1-Тапсырма Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені берілген үзінділер арқылы түсіндіріңіз.
1)2 «..Мен таяп келгенде шеттеу тұрған Есікбай сыбырлап қана:
− Аян балалар үйіне кеткелі жатыр,- деді.
− Қарағым, жолың болсын,- деді жыламсырап.- Жақсыдан қалған
тұяқ ең, қайда жүрсең де аман бол. Адам болсаң тауып келерсің
әлі...
Аян балалардың бәрімен қол алысып қоштасты.
− Мен әлі бәріңе де хат жазып тұрамын,- деді күлімсіреп.
Біз, балалар, Аянды кеп уақытқа дейін еске алып, сөз қылушы
едік.
Шынында да бұл күнде Аян қайда екен? Тірі ме екен? Ондай бала
тірі болуы тиіс. Ондай бала алдына нендей мұрат қойса да жетеді.
Ал тірі болса Жусандытөбеге бір оралмауы қалай?! Жусанның
иісін сағынбауы мүмкін емес қой помагите ответ казақ ша не правильно забаню
Есімдіктер – заттың атын, сынын, санын,олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың (зат есім, сын есім, сан есімдердің) орнына жұмсалатын сөз табы.
Мағыналарына қарай есімдіктер мынадай топтарға бөлінеді:
жіктеу есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;сұрау есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;сұрау есімдіктер;өздік есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;сұрау есімдіктер;өздік есімдіктер;белгісіздік есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;сұрау есімдіктер;өздік есімдіктер;белгісіздік есімдіктер;болымсыздық есімдіктер;
жіктеу есімдіктер;сілтеу есімдіктер;сұрау есімдіктер;өздік есімдіктер;белгісіздік есімдіктер;болымсыздық есімдіктер;жалпылау есімдіктері;
1) Жіктеу есімдіктеріне мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар деген сөздер жатады.Жіктеу есімдіктері үнемі жақтық ұғыммен байланысты келеді.
2) Сілтеу есімдіктеріне бұл, осы, сол, анау, мынау, сонау, осынау, ана, мына, сона, әні, міне деген сөздер жатады. Бұл есімдіктер негізінен алғанда, сілтеу, көрсету, нұсқау сияқты ишараттарды білдіріп, қай? қайсы? деген сұрауларға жауап беретін аттрибутивтік сөздер.
3) Сұрау есімдіктері мыналар: кім? не? неше? қай? қандай? қанша? қалай? қашан?
Бұлардан басқа да бірнеше сұрау есімдіктері бар, бірақ олар - белгілі жолдармен жоғарыда көрсетілген негізгі сұрау есімдіктерінен жасалған есімдіктер.
Тіл-қазына, мұра, күнделікті еңбек, тұрмыс, өмір сүру қаруы. XXI ғасыр табалдырығында тұрған осынау дүбірлі дүниеде өзіңді мойындатудың бір жолы бар. Ол тағылымды тарихыңды таныту, өрелі мәдениетіңді өрістету, озық ғылымыңды көрсету. Ұлтты ұлт ретінде ұстап тұратын төрт қазық бар. Олар тілі, діні, саны және салт-дәстүрі. Осы төрт қазықтың ең маңыздысы-тіл. Ұлы Ахмет Байтұрсынов «Сөзі жоғалған халықтың өзі жоғалады» деп көрегендікпен айтып кеткен.
Егемендік алып, елдік қасиет, дәстүр салтымызды дәріптеп жатқан қазіргі уақытта «Туған жер- тұғырың, туған тіл қыдырың» деген ұлағатты сөзді қай кездегіден де жиі айтатын болдық. Жерсіз ел болмайды, тілсіз халық болмайды. Тіл бізге ана сүтімізбен бірге сіңеді. Бұрын жас ұрпақ тәрбиесінің түп қазаығы аталар мен әжелер болатын. Жас ұрпаққа иманжүзділіктің ұрығы әженің әлдиі мен атаның өнегесі арқылы сіңеді. Ана тілі*-халықтың өткен ұрпағын, қазіргі және келешек ұрпағын мәңгілік біріктіретін ең сенімді құрал. Осы дүниедегі адамдар тілінен айырылып, сөйлеуден қалса, қандай қиын күйге түсер еді? Сондықтан тіліміз ана тілі атану үшін, күнделікті өмірде ұдайы қолданыста болуы тиіс.
Ал екінші бақытым- Тілім менің,
Тас жүректі тіліммен тілімдедім.
Кей-кейде дүниеден түңілсем де
Қасиетті тілімнен түңілмедім, -деп Мұқағали атамыз жырлағандай ана тіліміз ешқашан ұмытылмайды. Тәуелсіздік тірегі-тіл. Демек, тіл мерейі үшін күрес-киелі күрес. Таудың кәусар бұлағы қандай таза болса, қазақтың тілі мен діні де сондай таза. Мен үшін ана тілім-Абайдың сөзі, Ақан серінің әні мен Құрманғазының күйі болып есептеледі. Тіліміздің өркендеуі үшін әр азамат үлес қосуы және ат салысуы тиіс.
Қорыта айтқанда, қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде шын мәнінде үстем жағдай иеленіп келе жатыр, оны ұлтына қарамастан біздің еліміздің барлық азаматтары меңгеретін болады деп сенімдеміз. Тек қазақ жастары ғана емес, еліміздегі барлық ұлт өкілдері мемлекеттік тілді меңгеріп, Қазақстан Республикасын дүние жүзіне танытса екен демекпіз. Бұл үшін бізге төзімділік, белсенділік іс-қимыл қажет.
Елдің ертеңіне кепілдік болар жас буынның бойына сіңіріп, ойына руханиялықтың дәнін дер кезінде егу біздің парызымыз. Еліңді тану үшін –тіліңді білу керек емес пе ағайын!