10-тапсырма. «Қос жазба» күнделігі. Мәтін мазмұны бойын- ша берілген сөйлемдерге түсініктеме жаз.
Үзінді
Түсініктеме
Сыртқы келбеттің де әркімнің өз
ұлтының, халқының мәдениетіне,
таным-түсінігіне сай болуы шарт.
Адамның айналасы мен жағдайлар
үнемі өзгеріп отыратындықтан,
оның психикасы да біртіндеп өз-
геріске түседі.
АЙТЫЛЫМ
« Отан – отбасынан басталады» дегендей отанды сүю- отбасынан басталатыны рас! Себебі, отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы.Адамның жеке басының қалыптасуы отбасынан басталады.Оның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілер отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді.
Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі. Жеке адамның бойындағы ар-ұятын , ақыл-ойын ,адамгершілігін , мәдениеттілігін тәрбиелеуде отбасы – алғашқы қадам.Отбасы – өте қажетті, басқадай еш нәрсемен өзгертуге болмайтын баспалдақ.
Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім – жақындарына, туған-туысқандарына деген сүйіспеншіліктен басталады. Сол себепті де біз отбасын Отанның кішкентай бір бөлшегі ретінде қарастырамыз.
«Өз үйім өлең төсегім» деген қазақ даналығында айтылғандай өз отбасың, өз үйің әрқашан жылу тартып, жанға жақын болады. Сол себепті де әр адам өз отбасын сыйлап, құрметтей білуі шарт.Себебі қазіргі кезде көп жастар шет елдерде оқып, сол елдерде қалып қояды.Бұдан Отанға деген ешқандай ізгі ниетті байқамаймыз, сондықтан да отбасын қалай қадірлейміз, дәл солай Отанды да қадірлеп, қолдан келгенше аялауымыз керек!Не болса да Отанның бір бөлшегі – отбасыңа ештеңе де жетпейді! Өйткені отбасы – табиғаттың әр адамға сыйлаған керемет бір сыйы! Соны мәңгі есте сақтап, ұмытпаған жөн!
Бұл мақалдың дұрыс нұсқасы:
Анаңды Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың.
Перевод: хоть трижды свези на себе мать в Мекку и то не оплатишь сыновний долг.
Сөйлемге синтаксистік талдау жасау
Анаңды Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың.
(құрмалас сөйлем, хабарлы, жақты, толымсыз, жайылма)
Анаңды Меккеге үш рет (не істесең де? арқалап апарсаң да - баяндауыш), ақ сүтін (не істей алмайсың? ақтай алмайсың - баяндауыш)
Сөйлем толымсыз болғандықтан, бастауыш жасырын тұр. (Кім арқалап апарса да? сен - бастауыш)
Анаңды Меккеге (неше рет? үш рет - анықтауыш) арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың.
Анаңды (қайда? Меккеге - пысықтауыш) үш рет арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың.
(Кімді? Анаңды - толықтауыш) Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың.
Анаңды Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, ақ сүтін (не істей алмайсың? ақтай алмайсың - баяндауыш)
Сөйлем толымсыз болғандықтан, бастауыш жасырын тұр. (Кім ақтай алмайды? сен - бастауыш)
Анаңды Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, (нені? ақ сүтін - толықтауыш) ақтай алмайсың.