1-тапсырма. Мәтінге тірек болатын сөздерді табыңыз.

А) Абзал ана,қазақ әйелі, ашаң кемпір.

В) Ауыл балалары, біздің үй, тоқал там.

С) Қыста сырғанақ, суға шомылу, қызықты мекен.

Д) Қатқан пима, көйлек- қос бөлме. /

3-тапсырма. Мәтіннен тұрмыстық – әлеуметтік тақырыптарға байланысты жаңа сөздер мен тірек сөздердің мағынасына қарай сәйкестендіріңіз.

Жаңа сөздер мен тірек сөздер

Жаңа сөздер мен тірек сөздердің аудармасы

1. Арқан есу

А) Вить веревки

2. Жіп иіру

В) Выделка шкуры

3. Жүн түту

С) Выбивать шерсть

4.Тері илеу

Е) Прести нити


2-мәтін

Қостанайда Құсмұрын деген жер бар. Осы Құсмұрында қазақ халқының ұлы ғалымы Шоқан Уәлиханов туған. Шоқанның шын есімі – Мұхаммед Қанафия.Әжесі еркелетіп «Шоқан» деп кеткен. Шоқанды әкесі жеті жасында ауыл мектебіне оқуға береді. Шоқан мектепте жүрген күннен-ақ қазақ тарихын көп зерттейтін. Халық мақалдары мен аңыз-әңгімелерін жақсы білетін еді. Жолдастары шеше алмаған мәселелерді шешіп, көбінесе ғылыми жаңа пікірлер айтатын. Мектеп ұстаздары Шоқанды үлкен ғалым болады деп, оның келешегінен үміт күтетін. (67 сөз) https://adebiportal.kz/kz/authors/view/1167

5-тапсырма. Мәтіндердің тақырыбына, мазмұндық құрылымына сүйене отырып, түрлерін салыстырыңыз.

2-мәтін

Мәтіндердің тақырыбы

Жанры

Мақсаты



Жазылым

6-тапсырма. Төмендегі эссе тақырыптарының бірін таңдап, тақырып желісінен шықпай, әрбір абзацты жүйелі құрастырып, қажетті мазмұнын ашып, 40-50 сөзден тұратын эссе жазыңыз.

1. Абай –лирик ақын.

2.Шоқан-ғалым,этнограф ОЧЕНЬ

ответ:1- С

3-тапсырма

1-С

2-А

3-Е

4-В

Мәтін

Жанры-Әдебиет жанрлары

Максаты- улы тулгалар жайлы дурысакпарат жеткізу

6-тапсырма

1. Абай- лирик акын

Абай лирикасы кең көлемді мол қазына; биігі бітпес, тереңі таусылмас сырлы мұра. Абай лирикасы сала-сала. Жалпы лирика деген ұғымға қандай қасиеттер тән болса, Абай өлеңдерінде соның бәрі бар. Абайды бірыңғай қайғының, яки қуаныштың ақыны деуге, не мұңшыл, не күлкішіл ақын деуге тіпті де болмайды. Абай лирикасында осының бәрі түгел, түтас жатыр. Оның сырлы жырларындағы сәл ғана, ең бір жай сезінудің өзі оқырманның жан жүйесін, көңіл күйін түгел тебіренте толқытып, барлық пернені түгел басып, барлық шекті түгел сөйлеткендей сайрайды. Бұл - ғажайып құбылыс.

Абайдың саяси-әлеуметтік лирикасын талдар тұста, алдымен, ақын - өз дәуірінің үні екенін ескеру шарт. Суреткер өзі өмір сүріп отырған қоғамнан тыс, жеке-дара қалып, томаға тұйық өмір сүре алмайды. Ен өзіндік дүние танымына сәйкес әлеуметтік көзқарасы бар. Сондықтан, өмір құбылыстарын суреттегенде оған өз қарым-қатынасын көрсетпей қала алмайды. Өз шығармасында сәулелеңген өмір шындығы туралы өз кесімін айтып, өз «үкімін» шығарады. Абай да өз лирикасының керекті жерінде кейбір қоғамдық қатынастардан белгі бере отырып, өзінің өмірге көзқарасын, таным-тапғамын, идеялық бетін айқындайды. Абай - өз дәуіріне қатал сыншы болған адам. Қараңғы даладағы қат-қабат қарау әрекеттер - заңсыздықтар мен зұлымдықтар ақынды қатты күйзелтеді де, дәл осы жеке басқа тән жай- күйлер енді бірде арнасынан асып, қоғамдық сипат алған. Сонда, ақынның бір адамды сынағаны - сол сияқты бүтін бір қауымды сынағаны, тілін болыс пен ұлыққа түйресе, сол кеселді туғызып отырған патша әкімшілігіне түйрегені болып шығады.

Объяснение: