Г) Тарлан 6. «Бір атаның балалары» повесінің кейіпкерлерін тап. Найди персонажей повести «Бір атаның балалары». А) Дәуренбек, Ахмет шал, Сабырбек,Асылан Б) Зигфирд, Асқар, Яков, Тамара В) Дәуренбек, Ахмет шал, Зигфирд, Ертай,Нартай, Яков,Рашид Г) Ертай,Нартай, Яков,Рашид, Қайрат, Марат 7. «Жерұйық» фильмінің басты кейіпкері кім? Кто главный герой фильма "Жеруйык"? А) Оралбай Б) Орынбай В) Орынбасар Г) Оралтай 8. Атау септікте тұрған сөзді тап. Найди слова в именительном падеже. А) Әлия Б) Серіктен В) Ленаның Г) Арманға 9. Ілік септікте тұрған сөзді тап. Найди слова в родительном падеже А) досым Б) Сәуленің В) мұхитта Г) інім 10. Жатыс септіктің тұрған сөзді тап. Найди слова в местном падеже. А) үйлер Б) үйші В) үйде Г) үйге

Мұрат Мөңкеұлы (1843-1906) - айтыскер ақын, жырау. Қазіргі Атырау облысы Қызылқоға ауданы Қарабау ауылында дүниеге келген. Жасынан жетім қалып, ағасы Матайдың қолында тәрбиеленген. Байұлы тайпасы Беріш руының Қаратоқай бөлімінен шыққан[1]



Мұрат Мөңкеұлының мазары

Ауыл молдасынан білім алған. Есет би мен Абыл ақыннан өнеге алып, өзі Мұрын жырау Сеңгірбайұлына ұстаздық еткен. Мұрат Мөңкеұлы 17 жасында Жылқышы, 20 жасында бала Ораз, 25-інде Жаскелең, Жантолы, Шолпан, Тыныштық сынды ақындармен айтысып, жеңіп шыққан. Ол өзінің өжет мінезі, қағытпаға жүйріктігі, тапқырлығымен әрдайым жеңіске жеткен.

Мұрат Мөңкеұлы елінің тәуелсіздігін аңсап, бодандыққа қарсы жыр толғады. Зар заман ақыны атанды. Ата қонысының отарлаушы талауына түскеніне налыған ақын өзі туып өскен даланың кешегі күнін сағынышпен еске алған. Оның «Әуелі жеңіп орыс Еділді алды, Сарытау, Аштарханның жерін алды. Тәмамы су мен нуды орыс ұстап, Қазақтың мұнан жұтап шалынғаны», «Қазақтың жер-мұрасы», «Кең қоныс қайдан іздеп таптырады?» деген жыр жолдары ақынның отаншылдық рухына дәлел болады.

Ақынның басты шығармасы - «Үш қиян». Мұнда ақын ескі дәстүрдің іргесі шайқалғанын, адамдар ниетінің бұзылуын сөз етеді. Құнарлы қоныстарды тартып алған отарлау нәтижесінде тұрмысы нашарлап, тығырыққа тірелген ел тағдыры ақынды тебірентпей қоймайды. «Үш қиян» толғауымен «Сарыарқа», «Әттең, қапы дүние-ай», «Қазтуған» жырлары үндес. Мұнда айтылатын басты нәрсе - жер, құтты қоныс жайы. Ол «Қарасай-Қази», «Шәлгез», «Ғұмар Қазиұлына айтқаны» атты жырларына діни аңыздарды негіз еткен. Білімді игермейінше елінің өркендемейтінін «Оқудан қайтқан азаматқа» өлеңінде аңғартады. Ақын мұрасының бір шоғыры - би-болыстарға айтқан арнау өлеңдері.

Мұрат Мөңкеұлы майталман жыршы, термеші ретінде де танылған. «Өлім», «Қыз», «Арғымақ сыйлап не керек», «Аттан сұлу болар ма?», «Жалғаншы фәни жалғанда» атты термелерінде заман сырына үңіліп, өмір мен өлім, жастық пен кәрілік, сұлулық хақында толғанады. «Оқудан қайтқан жігітке хат», «Еліне жазғаны», «Бір досқа» атты хат үлгісінде жазылған үш туындысы сақталған. Ақын «Қырымның қырық батыр» жырын, Шалкиіз, Қазтуған шығармаларын жеткізушілердің бірі болған. Әсіресе Махамбет өлеңдерін жеткізудегі еңбегі ерекше. Махамбет жырлары Қуан жырау - Мұрат - Ығылман ақындар арқылы біздің заманымызға жеткен.

Мұрат Мөңкеұлы шығармалары «Мұрат ақынның Ғұмар Қазиұлына айтқаны», «Ақын», «Мұрат ақынның сөздері», «Бес ғасыр жырлайды», «Алқаласа әлеумет», тағы басқа жинақтарда жарияланған. Б.Қорқытовтың құрастыруымен ақынның жеке жинағы шыққан.

Шығармаларын Х.Досмұхамедұлы, С.Сейфуллин, М.Әуезов, С.Мұқанов, А.Тоқмағанбетов, Қ.Жұмалиев, Б.Омаров, Қ.Мәдібай, тағы басқа ғалымдар зерттеген. Кейбір шығармалары орыс тіліне аударылған