1 - тапсырма : Мәтінді оқып , мәтін бойынша табиғатқа қатысты тірек сөздерді анықтап , екі проблемалық сұрақ жазып , жұбыңыздың жұмысымен салыстырыңыз . Оның сұрақтарына жауап беріңіз . Оның сіздің сұрағыңызга берген жауабына келісіrrін - келіспейтініңізді ( неліктен ) жалпы. Табиғат соз жетпес сұлулық , баға жетпес қазына , көз тоймайтын әсемдік айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап , ластануда соның салдарынан адам өміріне өте қауіпті жағдай тудыруда . Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған гүлге , мәуелеп тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет . « Бір тал кессең , он тал ек » демекші , айналамызда табиғаттан лас иісті , ауру тудырушы бактерияларды жоюшы тал , жасыл желек . Егер осы мәселе қаралмай кала берсе төңірек азып кетеді . Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың « Казакстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігі тұжырымдамасы » жарлығы Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінде « Экологиялық білім мен тәрбие беру » тұжырымдамасы экологиялық білім беру бағыттарына арналады . Бұл бағыттар мектептегі тәрбие жұмысына еніп , біз ауыл көшелерінің тазалығын сақтауға өз үлесімізді қосамыз . Салауатты өмір салтын ұстану аясында адамның қоршаған ортасы таза болуы шарт . Табиғаттың қорғаны жас ұрпақ - біз . Табиғат адамның бойына қуат , өзіне шабыт беруші . Табиғат біз киетін киімді , оқитын кітапты , тамақтанатын тағамды , ас дақылдарын бәрін де табиғаттан аламыз.Өлкелерді көгалдандыру жұмысы жүргізілсе деймін . Экологияы және адам өмірін бірдей сақтау үшін тезірек әрекет ету керек . Адамның ағзасын нашарлауы шаң - тозаң , қатты суық және ыстық желдерден , микробтар , түтін , улы газдар мен бактериялардан бастау алады . Мен өзімнің туған өлкеме қарағай т.б ағаш түрлерін ексе екен деймін . Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты қорғауымыз керек .
Абайдың Семейдегі мемлекеттік-қорық мұражайында Ұлы ақынның 170 жылдығына, Қазақстан Халқы Ассамблеясының 20 жылдығына орай 24 сәуірде «Абай - әлем тілдерінде» атты көрме ашылды.
«Ең басты мақсат – Абай әлемінің бар құдіретін, болмыс-құпиясын төтркүл дүниеге барынша мол таныту. Абайды жете таныту арқылы туған халқымыздың мәдени келбетін, қадыр-қасиетін, шыққан биігін, рухани жетістіктерін әлемге әйгілеу», - деп Елбасы Н.Назарбаев айтқандай көрмеде Абай мұрасын жан-жақты танытуға баса назар аударылды.
Объяснение:
Маңғыстау таулары-Маңғыстау түбегіндегі аласа таулар тізбегі.Біз осы таулардың Жер бедері жайлы қысқаша айта өтейік. Каспий теңізі жағалауынан солтүстік-солтүстік-батысқа, шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай тізбектеле жатқан үш жотадан тұрады. Ең ірісі — орта тұсындағы Қаратау жотасының ұзындығы 130 км, биіктігі 350 — 450 м, ең биік жері — Бесшоқы тауы (556 м). Қаратау көлденең жатқан бірнеше ойпаңдар арқылы Шығыс Қаратау, Батыс Қаратау және Қаратаушыққа бөлінеді. Солтүстік Ақтау басқаларына қарағанда көбірек тілімделген және биіктеу (322 м). Терең жыралардың түбінен шағын бұлақтар (Аманбұлақ, Тұщыбек, Шоң, Оңды, Дойдан, Ағашты, т.б.) кездеседі.Және оның Геологиялық құрылымы жайлы да әңгіме қозғай өтейік. Қаратау жоталары пермь мен триастың қатпарланған құмтас, тақтатас, әктас және конгломерат жыныстарынан түзілген. Төбесі тегіс немесе сәл белесті келеді. Аласа таулы қырқаларды юра мен бордың құмды-сазды жыныстары жапқан ойысты жерлер қоршап жатыр. Екі жағынан Солтүстік және Оңтүстік Ақтау жоталары өтеді. Олар Маңғыстау мегантинклиналінің қанаттарына сәйкес келетін куэсталардан тұрады.
Ал Кен байлықтары жайлы айтсақ,
Маңғыстау тауларында мұнай, тас көмір, фосфорит, марганец, мыс және темір кен орындары барланған. Беткейлердің етегінде тасбұйырғын, Солтүстік және Оңтүстік Ақтау жоталарында жусан басым өсетін шөлді өңір жатыр. Жыл бойы мал жайылады.