1. мәтіндегі тірек сөздерзді тауып, оның мағынасы ашыңыз негізгі ойы мен ақпаратты анықтаныз
текст
электр қуатын шаруашылықтың көптеген салаларында пайдаланады. қуаттың басқа түріне қарағанда электр қуатына деген сұраныс жыл өткен сайын артуда. сол себепті де электр қуатын өндірудегі жетістік шаруашылыктың басқа түрлеріне карағанда біршама алда жүруі тиіс. қазақстанда электр стансасының 3 түрі колданылады; жылу электр стансалары 2 түрге бөлінеді;
1 конденсациялы
2 жылу электр орталықтары.
конденсациялы стансалар тек қана электр қуатын өндіреді.
мұндай стансалар электр қуатымен үлкен аудандарды қамтамасыз етеді. сондықтан да оларды мемлекеттік аумақтық электр стансалары дейді. конденсациялы стансаларды қосуға көп уақыт қажет. сондықтан оларға жыл бойы бірқалыпты жұмыс жасап тұру кажет.
ал жылу электр станциялары электр қуаты мен жылуды өндіру үшін қолданылады. жылу электр орталықтары қалаларда онраластырылады. электр қуаты кез-келген жерге жоғары вольтты электр желісімен тасымалданады. белгілі бір ауданға энергия қаншалықты қажет болса, соншалықты электр қуатын жеткізе алады. сондықтан да жылу электр қуатын тұтыншыға жақын орналастарады.
Ағайын ала болса
Ауыздағысынан айырылады.
Ағасы ақылдының ауылы азбайды,
Жеңгесі шебердің тоны тозбайды.
Ағайын - туыс
Ағайын бір өліде,
Бір тіріде керек.
Жаман болса ағамыз,
Жақсыны қайдан табамыз
Жақыныңды жат етсең,
Жатқа күлкі боларсың.
Әулие де қасындағысын қолдайды.
Туғаныңмен сыйы кең дүниеге сыймассың.
Рулы елдің уысы бір.
Руыңмен у іш.
Туысы бірдің - уысы бір.
Бөлінгенді бөрі жейді.
Төртеу түгел болса төбедегі келеді,
Алтау ала болса ауыздағы кетеді.
Жақын таласса жатқа жем.
Байлық, байлық емес, бірлік байлық.
Бірлік болмай, тірлік болмас.
Ағайынның аты озғанша,
Ауылдастың тайы озсын.
Жігіттің үш жұрты бар - өз жұрты, нағашы жұрты, қайын жұрты.
Өз-жұртың күншіл, қайын жұртың-міншіл, нағашы жұртың-сыншыл.
Ағайын бар болсаң көре алмайды, жоқ болса бере алмайды.
Жоқ болсаң күндейді, жаман болсаң жүндейді.
Қайын жұртың қолыңның ұзындығына қарайды,
Берсең жағасың, бермесең дауға қаласың.
Нағашы жұртың жақсылығыңа сүйсінеді,
Жамандығыңа күйінеді.
Ырылдайсың, қаппайсың, менен жақсы таппайсың.
Табалдырықтан биік тау болмас,
Жақыннан асқан жау болмас.
Тозған қазды топтанған қарға жем қылар.
Екі қарға таласса, бір қарғаға жем түсер.
Бірін-бірі сыйласа жат жанынан түңілер.
Ағайынды жамандап, туғанды қайдан табарсың.
Ағайыннан шет жүрсең, көңілің бір күн тарығар.
Ағайын ұрысы – Тоқаның жыртысы.
Ағайынның азары болса да, безері болмайды.
Ағасы бардың жағасы бар,
Інісі бардың тынысы бар.
Өзім жаман болсам да, ағам жақсы.
Туысы жаман туғанын жамандайды.
Жаман ағайыннан алаш жақсы.
Өзі өлтірмес, жат жарылқамас.
Ағайынға қарап мал өсер,
Ағашқа қарап тал өсер.
Ағайының бай болса -
Асағаның май болар.
Жалғыздың үні шықпас,
Жаяудың шаңы шықпас.
Ақылды адамға ағайын көп.
Төбелеске бергісіз араша бар,
Ағайынға бергісіз жанаса бар.
Ағайын жақсы болса - қанатың,
Ағайын жақсы болса - санатың.
Ағайын тату болса ат көп,
Абысын тату болса ас көп.
Туыс туыс болса туыс,
Туыс болмаса панасыз қуыс.
Жақсы ағаң - орман, жақсы інің - қорған.
Туғаны жоқ «тұл» тұлға.
Төсекте жаны қосылған,
Төскейде малы қосылған.
Алыстағы ағайыннан, ауылы бірге көрші артық.
Туыс туыс емес, қоныс туыс.
Үйдің жылы-суығын қыс түскенде білерсің,
Ағайынның алыс жақынын, іс түскенде білерсің.
Ағайын барыңда аузыңды жалайды,
Жоғыңда желкеңнен қарайды.
Жаман туыстан, жақсы таныс артық.
Ағайыныңды іске шақырма, асқы шақыр.
Адамға берілген ең басты құндылық.
Бұл сұраққа әркім өз пікірінше жауап беруге болады. Менің ойымша, адам өміріндегі баға жетпес құндылық - уақыт. Уақыт қайтып келмейді, сондықтан бос уақытты сарп етпей, тиімді қолдана білу керек. Себебі, қазіргі ғылым мен техниканың дамыған уақытында біздің қоғамымызда "уақыт - ақша" деген қағида қалыптасқан. Уақытты тиімді пайдалану - табысқа жетудің бірден бір кепілі. Сонымен, "уақтты қалай тиімді пайдалану керек?" деген сұраққа мен келесідей ақыл - кеңес беретін едім:
1. Жоспар құру. Бір күнге, аптаға, айға немесе бір жылға жоспар құру - маңызды істерді айқындауға, бірде бір минутты босқа кетірмеуге көмектеседі.
2. Бастаған ісіңізді аяқсыз қалдырмай, алдымен бір істі бітіріп, сосын келесісіне көшіңіз.
3. Күнделікті атқарылған істерге талдау жасаңыз.
4. Жұмыстарды кейінге қалдырмаңыз.
5. "Бүгін және дәл қазір қандай жұмыстар маған пайда әкеледі?" Осы сұрақты өз-өзіңізге әрдайым қойып жүрген абзал. Бұл өзіңізді тәрбиелуге және уақытты ұтымды пайдалануға көмектеседі.
6. Уақытты тиімді пайдаланудың тағы бір жолы - уақытыңызды босқа алатын теледидар көру, әлеуметтік желілерде отыру, телефон арқылы ұзақ сөйлесу т.с.с. нәрселерден бас тарту.
Ал сіз осы айтылған ақыл – кеңестің қайсысын қолданасыз?