1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, стилі мен тілдік құралдарын анықтап жазыңыз. Киіз үй

Киіз үй – көктем, жаз және күз мезгілдерінде қоныстан қонысқа көшіп жүру жағдайына қолайлы құрама үй. Оның қабырғасы торлап көктелген керегеден тұрғызылады. Кереге әдетте екі түрлі болады. Оның бірі кең көзді кереге «желкөз» деп аталады. Бұл артуға жеңіл, бірақ сәнсіз, сүйегі жеңіл болғандықтан, желге төзімсіздеу болып келеді. Екінші түрі тар көзді кереге «торкөз» деп аталады, ол артуға ауырлау болғанымен, желге өте төзімді. Кереге жиналмалы бөлек-бөлек қанаттардан жасалады. Ал керегеден жоғары сидам, жіңішке ағаштан жұмырлап жасалып, қарны иілген уықтардан қаусырыла күмбез шығарылады. Уықтардың басы дөңгелене жайылған керегенің аша басына айқастырыла байланып, ұшы (қаламы) шаңырақтың көзіне шаншылады. Шаңырақ – үй күмбезінің төбесі әрі терезесі. Керегенің сыртынан әр алуан бояулы жүн оралып, өрнек түсіріліп тоқылған шымши немесе жалаңаш шиден тоқылған ши ұсталады. Кереге мен уықтар уықбау, кермебау, басқұр, құр және басқа да бау-шулармен бекітіледі. Үй ағашының сыртынан арнаулы үй киіздері – қабырғасына туырлық, үстіне үзік, төбесіне түндік жабылады

​

Қазіргі уақытта қазақстанның медицина дамып келеді. Елімізде салынып, көптеген аурухана, өте жақсы мамандар жұмыс істейді. Ауруханаларда жаңа жабдықтар орнатылады, ол көмектеседі дәрігерлерге жақсы зерттеу. Жетістіктері убеждают ішінде медицина соңғы төрт жүзжылдық қолданды дұрыс зерттеу тәсілдері, останавливалась пайдалы емдеу тәсілдері. Барлық бұл мүмкіндік береді деп үміттенеді болашақта заманауи бағыттары медицина береді адамзатқа маңызды нәтижелері, соның арқасында болуы адамдар көп бақытты және одан ұзақ.

Мұнай құрамында бұлардан басқа да қосылыстар кездеседі. Оларға: сілтілік жер металдар,минералдар,тағыда басқа типтік металдар. Кездесетін кен орнына байланысты мұнайдың сапалық құрамы да,сандық құрамы да әр түрлі болады.Жоғары көрсетілген кестеге сәйкес мұнай құрамында кездесетін көмірсутектерге байланысты: парафинді, нефтенді, ароматты деп ажыратуға болады.Мысалы,Мақат мұнайы – нефтенді көмірсутектерге бай, Жетібай мұнайы парафиндерге бай.Жер астынан өндіріліп алынған мұнайда су көп болады оны шикі мұнай деп атайды.Шикі мұнайды суынан және қосалқы газдардан тазартып өңдеуге жібереді. Физикалфқ қасиеттері: Мұнай қара қоңыр түсті,өзіне тән иісі бар, май тәріздес,қоймалжың сұйықтық.Суда ерімейді,бірақ органикалық еріткіштерде ериді.Судан жеңіл,жанғыш зат.(neft – парсы тілінде тез от алғыш зат деген мағнаны білдіреді.) Мұнайды өңдеу әдістері: • Физикалық әдіс: мұнарада мұнайды фракцияларға бөлу.ол мұнайды айдау әдісі деп аталады. • имиялық әдістер: ауыр көмірсутектерді бөлшектеу арқылы жеңіл көмірсутектер алу немесе крекинг процесі және көмірсутектерді ароматтандыру немесе риформинг әдісі. Мұнайды айдау кезінде түзілетін өнімдер Газ С1 - С4(60С0) Бензин С5 - С11(60 - 200С0)лигроин С8 - С14(150 - 250С0) керосин С12 - С18(180 - 300С0)газойль С14 - С20(250 - 450С0) мазут гудрон С20(500С0) Мұнай өнімдерін белгілі бір қысымда үлкен молекулалы көмірсутектерді қайта өңдеу арқылы бензинді құрайтын кіші молекулаларға айналдыруды крекинг әдісі деп атайды. Бұл процесті роыс ғалымы В.Г Шухов ұсынған. Мұнайды бөлу әдістері. Сутектену кристалдау крекинг экстаркция ретификация абсорция, адсорбция Мұнайды құрамындағы көмірсутектердің қабілетті реакциялары