1. «тіл» сөзінің бастапқы тура мағынасы a) тілі шықты b) қазақ тілі c) тілі уылды d) ана тілі e) тіл алмады 2. омоним бола алмайтын сөзді табыңыз. a) жұт. b) қой. c) үйрек. d) сал. e) тал. 3. жұп дауыссыздар дұрыс орналасқан қатар a) п-б, ш-щ, с-ц b) п-б, ш-ж, с-з c) п-в, ш-ж, с-з d) п-б, ш-ж, с-ш e) п-б, ш-с, с-ж 4. дауыстылар тілдің қатысына қарай қалай бөлінетінін көрсетіңіз. a) жуан, жіңішке. b) қатаң, ұяң. c) ұяң, үнді. d) еріндік, езулік. e) ашық, қысаң. 5. орфоэпия бойынша жазылған сөзді көрсетіңіз. a) ала ғап. b) боз жирен. c) жанпейіс. d) ішсе. e) қас жау. 6. түбір сөзді табыңыз. a) гүлдей. b) сыйлас. c) үюлі. d) борыштар. e) терең. 7. негізгі сын есімді тіркесті табыңыз. a) жергілікті жер. b) өнерлі . c) сары бидай. d) аспалы шам. e) өткір пышақ. 8. етістіктің бұйрық райынан болған баяндауышты көрсетіңіз. a) әке-шеше қамқорлығы шексіз. b) сен де келесің бе? c) біз сендермен біргеміз. d) жастар – біздің болашағымыз. e) жастарға жігер, күш берейік. 9. туынды сөз жасап тұрған қосымшалы сөзді анықтаңыз. a) кескіз. b) кесті. c) кеспе. d) кеседі. e) кестір. 10. күрделі зат есімді табыңыз. a) шалғымен шөпті шаппа. b) сырға – қыз әшекейі. c) кітап – рухани досымыз. d) көрпе жақсы жуылған. e) «сарыжайлау» – жақсы ән. 11. көмектес септігіндегі бірыңғай толықтауышты табыңыз. есеней содан бері өз ісімен, бедел-билігімен айналысатын болды. a) есеней, билігімен. b) айналысып жүре беретін. c) билігімен, беделімен, содан бері. d) есеней содан бері. e) билігімен, өз ісімен, беделімен. 12. негізгі үстеуден болған мезгіл пысықтауышты табыңыз. a) раушанмен оқта-текте сырласпайды, мұңдаспайды. b) бүгін аурухананы қамап, жұмысшылар кетпей қойды. c) азамат ерте оянды. d) сәнжан жолшыбай бір ескі шелек тауып алыпты. e) таңертеңнен бір сұлу қыз суға келеді. 13. тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді белгілеңіз. a) қызыл, сөзге салынба, қ b) қызыл сөзге салынба, қай! c) қызыл сөзге салынба, қ d) қызыл – сөзге салынба, қай. e) қызыл сөзге салынба қай.
Қазақ сәлемдесуге, амандасуға ерекше мән берген халық қой. Әр аймақтың өзінде сәлемдесу дәстүрі бар десе де болады. Мәселен, Абай елінің өзіндік сәлемдесу салты болған. Ұлы Абай өзіне амандасуға келген адамға, егер ол адам өзіне бір өтініш-тілекпен келсе, ең әуелі сұрағын қойғызбай, дұрыстап сәлемдесіп, амандық-саулық сұрасқаннан кейін қонақ қылып, өтініш-тілегін қайтар кезінде бір-ақ айтқызады екен. «Абай жолы» романын немесе басқа да әңгіме-естеліктерді оқып отырғанда Абайдың сәлемдесуге баруы, әкесімен, басқа да жақын-жуық адамдармен сәлемдесу салтын байқаймыз. Сол уақытта: «Бұл сәлемдесуге жарады ма екен, сөзі маңызды ма екен?» деген дүниелерге ерекше мән берілген. Мәселен, Құнанбай Абайдың жастығына, балалығына қарамастан, оны түрлі тапсырмалармен: «Сәлемдесіп, жағдайын біліп қайт», деп әр жерлерге жіберіп отырған.
Бүгінде осының бәрі қалып бара жатқан жоқ па? Ахат Құдайбердиевтің естелігінде әкесі Шәкәрімнің аталарына, Абайға арнайы барып сәлемдесуі туралы жазылған. Сәлемдесуге бару – жақынын жанына тарту, туысы, қандасы ретінде жанына жақындату деген дүние ғой. Ол жерде жақсы әңгіме шертіледі, ертегі айтылады. Осының барлығы сәлемнен басталған. Уақыттың тығыздығына саямыз ба, біз қазір аман-саулықты қысқа қайырамыз. «Сәлем», дейміз де ары қарай жүре береміз. Кейбір адамдар: «Мынау дұрыстап амандасуға да жарамады ма?», «Менсінбеді ме? «Неге мал-жаның аман ба демейді», деп дұрыс сәлемдеспеген адамға өкпе-ренішін білдіріп жатады. Мал-жанның амандығы – елдің, ауылдың амандығы деген сөз. Қазақтың өмірі малмен тығыз байланысты ғой. Ішерге тамағы, киерге киімі дегендей. «Мал-жаның аман ба?» деген сөз бұл сіздің тағдырыңызға, айналаңызға немқұрайлы қарамайтындығыңызды көрсетеді. Мысалы, жат болып кетпесін деп балаларын сәлемдесуге жіберіп жатады. Қорыта айтқанда, қазақтың сәлемі, қазақтың қонақты қабылдауы – осының барлығы үлкен өнегесі, тәрбиесі бар дүние. Сондықтан мұны жалғастыруымыз керек, ерекше мән беруіміз қажет деп есептеймін.