1-тапсырма.    Мәтінді мұқият оқып, зат есім+етістік сөз тіркестерін теріп, сөйлем құрастыру                                                                         
Ұлы Жібек жолы Байырғы заманда жердің түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды. 
Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады. 
Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала. 

2-тапсырма .  Мәтін  бойынша кестедегі ақпараттың дұрыстығын тексер                                                                          

№
Сөйлемдер 
Дұрыс 
Бұрыс (дәлелде)
1
Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмаспаған.

2
Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Сауран  деп аталды

3
Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы шағын қалалардың бірі.

4
Жібек жолындағы белгісіз қалалардың бірі Отырар еді

Жазылым.
3-тапсырма . Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастырып жаз                                                    (2)
     
Өте ерте кездері Қытайдан бастап Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты пайда болған. Тек ХІХ ғасырда ғана бұл жолдың атауын неміс географы Фердинанд фон Рихтгофен қолданысқа енгізген екен. 
 «Ұлы Жібек жолы» - адамзат өркениетінің тарихи ескерткіштердің бірі. Жолдың бұлай аталуына сауданың негізгі заты Қытайдан шығарылатын жібек мата себеп болды. Бұл жол Еуропа мен Азияның - Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір жолы болған. 
Бұл жолдың басым бөлігі Орта Азия мен Қазақстан жерінің үстімен өтті. Жол Қытайдан басталып, Қазақстанның ежелгі қалалары - Түркістан, Қашғар, Жетісу, Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс елдеріне өткен. 
Жібек мата, былғары, темір, фарфордан жасалған тұрмыстық бұйымдар мен қару-жарақтар, киім-кешек, шабдолы, өрік сияқты жемістер керуен арқылы сауда үшін тасымалданған. 
Қазіргі күні Қазақстан мен Қытай елдерінің арасында ынтымақтастығын бекіту үшін конференциялар, жобалар ұйымдастырылып жатыр. Оның басты мақсаты - Қазақстан мен Қытай арасындағы Ұлы Жібек жолының қайта жаңғырту.      
4-тапсырма. Берілген сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдау.                                                                                                  (2)

Байырғы заманда жердің түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген.

Қазіргі кезде тұмар өз міндетін жоғалтпай, ұлттық сыйлықтық, сувенир, сәндік қатарына енді.

​

қазіргі қазақстан аумағын ерте заманнан бері мекен еткен. сондықтан елді мекеннің көне тарихы сол жердің табиғатынын, тарихы болып есептелінеді. табиғаттың тарихы сол аймақтағы мекендеген халықтың тарихы бір-бірімен ұштасып жатқандықтан, қазақстан жеріндегі көне тарихи ескерткіштердің сақталуы сол жердің табиғатының болмысын анықтайды. мұны палеолит дәуіріндегі қоныстардың орны дәлелдейді. қазақстан аумағындағы тас ғасырдың көне ескерткіштері қаратау маңынан, еділдің сағасынан, бетпақдаладан, бұқтырма өзенінің бойынан, т.б. жерлерден табылған. қола дәуірінде қазақстан металл қорытудың ежелгі орталықтарының біріне айналған. алтай, қаратау, жезқазған және т.б. жерлерден өндірілген темір қорытылып, қымалардан өткір жүзді құралдар, саймандар жасалған. сол кезде қазақстан жерінде өмір сүрген сақ тайпалары мәдениетінің қазылып алынған үлгілерінде бағалы металдардан жасалған әшекейлер көп кездеседі. оған алматыға жақын есік қорғанынан табылған «алтын киімді ң» бейнесі нақты дәлел болады. онда сақ жауынгері алтын әшекейлермен қапталған киіммен жерленген. осындай жағдайларға байланысты қазақстан жері туралы мәліметтер ерте замандарда-ақ еуропа ғалымдары мен саяхатшыларына мәлім болған.

мақсаты: 1. оқушыларға м. мағауиннің өмірі мен шығармашылығы жөнінде мағлұмат бере отырып, шығармадағы ахмет шал мен зекен бойындағы өнегелі қасиеттерді үлгі ету. 2. оқушыларға шығарма кейіпкерлерін сомдата отырып, шығармашылыққа баулу, сөйлеу шеберліктерін шыңдау, әртістік қабілеттерін . 3. ілікке, бауырмалдыққа, достыққа тәрбиелеу. кіріспе сөз. м. мағауиннің «бір атаның » шығармасы – тәрбиелік маңызы зор шығарма. шығармада бар соғысқа аттандырып, қара қағаз алып, «шаңырағым шайқалып, отым өшеді» деп отырған ахмет шал неміс зигфридті бауырына басып алады. оған қазақшалап зекен ахметұлы деген атау береді. зекенді өгейсітпей, бар мейірімін төгіп, оның жақсы болып шығуына барлық жағдайын жасайды. жолында кездескен әділетсіздіктер мен қиындықтарды жеңіп шығады. бұл шығарма ұлтқа, нәсілге бөлінудің дұрыс еместігін, қа ауызбіршілік, бауырмалдық, достықтың қажет екенін насихаттайды. «бір атаның » (сахналық қойылым) і көрініс. басқарма: ал, ағайын, тегіс жиналсаң, сөзіме құлақ сал. өздерің білесіңдер, мен ауданға жұмысшы әкелем деп кеттім. ақыры былай болды. үкімет біздің ауданның тоғыз колхозына 54 жіберген екен. жер аяғы шалғай, мен барғанша ересектерін бөлісіп әкетіпті. соның өзі жақсы болды. жетісіп отырған ешкім жоқ, түгел кем-кетікпіз. төрт-бес жұмысшы қосылғаннан азаматтың орны толмас деп, ең ұсағынан таңдап алдым. (жұрт дабырласып кетеді.) басқарма: сабыр, сабыр, ағайын. менің әкелгенім алты-ақ . бәріне жетпейді. және қазір бауырыма салдым деп алып, ертең өгейсітіп жүрсек тағы қазақшылыққа жатпайды. мүмкін, үкімет әлі де жіберер, сонда қалғаныңа тиеді. әзір қолда барын құдай жолымен бөлем. ай, бәйбіше! тамақтарын ішіп болса, алып шық. бәйбіше: - қазір, ақсақал. басқарма: - ал, былайырақ тұрыңдар, ға орын беріңдер. жүріңдер, айналайындар, бері жүріңдер. басқарма: - ал, дәуренбек, дүкіметіңді оқы, ң мән-жайын айт дәуренбек: - басекең дұрыс айтады, ң саны алтау. смирна тұрып, внимательна тыңдаңдар. мен таныстырып шығайын. стройдың басында тұрған екеу – қазақ , үлкені сегізде, кішісі алтыда, мынаусы- нартай, анау – ертай, екеуі ағайынды. бұлардан соң татар , аты – рәшит, жетіде. көзі сығырайған, жалпақ бет, тақыр бас қара – қыз , қалмақ, я дүнген, жасы алтыда. қасындағысының аты яков, тоғызда, қолағаштай мұрнына қарағанда жойыт тәрізді, бірақ документте орыс деп жазылған; қайдан кеп, қайдан кеп, қайдан тұрғаны белгісізәрі мылқау. ең соңындағы – жаңа алдымен шыққан қасқа, жетіде. сіздерден жасыратын несі бар, тегі жаман неміс. бұл ң орны детдом емес еді, әке-шешеден бірдей айырылып, панасыз қалған соң алынған екен. үкіметтің кеңшілігі көп. енді осы араға келіп тұрған жайы бар. мен болдым, басеке, сөз өзіңіздікі. басқарма: - сөз дейтін не сөз осы ауылдан соғысқа сайдың тасындай қырық үш азамат кетіп еді. әзірге оралғаны екеу-ақ. дәуренбек қолдан, берден аяқтан айырылып қайтты. жиырма төртінен қара қағаз алдық. хабарсызы қаншама. тегіс жетімбіз. жетім болмасақ, жетпіске келген ахмет күндіз мал қарап, түнде күшкөлік баға ма. әйтеуір артының қайырын берсі сөз дейтінне сөз бар, біз айырылсақ, мына алдарыңда тұрған – атадан айырылған жетімдер. екі жарты – бір бүті бригадир берден: - тоқта! тоқта, осы тұрған жұрттың көбі алғысы келеді. мен де, ана ақаң да, мына тілеубай да, өзіңіз де құр қалмассыз. тегіс сәби жасындағы кішкентай көрінеді. шыққан жерін ұмытып, ертең-ақ етбауырымыз боп кетеді. өз қолыңызбен үлестіріп беріңіз. басқарма: - мен бөлмеймін, өздерің таңдаңдар. тек ретін айтайын. реніш, өкпе болмасын. ақа, жол сіздікі. таңдаған ңызды алыңыз. (ахмет шал ң бір-біріне жабысып тұрған екі қазақ тізерлеп бауырына қысып, маңдайларынан сүйді. содан соң ор