1.Іс-әрекеттің үш жаққа қатысты орындалатынын білдіретін рай түрі қалай аталады? A. Ашық рай B. Қалау рай C. Шартты рай D. Бұйрық рай E. Негізгі түбір етістік 2. Қимыл, іс-әрекеттің өздігінен орындалатын мән үстеп, тек сабақты етістіктерден -ыл, -іл, -л жұрнақтары арқылы, түбір құрамында л дыбысы болса, -ын, -іл, -н жұрнақтары арқылы жасалатын етістің қай түрі? A. Өзгелік етіс B. Ортақ етіс C. Ырықсыз етіс D. Өздік етіс E. Туынды түбір 3. Қимыл, іс-әрекеттің субъектіге қарай бағытталғандығын білдіріп, сабақты етістіктерден -ын, -ін, -н жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалатын етістің қай түрі? A. Ортақ етіс B. Өзгелік етіс C. Ырықсыз етіс D. Өздік етіс E. Туынды түбір 4. Ауыспалы осы шақта тұрған сөзді көрсетіңіз. A. Әңгіме айтты. B. Лагерьге бармақ. C. Сен қайда бара жатырсың? D. Ол ерте тұрады. E. Мен ертең келермін. 5. Үстеуі бар сөйлемді белгілеңіз. A. Сабақ басталды. B. Бұл кезде менің жасым он жетіде еді. C. Бақыт арбадан түсті де, жұмыстан ала келген бір шана шөбін қораға апарып шашып тастады. D. Көлдердің маңайы ащылы келеді. E. Ертең бәрібір ор бойындағы шекарадан әрі қарай аяқ басты-ақ, бүгежектеуге тура келеді 6. Жіктеу есімдігі дегеніміз не? A. Сұрау мәнді сөздер B. Шақтық мағыналы сөздер C. Сілтеу мағыналы сөздер D. Қимыл мәнді сөздер E. Жақтық мағыналы сөздер 7. Етістіктің қай түрі тікелей есім сөздерше түрленеді? A. Тұйық етістік B. Етіс C. Болымсыз етістік D. Көсемше E. Сабақты етістік 8. Мекен үстеулі сөйлемді анықтаңыз. A. Еламан өз бөлмесіне барып жатып қалды. B. Қыз ілгері қарай алмады. C. Кешегі төбелестен кейін оны көргісі келмеді. D. Ақбала жаққа көз қиығын тастады. E. Біздің ішіміздегі жалғыз қазақсың 8. Болжалды келер шақтағы етістікті көрсетіңіз. A. Келер заман жарқын болғай. B. Барар жерің белгілі. C. Жастар өсер, заман түзелер D. Өнеріңді ұшқырла E. Ұмытылар кез келді 9. Көсемшенің қай түрі жіктелмейді? A. -ған, -ген B. -ып, -іп, -п C. -а, -е, -й D. -ғалы, -гелі E. -атын, -етін 10. Болжалдық сан есім қайсы? A. Бесеу, алты B. Бес, алты, жеті C. Оныншы D. Онның бірі E. 10 шақты 11. Сілтеу есімдіктерінің септелген түрін көрсетіңіз. A. Соған, онысына B. Мен, сен C. Бірдей, кейбір D. Оқыған, ойнар E. Сызғыш, құрал 12. Көңіл-күйді білдіретін етістіктер қайсы? A. Сарғаю, ұзару, азаю B. Күлу, қуану, ренжу C. Жүгіру, секіру, жылжу D. Бұртию, қиралаңдау, шолтаңдау E. Азсыну, білгішсіну 13. Заттың жалпы атауын білдіретін жалпы есімдерді белгілеңіз. A. Қасым, трактор B. "Ақ кеме", колхоз C. Орман, бала, мал D. Адам, "Қан мен тер" E. Алматы, Алатау 14. Сапалық сын есімді белгілеңіз. A. Еріншек B. Шоқпардай C. Алпамсадай D. Көркем E. Көрікті 15. Қарсылық мәнді жалғаулықты табыңыз. A. Сондықтан, өйткені B. Мен, бен C. Өйткені, себебі D. Егер, егер де E. Дегенмен, сөйтсе де 16. Жалпылау есімдігін көрсетіңіз A. Күллі, барша B. Ана, мына C. Ақылды, мейірімді D. Сол, анау E. Мен, олар 17. Жіктеу есімдіктерінің жіктелген түрін көрсетіңіз. A. Менің, сіздердің B. Менмін, сіздерсіз C. Маған, сіздерге D. Менімен, сіздермен E. Мені, сіздерді 18. Есімдіктің барыс септігіндегі түрін табыңыз. A. Ода, сенде B. Оны, сендерді C. Оған, анаған D. Онымен, сонымен E. Оның, соның 19. Қатыстық сын есім дегеніміз не? A. Сын есімнің заттық мағынаға ие болуы B. Шырай арқылы түрлене алмайтын сын есім C. Шырай арқылы түрлене алатын сын есім D. Түбірі басқа сөз табынан болатын сын есімдер E. Заттың сынын білдіреді 20. Заттың құбылыстың атын, сынын, санын білдірмейтін, бірақ солардың орнына қолданылатын сөз табын ... деп атайды A. сын есім B. етістік C. үстеу D. зат есім E. есімдік
2. батырларым - ыз тәуелдік жалғауының көпше түріндегі 1-нші жағы
3.ақындарым - ыз тәуелдік жалғауының көпше түріндегі 1-нші жағы
4.ғалымдарым - ыз тәуелдік жалғауының көпше түріндегі 1-нші жағы
5.Отаным - ыз -ды ыз ол тәуелдік жалғауының көпше түріндегі 1-нші жағы
6.табиғат - ы тәуелдік жалғауының 3-нші жағы
7.байлы - ғы тәуелдік жалғауының 3-нші жағы
8.жер - і тәуелдік жалғауының 3-нші жағы
батыл ата-бабаларымыз,қайратты батырларымыз,ойшыл ақындарымыз,ақылды ғалымдарымыз,Отанымызды құрметтеу,бай табиғаты,асыл байлығы,байтақ жері
надеюсь сойдет, лови)
Белгілі бір сөйлемнің синтаксистік құрылымына жанаспай, оқшау тұратын қаратпа, қыстырма, одағай сөздер.
Оқшау сөздер сөйлем ішінде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейтіндігі себепті олардан үтір немесе леп, сұраубелгілерімен дараланып тұрады.
Оқшау сөздер - сөйлем құрамындағы басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейтін сөздер мен сөздер тіркесі. Оқшау сөздер сөйлемдегі басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейді дегенде оның (оқшау сөздердің) сөйлем құрамындағы өзге сөздермен не қабыса, не матаса, не меңгеріле, не қиыса байланыспайтындығы ескеріледі. Сондықтан да олар сөйлем мүшесі қызметін атқара алмайды, сөйлемдегі өзге мүшелерден оқшауланып тұрады. Оқшау сөздер арқылы сөйлемнің мағынасы нақтыланады, автордың көзқарасы аңғарылады.
Мысалы: Бүгін Алматыда жаңбыр жауады. Меніңше, бүгін Алматыда жаңбыр жауады.
Бірінші сөйлемде бүгін Алматыда жаңбырдың жауатындағы үзілді- кесілді, нақты айтылса, екінші сөйлемде олай емес, ой топшылау, долбарлау ретінде беріліп тұр. Ондай мағынаны беріп тұрған, меніңше деген қыстырма сөз. Оқшау сөздерге қаратпа, қыстырма, одағай сөздер жатады.
Сөйлеуші тыңдаушының назарын өзіне аудару үшін қаратпа сөздерді қолданады. Кейде сөйлеушінің қарата айтып отырғаны адам болмай, жансыз заттар да болып келеді, бұл - көбінесе көркем әдебиеттекездесетін құбылыс. Мысалы, Тыңда, дала, Жамбылды! Тыңда, Қастек, Қаскелең, сөйлесін кәрі бауырың (Жамбыл).Қыстырмалар күмәнділікті, сенетіндікті, өкінішті, ренішті, сондай-ақ ойдың кімнің тарапынан екендігін білдіру үшін қолданылады. Қыстырмалар жеке дербес сөздер ыңғайында да, сөз тіркесі ыңғайында да, тіпті сөйлем ыңғайында да кездеседі. Мысалы, Өзің білесің, мен қазақ баласына жалынып жорғалап көргем жоқ-ты (М. Ә.)Одағайлар кісінің сезімін, көңіл-күйін білдіру қажет болғанда қолданылады. Мысалы, Япырай, ғажап екен бұнысы! - деді Балқаш. Уа, Қалиса жеңгей, аманбысың! (С. М.)[2]