1-нұсқа
1.орфографиялық ережеге сай жазылмаған сөзді табыңыз
а)көрермен в)көңілсіз с)қатыңқы д)құламалы е)көңіл
2.түбір сөзді табыңыз
а)қу,иісшіл в)түлкі,айлакер с)тас,арбакеш д)ине,сүт е)кітап,оқушы
3.өзара омоним болып тұрған сөзі бар сөйлемді белгілеңіз.
а)дене мүшесі атауларының біразыомоним сөз болады. в)бастапқыда басы айналғандай болды. с)бүгінгі айтыста қыз бен жігіттер көп айтысты. д)тіліңмен емес ісіңмен дәлелде.
е)тер төкпей,жұмысың бітпес.
4.белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығын зерттейтін тіл білімінің саласын анықтаңыз.
а)лексика в)пунктуация с)морфология д)синтаксис е)фонетика
5.одағай сөзді анықтаңыз.
а)батыр,бұл айыбың ба? в)жігіттер,аруды аттан түсіріңдер! с)япырмай,ә,өзім де соны сезіп жүр едім. д)бәсе,ауылыңызға барыңыз. е)иә,бұл –күйсандықтың кілті.
6.ыңғайластық мәнді жалғауды табыңыз.
а)кездессе ғой. в)сен де кел. с)бүгінде жетілуде. д)бірақ келмеді. е)дәптер мен қалам бар.
7.қыстырма сөзі бар сөйлемді табыңыз.
а)ауыл мектептері жөнделіп қалыпты. в)сен маған мейірлене қарадың с)сіз бүгін оқисыз. д)әсем ,тез кітабыңды ал. е)өкінішке қарай,бір жыл қалды.
8.мысалдың жасалу жолына сәйкес
биыл,білезік,әкел
а)әлдекім,демалыс,әркім в)шекара,темірқазық,жетіқарақшы с)былтыр,ендігәрі,әпер
д)бүгін,әлдеқашан,тасбақа е)қарлығаш,қырықаяқ,күнбағар
9.қос сөзі бар тұрақты сөз тіркесті табыңыз.
а)ит өлген жер. в)бармағын тістеу. с)бетінен оты шығу. д)ат тонын ала қашу.
е)қолын қақпау.
10.сілтеу есімдігінен болған толықтауышты табыңыз.
а)көкіректе сәуле,көңілде сенім жоқ. в)мен бұл істің маманы емеспін.
с)тастөбеңде қайнаған күннің қызуы да бұған өтпейтіндей. д)смағұлөзінің барлық асықтарын берді. е)арман менің адал сенімім бола білді.
11.сөз тіркесіндегі мөлшер пысықтауышты табыңыз.
а)келе сала отырды.
в)бүрсікүні жүреді.
с)бекерге келді,
д)бірталай жұмыс
е)мұнда шақырды.
12.сөз тіркесіндегі кейінді ықпалды табыңыз .
а)жеңіл-желпі шаруа. в)қай-қайдағы іс. с)тоқ . д)көрші-қолаң. е)көкшетау елі.
13.деректі затесімді сөз тіркесін табыңыз.
а)ілікке тәрбиелеу.
в)сананы қалыптастыру.
с)оқулықты әкелді.
д)арлы
е)риясз көңіл.
14.туынды сын есімді тіркесті табыңыз.
а)кең дала в)қымбат с)жасыл жер. д)сүріншек ат. е)жарық бөлме.
15.пысықтауыш қығметіндегі болымсыздық есімдігін табыңыз.
а)оның асқазаны өте мықты.
в)аккула ешқашан тоймайды.
с)өзіне ешқандай зиян келмейді.
д)жұтқанының бәрін қорытып үлгермейді.
е)олардың асқазанынан небір заттар табылды.1
16.сөйлемдегі етістіктің шағын анықтаңыз.
тірлікте дәулет білмес,ақыл таппақ,мал таппақ,адал жүрмек.
а)мақсатты келер шақ.
в)болжалды келер шақ.
с)ауыспалы келер шақ
д)жедел өткен шақ.
е)нақ осы шақ.
17.жалғаулық шылауды белгілеңіз.
а)мыс,-ау.-ай. в)біресе ,бірде,сонда да с)түгіл,тұрсын,ғой. д)-ма,-ме,-ба,-бе. е)-ғой,қой,-ғана.
18.үндестік заңына бағынбайтын сөздің тұлғасын,қызметін,сұрағын анықтаңыз.
өткен жылы жоғалған атын табу үшін, жүгінбек болды.
а)негізгі зат есім,толықтауыш,кімге?
в)туынды зат есім,толықтауыш кімге?
с)туынды сын есім,толықтауыш,кімге?
д)туынды зат есім,толықтауыш кімнен?
е)туынды зат есім,толықтауыш,кімде?
19.мысалдарға сәйкес қатарды табыңыз.
қабілетті,білімді,спортқа деген ынтасы зор.
желтоқсанға дейін алынған ақшаны қайтаруға міндеттімін.
а)кепілдеме-ұсыныс в)түсініктеме-арыз с)мінездеме-қолхат д)өмірбаян-сенімхат
е)қолхат-өмірбаян
20.алфавиттегі 13-ші әріп қандай дыбыс?
а)үнді в)қатаң с)жуан д)еріндік е)ұяң
21.дауыссыз дыбыстар ненің қатысына қарай 3-ке бөлінеді?
а)тіл д)дауыс в)ерін е)салдыр с)жақ
22.қазақтың төл сөздерінде сөздің соңында келмейтін дыбысты табыңыз?
а)й в)ш с)б д)з е)п
23.қай дыбыс жұп бола алмайды?
а)п-б д)с-ш в)ғ-қ е)ф-в с)к-г
24.қазақ тілінде екпін қай буынғак түседі?
а)ортаңғы буын в)бірінші буын с)соңғы буын д)ортаңғы ашық буын е)ешбір буын
25.күрделі сөздегі кейінгі ықпалды табыңыз.
а)бетпе-бет в)анда-санда с)сарыөзек д)уда-шу
е)ығы-жығы
ответ:1004. =0,5
1) 2,7-0,8=1,9
2) 1,9*2 1/3=19/10*7/3=133/30
3) 5,2-1,4=3,8
4) 3,8:3/70=38/10*70/3=38*7/3=266/3
5) 133/30:266/3=133/30*3/266=1/10*1/2=1/20=0,05
6) 0,05+0,125=0,175
7) 0,175:2 1/2=0,175:2,5=0,07
8) 0,07+0,43=0,5
1,005 =5
1)2 3/4:1,1=11/4:11/10=11/4*10/11=10/4=2 2/4=2 1/2
2)2 1/2+3 1/3=2 3/6+3 2/6=5 5/6
3)0,4*3 1/3=4/10*10/3=4/3=1 1/3
4)2,5-1 1/3=2 5/10-1 1/3=2 1/2-1 1/3=2 3/6-1 2/6=1 1/6
5)5 5/6:1 1/6=35/6:7/6=35/6*6/7=5/1*1/1=5
6)5:5/7=5*7/5=7
7)2 1/6+4,5=2 1/6+4 5/10=2 1/6+4 1/2=2 1/6+4 3/6=6 4/6=6 2/3
8)6 2/3*0,375=6 2/3*375/1000=6 2/3*3/8=20/3*3/8=5*1/2=5/2
9)2,75-1 1/2=2,75-1 5/10=2,75-1,5=1,25
10)5/2:1,25=5/2:125/100=5/2:5/4=5/2*4/5=1*2=2
11)7-2=5
1,006 =1
1)13,75+9 1/6=13 75/100+9 1/6=13 3/4+9 1/6=13 9/12+9 2/12=22 11/12
2)22 11/12*1,2=275/12*12/10=55/1*1/2=55/2
3)10,3-8 1/2=10 3/10-8 1/2=10 3/10-8 5/10=9 13/10-8 5/10=1 8/10=1 4/5
4)1 4/5*5/9=9/5*5/9=1
5)55/2:1=55/2=27 1/2
6)6,8-3 3/5=6,8-3 6/10=6,8-3,6=3,2
7)3,2*5 5/6=32/10*35/6=8/1*7/3=56/3
8)3 2/3-3 1/6=3 4/6-3 1/6=3/6=1/2=0,5
9)0,5*56=28
10)56/3:28=56/3*1/28=2/3
11)27 1/2+2/3-27 1/6=27 3/6+4/6-27 1/6=6/6=1
1,007 =3
1) 1/6+0,1+1/15=5/30+3/30+2/30=10/30=1/3
2) 1/6+0,1-1/15=5/30+3/30-2/30=6/30=1/5
3) 5/15:3/15=5/15*15/3=5/3
4) 5/3*2,52=5/3*252/100=84/20=4 1/5=4,2
5) 0,5-1/3=5/10-1/3=1/2-1/3=3/6-2/6=1/6
6) 1/6+0,25=1/6+25/100=1/6+1/4=2/12+3/12=5/12
7) 5/12-1/5=25/60-12/60=13/60
8) 0,25-1/6=25/100-1/6=1/4-1/6=3/12-2/12=1/12
9) 13/60:1/12*7/13=13/60*12*7/13=7/5
10) 4,2:7/5=42/10*5/7=6/2=3
1,008 =1
1) 3 1/3+2,5=3 1/3+2 5/10=3 1/3+2 1/2=3 2/6+2 3/6=5 5/6
2) 2,5-1 1/3=2 3/6-1 2/6=1 1/6
3) 5 5/6:1 1/6=35/6:7/6=35/6*6/7=5
4) 4,6-2 1/3=4 6/10-2 1/3=4 3/5-2 1/3=4 9/15-2 5/15=2 4/15
5) 4,6+2 1/3=4 9/15+2 5/15=6 14/15
6) 2 4/15:6 14/15=34/15:104/15=34/15*15/104=17/52
7) 5*17/52=85/52
8) 85/52*52/10=85/10=8,5
9) 1/7-0,125=1/7-125/1000=1/7-1/8=8/56-7/56=1/56
10) 0,05:1/56=5/100:1/56=1/20*56=28/10=2,8
11) 2,8+5,7=8,5
12) 8,5:8,5=1
Объяснение:
Ғаламтор туралы диалог құрастыру.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.