1. Мәтінді түсініп оқыңдар. Жағымды және жағымсыз қасиеттер туралы негізгі ойды анықтап, өзіндік ой тұжырымын жасаңдар.
Адамда екі түрлі мақсұт бар, оның бірін – тән мақсұты,
бірін
жан мақсұты дейміз. Қара басының қамын ойлап,
өзімшілдік, мақтан көксейтін тән мақсұты. Адамшылық ар
мен адал еңбек іздейтін – жан мақсұты. Бастапқыны көксеген
адам зұлымдық, қиянатпен болса да, мал, мансап, мақтан
табуға құмар болады. Соңғыны көксеген адамның адал еңбек,
ақ ниеттен басқа іздейтіні жоқ, ол а ала көруді,
қиянат қылуды тіпті ұнатпайды. Осыны біле тұра адамның
қиянатшыл, мақтанқұмар болатынының себебі: адам жас
күнінде тәжірибесіз балалықпен сәнді киімге, кеңесшіл кер-
деңдікке қызығып, соған құмар болады. Бір адам сайтанға
махаббат көзімен қарап әдеттенсе, аздан соң сайтанды біржо-
лата періште деп біліп, өз қылығын өзі сынай алмай қалады...
Мінеки, достар! Зұлымдық, қиянат қылып әдеттенген-
дердің қоя алмайтыны да, адамшылық арды бұзбауға құмар-
ланғандардың адал еңбек, ақ ниеттің жолында құрбан бола-
тындары да әдетке айналып, шын құмар болып кеткендіктен
болады. А болып, ақылы жай толатындық-
тан, сәнқойлық, көрсеқызар, мақтанқұмарлықты бірінен-бірі
көріп, тәлім алады. Өзін-өзі тексеріп, ол әдеттi қалдырып, таза
ақылға билету әлденеше мыңнан біреудің-ақ қолынан келеді.
(Шәкәрім Құдайбердіұлы
Күрделі сөздер жасалу жолына қарай біріккен сөздер (бүгін, жаздыгүні, алғысөз), қос сөздер (үлкен-кіші, аяқ-табақ), қысқарған сөздер (АҚШ, БҰҰ, ҚазМУ), тіркесті сөздер (қара торғай, қара көк, жүз бес) болып бөлінеді.
Сөйтіп, күрделі сөздер, бір жағынан, сөз тудырудың (сөзжасамның) белгілі жолдары (біріктіру, қосарлау, тіркестіру) арқылы жасалған жаңа сөздер болса, екінші жағынан, күрделі түбір, сөйтіп, түбірдің бір түрі болып табылады.
Перевод:
Летние каникулы - это три чудеснейших месяца, которые можно провести, как захочешь. Можно сколько хочешь встречаться с друзьями, читать любые книжки, путешествовать или поехать к бабушке с дедушкой и познакомиться с детьми, которые там живут. Летние каникулы означают, что можно спать сколько хочешь, а потом сколько хочешь гонять мяч во дворе или шить куклам одежки, расположившись с подружками на расстеленном одеяле во дворе. А еще - можно каждый день есть мороженое.
Летние каникулы - это купанье в речке или в озере, а если повезет, то и в море. Море летом всегда такого сказочного, фантастического цвета. И накупаться вдоволь невозможно, все время хочется еще и еще.
Когда начинаются летние каникулы, то сразу возникает множество планов, как их провести. А когда каникулы заканчиваются, то понимаешь, что не выполнено и половины. Приходится ждать следующих каникул.