1 из 5 2-тоқсан Қазақ тілі 5-сынып
Тоқсандық жиынтық бағалау
1. Лексикология нені зерттейді?
А. Тілдің сөздік қоры мен сөздік құрамын зерттейді.
Б. Жалпы сөздерді зерттейді.
С. Сөздердің байланысын зерттейді.
Д. Дыбыстарды зерттейді.
2. Негізгі сөздік қорға жататын сөзді табыңыз.
А. Ғаламтор
Б. Орамжапырақ
С. Құлын
Д. Көзілдірік
3. Cөздің лексикалық мағынасына қарай қандай түрлері бар?
А. Дауысты, дауыссыз дыбыстар
Б. Тұрақты тіркестер
С. Сөз тіркестері
Д. Тура және ауыспалы мағынасы
4. Тура мағыналы сөзді табыңыз.
А. Терең ой
Б. Майлы дастархан
С. Сыр шерту
Д. Ашық терезе
5. Ауыспалы мағынадағы сөзді табыңыз.
А. Шалғай ауыл
2 из 5
Б. Құрғақ сөз
С. Кең сынып
Д. Ақ қар
6. Омоним бола алатын сөзді табыңыз.
А. Қағаз
Б. Кітап
С. Оқулық
Д. Бет
7. Мақалдардан антоним сөзді табыңыз.
А.Ер мойнынан қыл арқан шірімес
Б. Бала бал арасын тамашалады.
С. Көз-қорқақ, қол –батыр.
Д. Ол тартпаның тұтқасын тартты.
8. Антонимдес сөз тіркесін табыңыз.
А. Ала жаздай, қыс бойы
Б. Кең дала, айдын көл
С. Денсаулығы жоқ, ақшасы бар
Д. Асқар тау, телегей теңіз
9. Синоним емес қатарды табыңыз.
А. Байсалды, байыпты
Б. Шалғай, қашық
С. Сәт, мезет
Д. Бұлыңғыр, ескі
10. Қызылмен жазылған сөз қандай сөздің орнына жұмсалып тұр.
Оның қорасында бес-алты тұяғы бар.
3 из 5
А. Мал
Б. Байлық
С. Тауық
Д. Аяқ
11. Екі сыңары да кірме сөзден болған сөзді табыңыз.
А. Оқу-білім
Б. Тарс-тұрс
С. Азды-көпті
Д. Хат-хабар
12. Кірме сөзге тән анықтаманы табыңыз.
А. Екі сөздің бірігуі арқылы жасалған сөз.
Б. Басқа тілден енген сөздер.
С. Мағыналары жағынан бір-біріне жуық сөздер.
Д. Айтылуы,жазылуы бір сөздер.
13.Мағыналары қарама-қарсы сөздерді табыңыз.
А.Ол мейрамдарда көрші -қолаңдарды аралап кетеді.
Б. Кең зал ығы-жығы.
С. Ол судың ыстық-суығына қарамастан қотарып салды.
14. Қызылмен жазылған сөздердің мағыналық түрін ажыратыңыз.
Айналайын қарағым. Бетіңе келмес қарағым.
А. Синоним
4 из 5
Б. Антоним
С. Тура мағына
Д. Омоним
15. « Әуес» сөзінің мағынасын табыңыз.
А. Жалтақтау, мадақтау
Б. Армандау,жек көру
С. Құмар, үйір
Д. Сыйлау, құрметтеу
16. «Қой аузынан шөп алмас» тіркесінің антонимін табыңыз.
А. Тентек
Б. Момын
С. Ақылды
Д. Баяу
17. «Санын соғу» тұрақты тіркесінің синонимін табыңыз.
А. Шаттану
Б. Өкіну
С. Қобалжу
Д. Алаңдамау
18. Мағыналары бір-біріне жақын, бірақ әр түрлі дыбысталып айтылатын сөздер қалай аталады.
А. Синонимдер
Б. Антонимдер
С. Көп мағыналы сөздер
Д. Тура мағынасындағы сөздер
19. Сын есімдерден болған синонимдерді табыңыз.
А. Оң, сәлемдесу, түр, түс
Б. Тез, амандасу салмақты, шапшаң
С. Салмақты, сабырлы, байыпты, ұстамды
Д. Түс, келбет, пішін, рең, дидар
5 из 5
20. Орыс тілінен енген кірме сөзді табыңыз
А. Мұғалім, жәдігер, айна
Б. Кәмпит, сөмке, кәрзеңке
С. Кереует,бақыт,дос
Д. Диктант, пима, ұлыс
Қыран құсты қастерлеген халықпыз.
Қыран құс - жыртқыш,жылдам әрі епті құс.Ал,көшпелі халықтарда,әсіресе,қазақтарда қыран құсты ерекше қастерлеген.Біздер үшін ол батырлықтың,еркіндіктің,алғырлықтың белгісі іспеттес.Республикамыздың мемлекеттік көк байрағында да азаттықтың айбыны ретінде алтын қыран құс бейнеленгені соның дәлелі.Байырғы замандарда қыран құсқа "Құс патшасы","Қанаттылар ханы","Құдайдың қазаққа еншілес берген құны" деп мадақтап,оның қастерлігін одан әрі танытқан.Бұнымен қоса қыран құстың ел ішінде құны да жоғар болған.Мысалы,Жеті жарғы заңында аңға салатын итті,бүркітті өлтірген адамнан олардың иесіне бір құл немесе бір күң беріледі делінген.Қыран құсты қолға үйретіп,баптап,саятшылыққа пайдалану қазақ халқының ежелден келе жатқан өнері,дәстүрі десек те болады.Қыран бүркіт Жеті қазынаның бірі екендігі тағы бар.Осының барлығы қыран құстың біздің халқымыздың тарихы мен бүгінінде,тұрмысы мен дәстүрінде алар орнының зор екендігін білдіреді ғой.
1) Негізінен балалар поэзиясы, сатиралық жанр саласында еңбек еткен.
2) "Аққала","Әже","Боран","Біз шадыман баламыз","Жер – туған жер","Гүл","Сәлем саған, мектебім!","Сыйға-сый","Торғай","Тұңғыш қазақ ғарышкері" атты өлеңдерін білемін.
3) Оның аударуында қазақ тілінде С.Маршактың «Ақымақ тышқан туралы ертегі» (1973), С.Михалковтың «Степа ағай» (1978), Р.Ғамзатовтың «Менің атам» (1969, 1982) поэмалары, Р.Киплингтің бірнеше ертегісі «Пілдің баласы» деген атпен (1983), Бақытжан Момышұлының «Мен әлі сәбимін» повестері мен әңгімелері (1984), «Жанымның жарық жүлдызы» романы (1985) жеке кітап болып шыққан.
Сондай-ақ Я.Колас, А.Барто, Я.Бжехва, Дж.Родари, Я.Аким, Б.Заходер, Қ.Мүхамади, Қ.Тәңір-құлиев, Б.Асаналиев, т.б. өлеңдерін аударуға қатысқан.