1-НҰСҚА 1. Синонимдік жұпты көрсетіңіз.
А) Сабырлы, шыдамсыз
В) Жуас, момын
С) Бет, көз
Д) Аласа, кең
Е) бай, кедей
2. Мақалды аяқтаңыз: Ер қанаты – … .
А) шапан
В)ерлік
С)жолдас
Д) мал
Е) ат
3. 60 – 70-тей адам жиналды деген сөйлемдегі сан есім түрін белгілеңіз.
А) реттік
В)жинақтық
С)болжалдық
Д) топтау
Е) есептік
4. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз.
А) сандықша
В)кітаптар
С)жерлерге
Д) дәстүрмен
Е) адамда
5. Жай сөйлемді табыңыз.
А) Жерге көк шығысымен, төлдерді жайылымға жіберді.
В)Ауыл тауға көшкенде, ол қалаға кетіп еді.
С)Үйге үлкендер де, кішілер де көңілді кірді.
Д) Оны танығанмен, Сәуле сыр бермеді.
Е) Жаз шыққанда демалысқа шығайын деп едім, бірақ болмады.
6. «Невада-Семей» қозғалысының президентін табыңыз.
А) С.Әбдильдин
В)Амантай қажы
С)О.Сүлейменов
Д) М.Шаханов
Е) Р.Сейсембаев
7. Меңгеруді көрсетіңіз.
А) Жолаушылар келді
В)Мектеп үйі
С)Сыныпта отыр
Д) Таулы өлке
Е) Үнді шайы
8. Қай сөйлемде есімше кездеседі?
А) Мен сабақ оқыдым
В)Мен сабақ оқып отырмын.
С)Сабақ оқу керек.
Д) Мен сабақ оқыған жоқпын.
Е) Ол сабақ оқыды.
9. Атақты «Менің Қазақстаным» әнін жазған композиторды көрсетіңіз.
А) Ш.Қалдаяқов
В)А.Жұбанов
С)Е.Брусиловский
Д) Н.Тілендиев
Е) М.Төлебаев
10. Одағайды табыңыз.
А) мүмкін
В)сірә
С)құрау-құрау
Д) тарс
Е) әрине
11.Тек жуан буынды сөздер қатарын анықтаңыз.
А) Сабақ, қала, тақырып.
В)Тіл, сөйле, көрік, кеме.
С)Күнделік, дәптер, терезе.
Д) Мұғалім, шәкірт.
Е) Бүгін, мен, үй.
12 Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
А) Өйткені.
В)Сонда да.
С)Біресе.
Д) Бірақ.
Е) Әйтпесе.
13. Күрделі бастауышты көрсетіңіз.
А) Күн жылынды.
В)Жаңбыр құйып кетті.
С)Оқушылар мектептен қайтты.
Д) Өтеген он төрт жаста.
Е) Астана қаласы – Қазақстанның бас қаласы.
14 Бірыңғай езулік дауыстылары бар сөздерді белгілеңіз.
А) желтоқсан
В)заңгер
С)жұмыс
Д) орман
Е) мұғалім
15 Түбір сын есімді белгілеңіз.
А) Қысқы
В)Үлгілі
С)Жақсы
Д) Ақшыл
Е) Көкшіл
Салалас құрамластың құрамындағы жай сөйдемдер өзара бір – бірімен екі түрлі жолмен байланысады.
1. Интонация арқылы мағыналарының жаңындағына қарай іргелесе байланысады.
2. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірінен өзара жалғаулық щылаулар арқылы байланысады.
Ыңғайлас мәнді да, де,та, әрі, және , мен жалғаулық шылаулар.
Қарсылық мәнді бірақ, алайда , дегенмен, сонда да, әйтсе де, сөйткенмен, ал тәрізді жалғаулық шылаулар.
Себеп – салдар мәнді өйткені , себебі, сол себепті, сондықтан, неге десеңіз тәрізді жалғаулық шылаулар;
Талғау мәнді не, немесе, я, яки, не болмаса, я болмаса, яеи болмаса, әлде тәрізді жалғаулық шылаулар.
Кезектес мәнді кейде, бірде , біресе тәрізді жалғаулық шылаулар.
3. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері .
Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір – бірімен өзара белгілі мағыналық қарым – қатынаста айтылады. Мағыналық қарым-қатынаста жұмсалуына қарай салалас құрмалас сөйлем мынадай алты түрге бөлінеді :
1. Ыңғайлас салалас.
2 Қарсылықты салалс.
3. Себеп – салдар салалас.
4. Ілектес салалас.
5. Талғаулы салалас.
6. Кезектес салалас.