33 минуты назад Мақал - мәтелдерМақал - мәтелдер - әр халықтың өз даму тарихында басынан кешкен алуан түрлі оқиғалары, өзі аңғарған табиғат құбылыстары, қоғам мүшелерінің өзара қарым-қатысы, мінез-құлқы, психологиясы жөніндегі жасаған қорытынды, тұжырымдарының түйіні, өмір тәжірибесінен жинақталған философиялық ойлардың ұтқыр да ұтымды, жатық та көркем көрінісі, фразеологиялық оралымдардың еңделіп, сырланып, әбден қалыпқа түскен тұрақты түрлері. Ол бір ғана емес ертеден бері қалыптасқан ой дәлдігімен, мазмұнының тереңдігімен ерекшеленетін ауыз әдебиетінің бір түрі.Ол айналадағы сыры мол дүние туралы білімнің сұрыпталған жиынтығы, халықтың өзінше шағын ауызша энциклопедиясы ғана емес, ұстаздық, тәлімгерлік роль де атқарады, адам бойындағы барлық жақсылықты асқақтатып, жамандықты жерлеп,бала тәрбиесінде ерекше орын алатын халық даналығы.Мұндағы ақыл-кеңестер қысқа да нұсқа, әрі тұжырымды болды.. Халық даналығы ата-анаға ұрпақ тәрбиесі жөнінде өзінен бұрынғылардың моральдық-психологиялық, медециналық-гигиеналық, өнер-сайыскерлік ой-пікірлерін де шоғырландырып, бүкіл халықтың тәлімдік тәжірибесін мирасқа қалдырып отырды. Көшпеліліердің сонау ерте дәуірінен-ақ бұларды көп біліп әрі оны ақылмен байыптай алатын адамды ерекше қастерлеуі тегін емес. Ондай адам ата-баба даналығының көзіндей саналатын. Мақал-мәтелдер белгілі бір шешіммен істің дұрыстығын анықтайтын логикалық қызметтің эталоны тәрізді адамның ой-әрекеттерінде маңызды роль атқарып отырады.
1.Тура мағыналы сөздердермен тіркестер:араны қорқытпа,алманы теріп әкел,түзу ағаш,атқа отыр,жаз келді,көк түсті көйлек,қыста суық болады,жүз теңге,адамның қас қабағы,өкпе ауруы,тартпаны аш,басты оң жаққа айналдыр,таңғы асынды іш,жасы үлкен кісі,қисық кесу,қара түсті көлік.
Міне осыны қолданып,осылай айтуға болады:мысалы:««Араны қорқытпа» дегенде «ара» сөзі тура мағынада,ал «арамен кес» дегенде «ара» сөзі ауыспалы мағынада.
1.Тура мағыналы сөздердермен тіркестер:араны қорқытпа,алманы теріп әкел,түзу ағаш,атқа отыр,жаз келді,көк түсті көйлек,қыста суық болады,жүз теңге,адамның қас қабағы,өкпе ауруы,тартпаны аш,басты оң жаққа айналдыр,таңғы асынды іш,жасы үлкен кісі,қисық кесу,қара түсті көлік.
2.Ауыспалы мағынадағы сөздермен тіркестер:арамен кес,оны алма,түзу жігіт,мылтықпен ат,жылдам жаз,көк өсті,алақаныңды қыс,мәреге дейін жүз,қас жауы,өкпелеу,жіпті тартпа,тетікті бас,тамақты асып бер,көздің жасы,қисық мінез,қара ниет.
Объяснение:
Міне осыны қолданып,осылай айтуға болады:мысалы:««Араны қорқытпа» дегенде «ара» сөзі тура мағынада,ал «арамен кес» дегенде «ара» сөзі ауыспалы мағынада.