1-тапсырма Өлеңді оқыңдар. Қарамен жазылған сөздер-
дің мағынасын ашып айтып беріңдер.
Біздің
Бізге ашық күн керек,
Аспан керек мөп-мөлдір.
Қуанышқа тұр бөлеп
Бақытты өмір төккен нұр.​

I Дарий 20 аймаққа бөліп әр аймақтың басшысы басқарды. 20 аймақ тиесілі көлемде салық төлеп, әскери бөлімдерімен қамтамасыз етілді. Сауданың жақсы дамуы үшін Сарды қаласынан басталып Кіші Азияны басып өтіп Сузы каласына дейін жетіп жатты. Бұл жолмен шабармандар мен хат тасушы, сауда керуендері де ағылып отіп жүрді. Уақыт өте келе сол I Дарийдің кезінен бастап Ахурамаздаға сиыну тарай бастады. Ахурамазданы - жер мен аспанды, адамдарды жаратушы құдай деп жариялады. I Дарийдің мұрагелері Ахурамазда парсылардың аспандағы иесі болып танылды.

I Дарий өз заманының тамаша дүниелерін жасаған адамдардың бірі. Өте көп жақсылықтар жасап адамзатты ұлы құдайға -Ахураздамаға сиындырып,ақыл мен ерлік сийлаған. I Дарийдің айтқаны; мен әлсіздің күші үшін әділетсіздікке барғанын қаламаймын сол сияқты күштінің де әлсіз үшін де әлсіздікке төзгенін қаламаймын. Өтірікші адамның досы болмаймын, ашуымды ішімде сақтаймын, өзімді қатаң басқарамын. Жамандық жасағанына қарай жазалаймын. Адамдар өз мүмкіндігінше жұмыс атқарса , ол үшін мен риза боламын. Менің тілегім шындық,- деп айтқан екен. Сондықтан мен I Дарий мейірімді, көңілі кең, әділдікті сүйетін, шыншыл ,жанашыр,елдің қамын ойлаған өз заманының керемет ел билеушісі болған екен деп ойлаймын.

Объяснение:

Он жетінші қарасөз Ғылым, Ақыл, Қайрат, Жүректің диалогінен тұрады. Абайдың бұл қарасөзі оның ғылым, ақыл, жүрек туралы өлеңдерімен мағыналас болып келеді. «Әуелде бір суық мұз, ақыл зерек» атты өлеңі мен он жетінші қарасөздің мазмұны бір. Ақын өлеңде айтқан пікірін қара сөзде дамытып, аша түседі. Бұл Абайдың өз идеясына беріктігін, қандай проблеманы көтерсе де, мәселені жүйелі түрде қарастырып, оны оқырманының ой-санасына жеткізуді мақсат ететіндігін, алған бағытынан ауытқымайтынын дәлелдейді. Қайрат, ақыл, жүрек үшеуі адам үшін өздерінің атқаратын жұмыстарын айта келіп, әрқайсысы өзін бірінші орынға қойып таласады да, ғылымға төрелікке жүгінеді. Ғылым үшеуінің де жақсылы, жаманды қасиеттерін дәл сипаттап, әділ сынайды. «...Осы үшеуің басыңды қос, оның ішінде жүрекке билет», - деп үкім шығарады. «Егер үшеуің ала болсаң, мен жүректі жақтаймын», - дейді оларға ғылым. Демек Абай жүректі, яғни адамның адамды сүюін, адам үшін қызмет етуді бірінші орынға қояды. Бірақ ғылым бойынша да, Абайша да ең идеал нәрсе – осы үшеуінің бірлігі. «Осы үшеуі (ақыл, қайрат, жүрек) бір кісіде менің айтқанымдай табылса, табанының топырағын көзге сүртерлік қасиетті адам сол», - дейді Абай.