1-мәтін Дінмұхамед Қонаевтың бала күнгі арманы Өзі жастайынан тау-кен инженері болуды армандағанын айтады. Ақыры осы арманының жетегімен инженерлік кәсіпті таңдады. Бұған сол заманда қазақтар арасынан инженердің шығуы сирек болғаны әсер еткен. Сондай-ақ, ұлт қайраткері тұңғыш қазақ инженері Мұхамеджан Тынышбаевты бала күнінен ерекше құрмет тұтқан. Бертін келе оның отбасы мүшелері мен баласы Ескендірмен етене жақын араласқан. Димаш Ахметұлы осылайша еңбек жолын тау-кен инженері болып бастап, Балқаш мыс қорыту және Лениногор қорғасын-мырыш комбинатында қызмет істейді. Бірте-бірте қызметте жоғарылап, ғылым академиясының президенті болып тағайындалады. Бұдан өзге партия-кеңес органдарында, Қазақстан компартиясының орталық комитетінде қызмет етеді. 10 жылға жуық қазақ КСР министрлер кеңесінде төрағаның орынбасары, 27 жылдай Қазақстан орталық комитетінің бірінші хатшысы, 21 жыл СОКП ОК саяси бюросының мүшесі болады. Дінмұхамед Қонаев ұзақ жыл қызметтен кейін зейнетке шыққан шағында визитка жасатқан екен. Осы кішкене төртбұрышты қағазға аты-жөні мен «тау-кен инженері» екенін ғана жаздырады. Сонда айналасындағылар қайраткердің қарапайымдылығына қатты таңғалған. Өзінің бұл шешімін «Оның бәрі — өтпелі де кетпелі, ал «тау-кен инженері» деген — өмірлік нәрсе», — деп жауап берген екен.
2-мәтін
Әйел қалалық советтің осыдан екі бөлмелі пәтер бермек боп уәде етіп келгенін, бірақ дәл ордер берерде ол уәделерінен тайып қалғандығын айтады.
– …. маған деген үйді бір үш бөлмелік пәтермен біріктіріп, бір полковникке беріпті. Қайтейін …. , менің де балам соғыста өліп еді. Әрине, …. ол солдат еді, – дейді.
Мұны естігенде Бауыржанның барлық түгі сыртына теуіп шыға келеді. Жирен мұрты едірейіп, электр сымының біріне бірін жақындатқан екі ұшындай болып, шытыр-шытыр ете қалады.
Мұңаймаңыз, шеше, қазір ордер беретін жерге барыңыз – пәтеріңіз өзіңізге тиеді, – дейді де Бауыржан мініп келген машинасына отырып алып, қайтадан қалалық советке тартады.
– Мен маған біреуге берілген пәтерлерді бер деген жоқпын, – дейді ол бағана қолына ордер ұстатқан қызметкерге келіп. – Мына ордерді жыртыңыз да, пәтерде бұрын уәде етілген адамдарға БЕРІҢІЗ!
Осылай деп ол қолындағы ордерді қайтарып береді. Қалалық совет қызметкері қалбалақтап:
– ….. Ол адамдарға пәтер кейінірек беруге ұйғарылған еді. Сіз пәтер сұраған соң сол екеуін қосып, сізге қамқорлық жасайық деген едік…
– МОЛЧАТЬ! – дейді Бауыржан көзі ежірейіп, мұрты одан сайын тікірейе түсіп. – Маған мұндай қамқорлықтың керегі жоқ. Жиырма минуттан кейін маған телефон соғып, бұл пәтердің бұрынғы иелеріне берілгендігін хабарлаңыз. Понятно вам?!
– Түсінікті, түсінікті, жолдас Момышұлы. Тек сіздің берген пәтерден неге бас тартып тұрғаныңыз түсініксіз.
– Ол солдаттың АНАСЫ ҒОЙ!.. Енді ұғынықты ма сізге?
МНЕ НУЖНО ОЧЕНЬЬЬ
Балалар күн шуағын шақырып, бір – біріне жылу таратады. Қолдарын алға созып үрлеп келген қонақтарға жылу сыйлайды.
Балалар күшікті көріп таң қалады.
Ұйымдастыру, іздену. Тәрбиеші балаларға күшікті таныстырады.
- Балалар, бұл не? Бұл кішкентай сүйкімді күшік. Қандай әдемі, жүні жұмсақ, көзі бар, мұрны, құлағы, кішкентай құйрығы бар. Өзі ала, қара мен ақ араласқан, табандарыда жұмсақ. Қане балалар, бұл күшіктің атын білмейміз. Ендеше ат қоямыз. Не болсын? Төсі ақ - Ақтөс болсын ба? Әлде табаны ақ Ақтабан болсын ба?
- балалар бұл күшік үйінен адасып шығып кеткен, қарны ашқан болу керек, бәріміз тамақтандырайық.
Өлеңін оқу:
Күшігім менің үріп тұр
Бір нәрсені сезіп тұр
Есікті ашып қарасам
Атам. Әжем келіп тұр.
Сұрақтар қою:(осыған сергіту сәтінде кіреді)
Балалар күшік ашуланса қайтеді?
Бірдеңені сезіп қалса не істейді?
Қатты жүгіргенде қайтеді?
Күшік қалай демалып жатады?
Күшігіміз сүтке тойып алды. Енді жылы үйшік керек. Біз күшікке үйшік жасап беріп қамқорымызға алайық. Мен Ақтөсті суретке түсіріп алдым әр қайсысын өз күшіктеріңе үйшік жасаңдар. (үшбұрыш, төртбұрыш, жарты дөңгелек)
«Қуыспақ» ойынын ойнайды. Балалар тәрбиешінің әңгімесін тыңдайды.
Күшікпен жақсы танысады.
Күшікке «Ақтөс», деп ат қояды.
Күшікке аяушылық білдіріп, сүт береді. Күшіктің тамақтанғанын көріп балалар қуанады.
Өлеңді қайталап айтады.
Сұрақтарға жауап береді.
Әр сұрақтарға қимылмен көрсетіп жауап береді.
Балалар геометриялық пішіндерден күшікке үйшік құрастырады.
Күшікпен қуыспақ ойынды қызыға ойнайды.
Рефлексивті түзету. Балалар күшікке әдемі қарғыбау сыйлайды.
Тәрбиеші балаларды жұмысы үшін мадақтайды. Балалар күшікке қарғыбау сыйлағанына қуанады.
Объяснение:
как то так надеюсь правильно
Табиғат құшағында өмір сүрген, жерді анасындай қастерлеп, «Жер-Ана» деп атаған түркілердің тіршілігі мен дүниетанымында көктемнің шығуы маңызды оқиға саналғаны белгілі.
Наурыз – түркі халықтары орналасқан аймақтың солтүстігінен оңтүстігіне, батысынан шығысына дейінгі аралықта өмір сүретін түркілер кең көлемде атап өтетін мейрам. Әдетте мейрамдардың діни сенімге, ұлтқа ортақ құндылықтарға байланысты пайда болатыны немесе дәстүрден, табиғат пен адамдар арасындағы байланыстан бастау алатыны белгілі.
Наурыз - түркі халықтарының ортақ мерекесі
Бұл мейрам Ислам дінін қабылдаған отырықшы және көшпенді түркі халықтарында топ болып аң аулау, той, өлімді атқару секілді Исламға қатысы жоқ салт-дәстүр ретінде жалғасын тауып келеді. Бұл дәстүрлердің нақты қай кезде пайда болғанын тап басу айту мүмкін емес. Қалай, неге, не үшін пайда болғаны жайлы сұрақтар туындамай-ақ ұрпақтан-ұрпаққа беріліп, жалғасын тауып келеді. Осы ерекшелігі тұрғысынан алғанда салт-дәстүр – ұлттық байланысты күшейтетін ең маңызды нәрсе. Көктем келісімен тойланатын Наурыз – міне, осындай салтымыздың жалғасы іспетті дәстүрлі мерекеміз.
Наурыз мерекесінің діни ағымдарға еш қатысы жоқ. Ол – Исламнан көп бұрын пайда болған мейрам. Яғни, бір діннің немесе мәзһаптың діни мейрамы емес. Сондықтан бір дінге, бір мәзһапқа немесе бір этникалық топқа телінуі, араға сызат түсірген элемент ретінде қарастырылуы дұрыс емес.
1991 жылы тәуелсіздіктерін жариялаған Қырғызстан, Қазақстан, Өзбекстан,Түркіменстан, Әзірбайжан республикалары және Ресей Федерациясы құрамындағы автономиялық республика Татарстан 21 наурызда атап өтілетін Наурыз мерекесін «ұлттық мейрам» ретінде жариялады. 1991 жылы Түркияда да бұл күн түркі әлеміне ортақ күн ретінде жарияланды. Әрине, Түркияда бұл күн – жұмыс күні, ресми мереке емес.
Наурыз - түркі халықтарының ортақ мерекесі
Наурыз – Ергенеконда темір тауларды ерітіп, қайта тірілген ата-бабалардың рухы тұтатқан, түркі халықтарын бір-бірімен байланыстыратын алау. Бұл алау мыңдаған жылдар бойы сөнген жоқ, болашақта да осы алаудан ұшқан ұшқындар мыңдаған жандарды ортақ мәдени құндылықтар айналасында біріктірері сөзсіз. Еуразияның, түркі әлемінің наурыз гүлдері болашаққа үміт сыйлары анық.
Наурыздың түркі халықтарындағы атауларына келсек, түркі әлемінде ғұндар заманынан бізге келіп жеткен, табиғат пен ұлттық оянуды бір мағына ретінде ұсынатын наурыз (жаңа күн) мерекесі мына атаулармен аталғаны белгілі:
невруз, наурыз, новруз, сұлтан-и невруз, сұлтан-и наурыз, наорус, новроз, наврыс, невруз норус, ұлыстың ұлы күні, ұлы күн, Ергенекон, бозкурт, чаган бабу марта, жаңа күн, жаңа жыл, март докузу, мереке, мейрам, нартукан, нартаван, Алтай көдүргені, көктем мерекесі, меврис және т.б.