Бұл поэмада Баян Батыр туралы айтылады. Ол Абылай ханның аламаны болған. Аламандықта Батыр Баян бір сұлу қалмақ қызды тұтқынға алды. Баян қалмақ қызына ғашық болады, бірақ қыз жақтан ондай сезім болған жоқ. Бұл қалмақ қыздың есімі Құралай болды. Құралай Батыр Ноянды сүйген, сол себептен екеуі қыздың отанына қашады. Батыр Баян бұл істі туған жерді сату деп есептегендіктен, оларды артынан қуды. Қуған кезде Баян Құралайды оқпен атып, Ноян Батырды өлтіреді. Баянның оларға жаны ашығандықтан екеуін бірге жерлейді. Содан кейін Батыр Баян Абылай ханның рұқсатын алмағандығына қарамай, қалмақтарға 100 қазақ жігіттермен аттанды. Сол соғыста Баян Батыр қайтыс болады.
Тортай мен Ораш дос.Тортай 2-3 жас үлкендігі бар болғандықтан Орашқа қамқорлық жасап жүреді.Тортай жуас,тұйықтау,құлағының мүкістігі бар,жетім бала.Ол тек Орашпен ғана ашылып сырласады,өз арманын айтады.Тортайдың басқа балалардан айырмашылығы кітаптан бас алмай оқуы.Көп оқиды,көп біледі.Арманы Алматыға барып білім алып,жазушы болып,кітап жазу.Ол-Тортайдың ақ боз атты арманы.Сол арманына жете алмайтындығын сезген жетім бала Тортай досына ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып айтты:Мен үшінде оқы,бәлкім,мен міне алмаған ақ боз атқа сен мінерсің-деді.Тортайдың бұл сөзі оқырманға жақсы ой салады.Тортайдың бұл сөзінен оның ағалық қамқорын,досқа адалдығын,ақылдылығын,алысты көрер ойының ұшқырлығын,мен жете алмасамда Ораш жетсінші деген,- арман тілегін көреміз.Тортайдың арманы орындалады.Ораш кейін жазушы болып,Тортай туралы әңгіме жазды.Өзі міне алмаған ақ боз атты,әңгіменің арқауы болып Орашқа мінгізді.Бұл шығармада жетім бала Тортайдың қасиеттері мен Ораш екеуінің қарым-қатынысы,екеуінің достығы,білімге құмарлықтары ,армандары тартымды суреттелген.Шығарманы оқуға оқырманның құмарлығы артады.Қарапайым тілде суреттелген шығарма желісі оқырманды қызықтыра түседі.Ауыл табиғаты,ауылдың күйбің тіршілігі,балалардың өмірі көркем суреттелген,көрнекті шығарма.
Тортай мен Ораш дос.Тортай 2-3 жас үлкендігі бар болғандықтан Орашқа қамқорлық жасап жүреді.Тортай жуас,тұйықтау,құлағының мүкістігі бар,жетім бала.Ол тек Орашпен ғана ашылып сырласады,өз арманын айтады.Тортайдың басқа балалардан айырмашылығы кітаптан бас алмай оқуы.Көп оқиды,көп біледі.Арманы Алматыға барып білім алып,жазушы болып,кітап жазу.Ол-Тортайдың ақ боз атты арманы.Сол арманына жете алмайтындығын сезген жетім бала Тортай досына ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып айтты:Мен үшінде оқы,бәлкім,мен міне алмаған ақ боз атқа сен мінерсің-деді.Тортайдың бұл сөзі оқырманға жақсы ой салады.Тортайдың бұл сөзінен оның ағалық қамқорын,досқа адалдығын,ақылдылығын,алысты көрер ойының ұшқырлығын,мен жете алмасамда Ораш жетсінші деген,- арман тілегін көреміз.Тортайдың арманы орындалады.Ораш кейін жазушы болып,Тортай туралы әңгіме жазды.Өзі міне алмаған ақ боз атты,әңгіменің арқауы болып Орашқа мінгізді.Бұл шығармада жетім бала Тортайдың қасиеттері мен Ораш екеуінің қарым-қатынысы,екеуінің достығы,білімге құмарлықтары ,армандары тартымды суреттелген.Шығарманы оқуға оқырманның құмарлығы артады.Қарапайым тілде суреттелген шығарма желісі оқырманды қызықтыра түседі.Ауыл табиғаты,ауылдың күйбің тіршілігі,балалардың өмірі көркем суреттелген,көрнекті шығарма.
Объяснение: